Kroniek van een halve eeuw Belgische Ontwikkelingssamenwerking

geeft een overzicht van de vele aspecten van hun werk. Uiteraard waren niet
alle projecten die door de Belgische ontwikkelingssamenwerking werden
uitgevoerd succesvol, integendeel, maar we mogen de schuld van de
mislukkingen zeker niet alleen bij de ontwikkelingswerkers leggen. Het is een
feit dat sommige projectverantwoordelijken niet aan de verwachtingen
beantwoordden, omdat ze niet genoeg ervaring hadden of door een gebrek
aan diplomatieke handigheid ten opzichte van hun lokale collega’s, maar vele
mislukkingen waren gewoonweg te wijten aan het feit dat de projecten in
kwestie niet relevant waren, dat het technisch dossier te vaag was of (in de
meeste gevallen) dat de politieke of sociale situatie van de begunstigde
landen plotseling radicaal veranderde.
De meeste ontwikkelingswerkers bezitten een aantal gemeenschappelijke
kwaliteiten: hun toewijding, hun ondernemingsgeest en hun empathie met de
lokale bevolking. Ze zijn vaak belast met zware verantwoordelijkheden en dit
in moeilijke omstandigheden en in een onstabiele sociale en politieke context.
Dat is vooral het geval wanneer ze in afgelegen gebieden werken, buiten de
grote steden, geïsoleerd, zonder begeleiding, zoals het geval was en nog
steeds is in Congo. Aan jonge artsen wordt opeens het reilen en zeilen van
een heel ziekenhuis toevertrouwd, landbouwkundigen vechten voor het
opzetten van landbouwproefstations, docenten moeten honderden lokale
werknemers opleiden en bijscholen in een gebied dat even groot is als België
of ze moeten technische scholen draaiende houden met verouderd materiaal.
Ingenieurs krijgen de verantwoordelijkheid over werven die in ontwikkelde
landen door een heel team aangestuurd zouden worden, en we kunnen nog
veel meer voorbeelden aanhalen uit andere sectoren. En dan zijn er nog de
partners: de autoriteiten waarmee men moet samenwerken en de bevolking.
Die laatste moeten overtuigd worden van het belang van het project, ze
moeten daarvoor soms andere vaardigheden aanleren. Dat is de taak van de
ontwikkelingswerkers, en ze hebben geestkracht, bekwaamheid, ervaring en
energie nodig om die tot een goed einde te brengen.
Getuigenis: Michel Carlier, voormalige Belgische ontwikkelingswerker in
Congo
September 1965. De vijfde verjaardag van de onafhankelijkheid van de
Democratische Republiek Congo is net achter de rug. Ik ben net
tweeëntwintig en heb een contract ondertekend als leraar-ATB (Assistant
technique belge). Vroeg in de morgen kom ik aan in Leopoldstad, met een
Sabenavlucht. Geen onderdak! Alleen een kamer bij de ‘Bons Pères’. Wat
maakt het uit! Alle jonge docenten gaan aan het werk. Wij moeten lesgeven.
Een zware en nobele taak. Onderwijs is een absolute prioriteit. Het was de
hoogste tijd om daaraan te denken, want tijdens de kolonisatie werd het
76