Laaggeletterden leren lezen - website Basisvaardigheden

Laaggeletterden leren lezen
Marieke Hanekamp
observaties, overeenkomt met het geïnterpreteerde curriculum, zoals de docent dat naar voren bracht
in de interviews.
5.3 Docent Gerard van den Berg
Gerard van den Berg vertelt me tijdens onze eerste ontmoeting over zijn achtergrond in het onderwijs.
Hij werd geboren in 1947 en rondde in 1969 zijn opleiding aan de kweekschool (nu PABO) af, werkte
enkele jaren in het reguliere basisonderwijs maar raakte steeds geïnteresseerder in leer- en
opvoedingsproblemen. Hij besloot daarom een baan te zoeken op een basisschool voor kinderen met
leer- en opvoedingsmoeilijkheden (het LOM-onderwijs). Hier was hij werkzaam van 1976 tot 1990. In
1991 maakte Gerard de stap naar het voortgezet speciaal onderwijs (het VSO LOM-onderwijs) waar
hij tot 1998 werkzaam was. Tevens werkte hij als remedial teacher. Sinds 1999 is Gerard docent in de
volwasseneneducatie. Hij heeft eerst gewerkt bij ROC Van A tot Z in een nabijgelegen locatie en is
sinds 2003 werkzaam in Luisterdorp. Naast NT1 geeft Gerard ook NT2-lessen en cursussen Kennis van
de Nederlandse Samenleving (KNS).
In Luisterdorp komen wekelijks twee groepen laaggeletterden bijeen om te werken aan hun
lees- en schrijfvaardigheid. Gerard geeft al vier jaar les aan een groep op de maandagavond, deze
cursisten hebben KSE-niveau 1/2. Zijn collega Sharon verzorgt op woensdagavond het onderwijs voor
de tweede groep, deze cursisten beheersen KSE-niveau 2/3. De zwakste cursisten, die eigenlijk onder
KSE-niveau 1 zitten, wordt aangeboden om beide avonden de cursus te volgen zodat zij zo snel
mogelijk een hoger niveau bereiken. Gerard legt me uit dat de samenstelling van de geobserveerde
groep in de afgelopen vier jaar natuurlijk geregeld veranderd is, ‘zo zijn er cursisten uitgestroomd en
zijn er nieuwe cursisten bij gekomen’ (I1-GvdB). Er zitten op dit moment elf cursisten in de groep van
Gerard, toevalligerwijs allen autochtoon.
Gerard legt tijdens het eerste interview uit dat de cursisten na hun aanmelding zo snel
mogelijk door zijn collega worden getoetst. Zij gebruikt hiervoor toetsen van het CITO en de Haagse
Studiehuizen om het niveau van de cursisten te bepalen. Aan het einde van elk schooljaar worden ze
wederom getoetst om te kijken of zij een niveau hoger bereikt hebben. De meeste cursisten stromen
na twee tot drie jaar uit.
Tijdens zijn lessen maakt Gerard gebruik van divers materiaal. Hij vertelt ´wat er ook maar te
pas komt´ (I1-GvdB) te gebruiken om aan de leervraag van de cursisten te voldoen. Zo knipt hij vaak
artikeltjes uit de regionale krant om deze vervolgens in de klas te bespreken. Gerard doet dit omdat
de onderwerpen uit de plaatselijke krant vaak aansluiten bij de belevingswereld van de cursisten.
Daarnaast gebruikt hij materiaal uit Indiflex, Spel´t, Muiswerk, Husselaar, Alfabeter, Oefeningen in
taalvaardigheid gericht op efficiënt werken en zelfstandig corrigeren en De Stiep. Tijdens de lessen is
er een vrijwilliger (David) aanwezig, die Gerard ondersteunt bij het lesgeven. David gaat vaak met
twee dyslectische cursisten oefenen met lezen. Dit geeft Gerard de ruimte om met de rest van de
groep aan andere vaardigheden te werken. Op deze manier probeert Gerard aan de gedifferentieerde
leervraag van de heterogene groep cursisten te voldoen.
66