Laaggeletterden leren lezen - website Basisvaardigheden

More documents

Recommendations

Info

Laaggeletterden leren lezen Marieke Hanekamp totdat het goed gaat. Gerard zegt hier het volgende over: ‘Ik ben heel krenterig, laat geen foutje voorbij gaan. Ik tolereer geen enkele fout, maar dat weet ie. Dus ik laat niets voorbij gaan, zodat hij ook precies weet: wat ik doe dat doe ik goed’ (I2-GvdB). De manier waarop een docent zijn rol in de klas beschrijft wordt door Elbaz (1981) ´persoonlijke filosofie´ genoemd. Gerard vertelt me tijdens het tweede interview dat hij zichzelf ziet als een ´echte docent, die zijn cursisten corrigeert en bijstuurt´. Ik vraag Gerard of zijn strikte aanpak de cursisten niet afschrikt en hij legt me uit dat hij in het begin niet zo streng is. Hij gaat na hoe zijn cursisten eerder begeleid zijn en hoe ze het vroeger hebben gehad op school. Daarna maakt hij afspraken met de desbetreffende cursist . Een beeld (Elbaz, 1981) waar Gerard veel waarde aan hecht omschrijft hij zelf als volgt: ‘maar je wordt op een gegeven moment, ja, dan moet je gewoon weten: ja, ik doe het goed of ik doe het niet goed en anders laat mij het overdoen’ (I2-GvdB). Gerard geeft aan dat hij technisch lezen voor de dyslectische cursisten in de eerste instantie belangrijker vindt. ‘Cor is slim, en begrijpt alles wat hij leest. Het probleem zit voor hem in het technisch lezen’ (I2-GvdB). Uit bovenstaande uitspraak blijkt dat Gerard doorheeft waar bij Cor de moeilijkheden liggen. Shulman (1986) spreekt over didactische vakkennis wanneer een docent inzicht heeft in wat het leren van bepaalde vakinhouden gemakkelijk of moeilijk maakt. Gerard nuanceert: ‘De ene keer ben je wat meer met de vorm bezig dan de andere keer. Het begint natuurlijk bij een goede zin maken, maar uiteindelijk moet je die ander zonder dat je er bent iets duidelijk maken, dus de inhoud is ook belangrijk’ (I2-GvdB). Na ruim een half uur geeft Gerard Cor een nieuw boekje uit de Leeslicht serie zodat hij thuis kan oefenen met lezen. We lopen terug naar de groep waar iedereen geconcentreerd aan het werk is. Om 21.15 uur geeft Gerard geeft aan dat het tijd is om te stoppen en iedereen pakt zijn spullen in. De cursisten verlaten het lokaal en ik loop terug naar het station. 5.3.4 Conclusie Gerard is tijdens zijn lessen bewust bezig met het aanbrengen van structuur, volgens hem is deze structuur nodig voor de cursisten om inzicht te krijgen in de taal. In de jaren dat Gerard lesgeeft heeft hij vaak gemerkt dat cursisten geen overzicht hebben wat betreft grammaticaregels en spelling: dit overzicht tracht Gerard hen te geven door veelvuldig gebruik te maken van ‘kapstokken’ om structuur in de taal aan te brengen. Zo biedt hij zijn cursisten ‘de vier hoofdregels’ aan. Deze hoofdregels leren de cursisten uit hun hoofd en door deze regels toe te passen kunnen zij een hoop fouten voorkomen. Uit de praktijk blijkt volgens Gerard dat de cursisten veel baat bij deze regels hebben, hij maakt daarom gebruik van deze praktische kennis bij het invullen van zijn lessen. Zoals gebruikelijk in deze aanpak, die door Hulstijn (1995) als ‘traditioneel’ wordt bestempeld, schenkt Gerard vrij veel aandacht aan grammatica en woordenschat. Tijdens de lessen maakt hij zeer sporadisch gebruik van computers. Shulman (1986) deelde de leerkrachtenkennis op in vakinhoudelijke, didactische en curriculumkennis. In de lessen die ik observeerde kwam ik een voorbeeld tegen van Gerards vakinhoudelijke kennis en merkte ik twee voorbeelden van zijn didactische kennis op. Gerards vakinhoudelijke kennis bleek uit de onderwijssituatie waarin hij de oorsprong en betekenis van het 76
Laaggeletterden leren lezen Marieke Hanekamp woordje ‘des’ uitlegde. Zijn didactische kennis bleek uit zijn opmerking betreffende ‘de vier hoofdregels’: ‘met hoofdregel 2 en 3 hebben de cursisten de meeste moeite’ (I2-GvdB). Hiermee laat Gerard zien dat hij inzicht heeft in de aspecten waarmee zijn cursisten moeite hebben. Daarnaast blijkt zijn didactische kennis uit het feit dat hij op de hoogte is van de taalstoornis dyslexie en weet welke talige aspecten voor moeilijkheden zorgen bij deze cursisten. Ook zijn er voorbeelden te vinden van, wat Elbaz (1981) noemt, ‘praktijkprincipes’ en ‘beelden’. Een praktijkprincipe waar Gerard veel waarde aan hecht, betreft het, door herhaling van de hoofdregels, aanbrengen van structuur; dit is het doel van zijn lessen. Een beeld van Gerard is dat je alleen goed kunt onderwijzen als je de cursisten corrigeert wanneer zij fouten maken. Hierbij schrikt hij er niet voor terug om termen als ‘uitgang’, ‘lange klank’, ‘korte klank’ en ‘persoonsvorm’ te gebruiken, om verder te komen in taal is het is volgens hem een vereiste om deze termen te kennen. Want daarvoor zitten de cursisten hier, ‘het mag dan wel erg gezellig zijn, de bedoeling is altijd wel om iets vooruit te komen’ (I2-GvdB). Gerards persoonlijke filosofie is die van ‘een echte docent’, die zijn cursisten corrigeert en bijstuurt. Hij plaatst zich hiermee echter op een ander niveau dan zijn cursisten; hij is, wat kennis betreft, hun meerdere. Chapman en Czerniewska (1978) beschreven verschillende wijzen waarop een docent tegenover de vaardigheid ‘lezen’ aan kan kijken. Gerard valt onder de categorie docenten die lezen zien als trainingswerk: door veel te oefenen kunnen cursisten vooruitgang boeken. Hierbij schenkt Gerard meer aandacht, vooral bij de dyslectische cursisten, aan technisch dan aan begrijpend lezen. Voor zover uit de drie observaties naar voren kwam komt het operationele curriculum (Goodlad, 1979) overeen met het geïnterpreteerde curriculum aangezien Gerards visie op het laaggeletterdenonderwijs vrijwel geheel overeen komt met de manier waarop hij les geeft. 77
Page 1 and 2:
Laaggeletterden leren lezen Een kwa
Page 3 and 4:
Laaggeletterden leren lezen Marieke
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28: Laaggeletterden leren lezen Marieke
Page 77: Laaggeletterden leren lezen Marieke
show all

Laaggeletterden leren lezen - website Basisvaardigheden

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?