Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

Hoofdstuk 2: De Belgische ontwikkelingssamenwerking in het
kielzog van de internationale samenwerking (1968-2008)
De internationale gemeenschap en haar strijd tegen de onderontwikkeling
België kan zich maar met moeite bevrijden uit de wirwar van problemen die de
dekolonisatie van Congo met zich meebrengt en het vastleggen van de
krachtlijnen voor ontwikkelingssamenwerking verloopt erg moeizaam. De
ontwikkelingshulp vanuit de internationale gemeenschap komt daarentegen
vanaf 1960 in een stroomversnelling terecht. Een overzicht van de
voornaamste initiatieven die genomen worden tussen 1960 en 1969: in 1961
roept de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties de jaren ’60 uit tot
‘Eerste VN-decennium van Ontwikkeling’. Daarbij stellen de ontwikkelde
landen een duidelijk doel: 1% van hun rijkdom vrijmaken voor ontwikkelingshulp
(zowel in de publieke- als de privésector). In 1960 richt de OESO het
Comité voor Ontwikkelinghulp (DAC) op. Hoewel de DAC oorspronkelijk
bedoeld was als een forum voor het uitwisselen van informatie, wordt het
comité al snel het belangrijkste referentiepunt op het vlak van concepten en
methodologie van de ontwikkelingshulp. In 1962 voert de DAC een jaarlijkse
controle van de hulpfondsen in, die een bron van wedijver vormt tussen de
donorlanden, en vanaf 1965 worden er studies uitgevoerd uit naar de
doeltreffendheid van de ontwikkelingshulp. De DAC legt ook een definitie van
‘officiële ontwikkelingshulp’ vast: daaronder vallen schenkingen en leningen
(als ten minste 25% daarvan niet hoeft te worden terugbetaald) van de
publieke sector aan de ontwikkelingslanden, die tot hoofddoel hebben de
economische ontwikkeling en de welvaart te stimuleren. Schenkingen en
kredieten voor militaire doeleinden zijn dus uitgesloten.
De Europese Economische Gemeenschap ondertekent in 1963 de eerste
Yaoundé-overeenkomst (1963-1969), een associatieovereenkomst tussen de
zes leden van de EEG en de 18 Geassocieerde Afrikaanse staten en
Madagaskar (GASM). Ze doet hiervoor een beroep op haar eerdere
ervaringen met de steunprogramma's van het Europees Ontwikkelingsfonds
voor de onafhankelijk geworden Franse en Belgische kolonies. De
overeenkomst worden in 1969 vernieuwd voor de periode 1969-1975
(Yaoundé II).
Ook de Verenigde Naties doen een duit in het zakje: in 1964, na de eerste
vergadering van de UNCTAD, gaat hun aandacht vooral uit naar de
internationale handel. Er worden opnieuw internationale instellingen
opgericht: de Internationale Ontwikkelingsassociatie (IDA) in 1960, het
Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) in 1965, de
Organisatie van de Verenigde Naties voor industriële ontwikkeling (UNIDO) en
25