Laaggeletterden leren lezen - website Basisvaardigheden

More documents

Recommendations

Info

Laaggeletterden leren lezen Marieke Hanekamp Gerard vindt het daarentegen erg belangrijk dat zijn cursisten zo weinig mogelijk fouten maken, ‘Op een gegeven moment, ja, dan moet je gewoon weten: ja, ik doe het goed of ik doe het niet goed en anders laat mij het overdoen’ (I2-GvdB). Daarom maakt hij veelvuldig gebruik van ´de vier hoofdregels´, hij noemt de regels zelfs gekscherend ‘zijn Bijbeltje’. Door deze regels veelvuldig terug te laten komen tijdens diverse oefeningen in zijn lessen probeert Gerard voor de cursisten overzicht te scheppen in de taal. Het is volgens hem als docent de kunst om zoveel mogelijk fouten weg te krijgen met zo weinig mogelijk regels. Door er achter te komen welke regel voor welke cursist de meeste moeilijkheden oplevert probeert Gerard zo gericht mogelijk te werken en zoveel mogelijk fouten weg te nemen. Hij vindt het vooral belangrijk dat zijn cursisten foutloos leren schrijven en besteedt geen aandacht aan het mondiger maken van zijn cursisten. Deelvraag 3: Leren lezen Aan de hand van figuur 6 is getracht in kaart te brengen op welke punten de docenten van elkaar verschillen wat betreft hun visie op het onderwijzen van de vaardigheid lezen. In dit tweedimensionale model zijn twee continua afgebeeld: dat van begrijpend versus technisch lezen en van expliciet corrigeren versus impliciet corrigeren (herhalen). Er is voor deze twee continua gekozen omdat deze de verschillende manieren waarop de docenten de vaardigheid lezen onderwijzen goed weergeven. Figuur 6: Didactisch schema Gerard Expliciet corrigeren (Gerard) Technisch lezen Saskia Begrijpend lezen Impliciet corrigeren Karin Saskia is in het kwadrant rechtsboven in figuur 6 geplaats. Ze hecht meer waarde aan begrijpend dan aan technisch lezen en laat haar cursisten zelden hardop lezen omdat ze dit onnatuurlijk vindt: ‘wanneer moet je nou in het dagelijks leven nog een tekst hardop voorlezen’ (I2-SdJ). Hoogstens vraagt ze haar cursisten tijdens het gezamenlijk maken van een oefening om de vraag voor te lezen. 82
Laaggeletterden leren lezen Marieke Hanekamp Wanneer ze hierbij fouten maken dan corrigeert Saskia haar cursisten net wat vaker dan dat ze het juiste woord herhaalt. Karin is een docente die meer aandacht besteedt aan begrijpend dan aan technisch lezen. Tijdens het lezen vraagt ze regelmatig aan de cursisten waar de tekst over ging, ze laat haar cursisten vergelijkingen trekken en vraagt ze wat ze van een fragment, en de mening die daarin verkondigd werd, vonden. Omdat haar allochtone cursisten andere leervragen hebben dan haar autochtone cursisten zorgt zij ervoor dat iedereen ook individuele opdrachten kan maken. De opdrachten van haar allochtone cursisten gaan dan vaak over woordenschat, haar autochtone cursisten voorziet ze van extra schrijfoefeningen. Shulman (1986) noemt deze kennis over de moeilijkheden van bepaalde vakinhouden ook wel ‘didactische kennis’. Tijdens de gezamenlijke opdrachten krijgen de allochtone cursisten daarnaast vaak de vraag wat de betekenis van een bepaald woord is, en worden de autochtone cursisten regelmatig naar de spelling van een woord gevraagd. Op deze manier is Karin bewust en actief bezig met competentiegericht leren en probeert zij de zwakkere vaardigheden van haar cursisten naar een hoger niveau te tillen. Als een cursist hardop aan het lezen is corrigeert Karin bewust niet elke fout die de cursist maakt. Hoogstens herhaalt ze zonder daar de nadruk op te leggen de juiste uitspraak van een woord, omdat ze bang is dat haar cursisten anders geen plezier aan het lezen beleven. Daarom is zij in het kwadrant rechtsonder in figuur 6 geplaatst. Gerard gaf aan begrijpend lezen voor de meeste cursisten belangrijker te vinden dan technisch lezen. Zijn twee dyslectische cursisten volgen volgens hem de lees- en schrijfcursus enkel om beter technisch te leren lezen, daarom besteedt Gerard hier met hen veel aandacht aan. Hoewel hij in zijn eigen perceptie in het kwadrant rechtsboven zou thuishoren, is hij is in het kwadrant linksboven in figuur 6 geplaatst. Dit omdat hij, tijdens de geobserveerde lessen, meer aandacht besteedde aan technisch lezen en een docent is die zijn cursisten veel corrigeert. Hij zegt hier het volgende over: ‘Ik ben heel krenterig, laat geen foutje voorbij gaan. Ik tolereer geen enkele fout’ (I2- GvdB). Chapman en Czerniewska (1978, p.65-66) onderscheiden vijf verschillende categorieën die kenmerken hoe docenten tegen de vaardigheid ‘lezen’ aankijken. De resultaten uit het didactische schema (figuur 6) zijn te koppelen aan één van deze vijf categorieën. Saskia bleek een docente te zijn die lezen ziet als ‘contributing to personal development and social welfare, [s]he provides her students with reading material that will help them to develop sound values and that will have some application to their lives to the modern world’ (Chapman & Czerniewska, 1978, p65-66). Dit bleek onder andere uit het feit dat ze aandacht besteedde aan het gebruik en invullen van een acceptgirokaart. Een acceptgirokaart is een frequent gebruikt betaalmiddel, maar haar cursisten gaven aan niet te weten hoe zij hiermee om moesten gaan. Door haar cursisten dit uit te leggen, hen te leren ermee overweg te kunnen en te beschrijven hoe je een acceptgirokaart invult vergroot Saskia de sociale redzaamheid van haar cursisten. Karin is een docente haar cursisten tijdens het lezen van een tekst verbanden laat leggen en conclusies laat trekken, volgens de indeling van Chapman en Czerniewska (1978, p.65-66) behoort ze 83
Page 1 and 2:
Laaggeletterden leren lezen Een kwa
Page 3 and 4:
Laaggeletterden leren lezen Marieke
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34: Laaggeletterden leren lezen Marieke
Page 83: Laaggeletterden leren lezen Marieke
show all

Laaggeletterden leren lezen - website Basisvaardigheden

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?