V28_Hoe_ongelijk_is_NL_volledig

w a a r o m i n k o m e n s o n g e l i j k h e i d n a d e l i g u i t p a k t v o o r i e d e r e e n 107Maar economische gelijkheid kent toch ook nadelige effecten? Bijvoorbeeld voor innovatie?“Daarvoor zal je naar empirische studies over economische groei en ongelijkheidmoeten kijken. Er is geen wetenschappelijk bewijs dat meer gelijkheid schadelijk isvoor de economie; economen beweren zelfs het tegenovergestelde. De gedachtedat ongelijkheid individuen stimuleert om harder te werken, pareer ik altijd doorte zeggen dat ongelijkheid hooguit aanzet tot het uit de weg ruimen van de obstakelsdie in de eerste plaats door ongelijkheid zelf tot stand zijn gekomen. Ook declaim dat ongelijkheid een voorwaarde is voor innovatie en creativiteit valt nietgoed te onderbouwen. Het aantal patenten per hoofd van de bevolking ligt zelfshoger in gelijke samenlevingen.”5.3 de psychologie van ongelijkheidHet gaat Wilkinson uiteindelijk dus niet om de hoogte van het gemiddelde inkomenin een land. Dat doet er volgens hem niet zo veel toe. Waar het om gaat, is hoein een samenleving de onderlinge verschillen worden ervaren. Op een bepaaldwelvaartsniveau verliezen materiële verschillen hun betekenis als voorspeller voorsociale problemen; dan treedt een ander scenario in werking, met in de hoofdrol depsychologie van de ongelijkheid.De negatieve gevolgen van inkomensongelijkheid hebben te maken met wat jullie het socialegradiënt van inkomensongelijkheid noemen. Wat is dat precies?“Het lijkt aannemelijk te veronderstellen dat moderne marktdemocratieën vanelkaar verschillen in hoe hiërarchisch ze zijn. Waar inkomensverschillen groterzijn, is ook de sociale afstand groter en is sociale stratificatie belangrijker. In eenhoge piramide is de sociale afstand dus groter en meer hiërarchisch (figuur 5.5).Wat we in ons boek eigenlijk gewoon zeggen, is dat problemen die met sociale statuste maken hebben verslechteren wanneer statusverschillen toenemen. Inkomenis een indicator van de sociale positie die je in de samenleving hebt, en dus van desociale hiërarchie tussen mensen. Je kent waarschijnlijk de economische studiewaarbij mensen gevraagd werd of ze in een samenleving wilden leven waar ze meteen relatief laag inkomen tot de rijksten zouden behoren of juist een hoger inkomenwilden hebben en deel van de onderklasse zouden vormen. Dat laatste willenmensen niet, zelfs niet als ze dan in materieel opzicht beter af zijn. Voor mensen issociale status en rangorde heel belangrijk. Daarom zeg ik vaak dat, om de relatietussen inkomen en sociale status te begrijpen, het belangrijker is om het gedragvan apen te bestuderen dan Marx.”“Meer ongelijkheid lijkt de ‘socialevergelijkingsangst’ van mensen aan te wakkeren.Elkaar de maat nemen wordt belangrijker wanneer statussen meer uiteen gaanlopen. We gaan sociale posities beschouwen als een belangrijker kenmerk vaniemands identiteit. Binnen een materiële benadering – waar geld wordt gezien alseen hulpbron – doet ongelijkheid er alleen toe wanneer daardoor armoede ontstaat