Laaggeletterden leren lezen - website Basisvaardigheden

Laaggeletterden leren lezen
Marieke Hanekamp
overal voor te beschermen hoor’ (I2-KdV). Een goede groepssfeer is van groot belang, om dit te
creëren start Karin elke les gezamenlijk: ‘Als je je veilig voelt en als mensen iets van je weten kom je
terug. Het sociale aspect is niet het hoofddoel, maar het is wel belangrijk om goed te kunnen leren’
(I2-KdV). Karin probeert in haar lessen een balans te vinden tussen een gezellige sfeer met de daarbij
behorende sociale betrokkenheid en het verbeteren van de lees- en schrijfvaardigheden van haar
cursisten. De laatste jaren gaat dit steeds beter, maar toen Karin net in het laaggeletterdenonderwijs
werkte kostte het haar soms moeite om de verhalen van de cursisten niet mee naar huis te nemen.
Tegenwoordig lukt het haar goed om na een werkdag de deur achter zich dicht te trekken en thuis
bezig te zijn met haar eigen gezin.
Na de gezamenlijke start gaan veel cursisten zelfstandig aan het werk. Karin voorziet elke
cursist van materiaal op zijn op haar niveau: ‘Elke keer bekijk ik hoe het is gegaan, welke manco’s
zitten erin en dan bedenk ik daar weer wat voor. Ik ben iedere keer weer aan het aanpassen’ (I2-KdV).
Ze voegt hieraan toe dat ze de cursisten zonodig van huiswerk voorziet: ‘Het huiswerk pas ik aan aan
wat ze nodig hebben. Als ik denk: nu wordt het tijd om [gooit haar handen in de lucht en kijkt
vragend] te doen, dan geef ik daar huiswerk over mee’ (I2-KdV).
Op mijn vraag of ze meer aandacht schenkt aan begrijpend of aan technisch lezen legt Karin
uit dat ze bewust niet alle leesfouten van haar cursisten verbetert omdat ze bang is dat de cursisten
anders de lust van het lezen kwijtraken. Taal is voor haar bovenal een middel tot communicatie, haar
cursisten mogen gerust fouten maken, zolang de boodschap maar overkomt. De inhoud van de
taaluiting is voor Karin veel belangrijker dan de vorm.
Tevens vraag ik tijdens het tweede interview of Karin, als docent in het
laaggeletterdenonderwijs, tegen problemen aanloopt in haar werkveld. Karin blijkt moeite te hebben
met het schaarse materiaal dat er voor deze doelgroep aanwezig is. ‘We maken veel gebruik van het
ruime aanbod van NT2-materiaal, maar op het gebied van NT1 wordt er niets ontwikkeld. Dat vind ik
echt een manco, en dat terwijl er steeds meer mensen, ook van Nederlandse origine, bij komen’ (I2-
KdV). Ze hoopt dat er bedrijven en uitgevers durven te investeren in materiaal voor dit type onderwijs.
Omdat de cursisten geen standaardleerlingen zijn en je veel moet differentiëren hoopt ze op ‘een
methode waar je uit kan putten, niet een die van je a tot z moet volgen’ (I2-KdV). Dan zou het
mogelijk zijn om in een handomdraai passend materiaal voor elke cursist te vinden.
Karin verwacht dat er de komende tien jaar steeds meer laaggeletterden over de drempel
zullen stappen en een lees- en schrijfcursus gaan volgen. Het is volgens haar onvermijdelijk dat er ook
steeds meer allochtonen cursisten zullen komen, die al een NT2-traject gevolgd hebben maar toch
nog aan hun taal moeten werken. Eigenlijk kunnen deze cursisten volgens haar nergens naartoe voor
onderwijs, maar als hun woordschat toereikend is passen zij volgens haar prima binnen een groep
met autochtone cursisten.
58