Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) in 1967. In hetzelfde
jaar spoort paus Paulus VI in zijn encycliek ‘Populorum progressio’ de
internationale gemeenschap aan om passende maatregelen te nemen voor
een betere verdeling van de rijkdom in de wereld.
Al deze initiatieven ten voordele van de derdewereld staan vermeld in het
rapport ‘Partners in Development’ uit 1969 van Lester Pearson, voormalig
eerste minister van Canada. Daarin heeft hij het over de steeds groeiende
kloof tussen de ontwikkelde landen en de ontwikkelingslanden en roept hij de
donorlanden uit die tijd op om tegen het einde van het volgende decennium
0,7% van hun bnp vrij te maken voor officiële ontwikkelingshulp. De Algemene
Vergadering van de Verenigde Naties ziet het nut van dit voorstel in en roept
dadelijk daarop een ‘Tweede VN-decennium van Ontwikkeling’ uit.
Vanaf de jaren ’60 stelt de internationale gemeenschap buitengewoon veel
middelen ter beschikking van de minder ontwikkelde landen. Als lid van de
DAC en van de VN-organen deelt ook België deze internationale visie en
hoewel ons land nog steeds worstelt met de problemen van de dekolonisatie,
slaagt de overheid erin een langetermijnbeleid voor ontwikkelingssamenwerking
uit te stippelen in een document getiteld ‘Regeringsprogramma
inzake ontwikkelingssamenwerking’, gepubliceerd op 8 december 1967.
Daarin staan in detail de grote principes beschreven die de leidraad zullen
vormen van de Belgische ontwikkelingssamenwerking in de volgende drie
decennia. De samenwerking berust op drie pijlers die onlosmakelijk met
elkaar verbonden zijn: de technische, de financiële en de commerciële pijler.
De financiering (zowel publiek als privé) moet 1% van het bnp bedragen, een
percentage dat België op dat moment al bereikt. De belangrijkste
aandachtspunten zijn de landbouwproductie, de organisatie van de
gezondheidszorg en van opleidingen op alle niveaus, de grote infrastructuren
en technische bijstand voor de instellingen en ministeries. Een groot deel van
de middelen gaat nog steeds naar Congo, Rwanda en Burundi, maar het
regeringsprogramma bepaalt dat er ook overeenkomsten zullen worden
gesloten met “een beperkt aantal andere landen, geselecteerd op basis van
objectieve criteria”, waarvan een lijst is opgenomen in de tekst. Minstens een
derde van het budget moet naar deze landen gaan. De Belgische en
internationale hulpprogramma’s moeten beter op elkaar aansluiten en om dat
mogelijk te maken moeten bilaterale en multilaterale hulp worden
gelijkgeschakeld. Een derde van de totale overheidssteun moet gaan naar het
financieren van multilaterale programma's, in de eerste plaats het Europees
Ontwikkelingsfonds en de regionale organisaties. Technische bijstand blijft
noodzakelijk, maar de nadruk moet liggen op bekwaamheid en ervaring:
daarvoor moet er vooral een beroep worden gedaan op de ambtenaren van
de ministeries en op de privésector. In het programma lezen we tenslotte: “De
Belgische staat mag geen enkele vorm van technische, financiële of
commerciële steun of subsidies verlenen aan een ander land zonder dat er
eerst een project wordt opgesteld dat rekening houdt met het benodigde
26