Laaggeletterden leren lezen - website Basisvaardigheden

Laaggeletterden leren lezen
Marieke Hanekamp
problemen aanloopt en andere vragen en struikelblokken heeft, is het laaggeletterdenonderwijs vaak
erg persoonlijk en gericht op de wensen van de cursist.
Regelmatig wordt ook gebruik gemaakt van multimediaal materiaal, zoals Alfabeter Lezen en
Alfabeter Schrijven (Middel, 2007). Deze methode is speciaal voor deze doelgroep ontwikkeld. De
laaggeletterde cursist kan zelfstandig met dit computerprogramma aan de slag. In overleg met de
docent zal eerst besloten worden in welk niveau de cursist kan instromen en of de cursist vaardig
genoeg is met de computer en muis. Natuurlijk is er wel een verschil tussen begeleiding van de
docent en thuis alleen achter de computer opgaven maken. Zo kan de computer niet inspelen op
emotie van de cursist. Alfabeter probeert hier echter wel op in te spelen, door de emotionele
blokkades aan de orde te stellen en voorbeelden te tonen van mensen die laaggeletterdheid
overwonnen hebben, zodat de cursist toch zoveel mogelijk gestimuleerd wordt. Een volgend voordeel
van een multimediaprogramma is dat het betekenis kan toevoegen aan het schrift door het gebruik
van beeld en geluid, waardoor het begrip wordt versneld. Vaak ontstaan namelijk problemen doordat
iemand zo langzaam leest dat hij blijft steken bij het identificeren van verschillende klanken zonder
daar betekenis aan toe te kennen. Doordat er op meerdere niveaus informatie binnenkomt, wordt het
geheel minder abstract en zal de cursist eerder de woorden identificeren en betekenis aan vorm
verbinden. Ook op het gebied van ontleding en woordvorming biedt het programma zeer veel
mogelijkheden.
1.10 Toekomst
De eisen die in de huidige maatschappij en groeiende kenniseconomie worden gesteld aan
geletterdheid blijven toenemen. Zoals uit hierboven besproken literatuur blijkt, lijkt de groep die de
aansluiting mist en die niet het benodigde niveau haalt op het gebied van lezen en schrijven eveneens
te groeien. Bovendien is de deelname aan laaggeletterdenonderwijs zeer laag en blijkt er geen
methode te bestaan die algemeen wordt toegepast. Uitval bij alfabetiseringscursussen is verder erg
hoog en bovendien wordt het gewenste doel niet altijd behaald in de cursussen. Hierdoor wordt de
maatschappelijke kloof tussen geletterden en laaggeletterden steeds groter, wat zijn gevolgen heeft
voor de groep laaggeletterden. Duidelijk is dus dat verbeteringen en aanpassingen nodig zijn op het
gebied van laaggeletterden onderwijs.
Aanbevelingen die worden gedaan door Bohnenn et al. (2004) om laaggeletterdheid tegen te
gaan zijn de volgende:
gericht werken aan het verhogen van geletterdheid met prioriteit voor jongeren, ouders en
werkzoekenden;
verbreden van de smalle weg van de volwasseneneducatie;
verhoging van geletterdheid lonend maken;
schriftgebruik stimuleren en schriftelijke informatie toegankelijk maken.
Uit de besproken literatuur en bronnen blijkt dat er op veel gebieden informatie bestaat over
het onderwerp laaggeletterdheid. Bekend is in welke bevolkingsgroepen het vooral voorkomt, hoeveel
18