V28_Hoe_ongelijk_is_NL_volledig

w a a r o m i n k o m e n s o n g e l i j k h e i d n a d e l i g u i t p a k t v o o r i e d e r e e n 1095.4 de toename van ongelijkheid – de laatste decenniaIs de inkomensongelijkheid eigenlijk wel toegenomen?“In de afgelopen eeuw was de ongelijkheid tot de jaren dertig zeer hoog, om vervolgenssterk te dalen tot in de jaren zeventig, toen de ongelijkheid het kleinst was.Daarna begon de inkomensongelijkheid weer toe te nemen, een ontwikkeling dienog altijd gaande is. Ik denk dat deze af- en toename van ongelijkheid sterk samenhangtmet de rol en dreiging van de arbeidersbeweging, die in de eerste helft van detwintigste eeuw sterker werd en in de tweede helft gaandeweg erodeerde. In dejaren dertig bestond de vrees dat het kapitalistische systeem ineen zou storten.Roosevelt sprak van ‘a reform to preserve’, wat suggereert dat hij van mening wasdat het systeem bedreigd werd. Rond de jaren tachtig werd duidelijk dat het communistischealternatief geen reële bedreiging vormde, omdat het in economischopzicht inefficiënt bleek. Op dat moment begon in het westen de inkomensongelijkheidte groeien.”“Ook in diverse Aziatische landen – die in de jaren negentig een stormachtige economischegroei doormaakten – hield de dreiging van het communisme de economischeongelijkheid lange tijd laag. De Wereldbank constateerde dat tussen 1960en 1980 de inkomensongelijkheid in deze landen daalde: Taiwan maakte zich zorgenom de claims van China, Zuid-Korea om de dreiging van Noord-Korea en deFilippijnen had te maken met guerrilla’s. Welvaartsdeling werd gebruikt om politiekelegitimiteit te verwerven. Verder terug in de tijd valt ook het ontstaan van deDuitse verzorgingsstaat te begrijpen als een middel om steun te krijgen voor hetproces van centrale-staatsvorming. En in Groot-Brittannië werd in beide wereldoorlogende inkomensongelijkheid verminderd om mensen het gevoel te gevendat de lasten eerlijk werden verdeeld. Dit soort politieke overwegingen zijn volgensmij cruciaal geweest voor het verminderen van de economische ongelijkheid.Het vergroten van de ongelijkheid gebeurde, onder andere door Thatcher enReagan, toen de angst voor het socialisme verdween.”Wat zijn nu de redenen voor een regering om ongelijkheid te willen verminderen?“Ik denk dat we ons onder andere op duurzaamheidskwesties zullen moeten richten.De dreiging van klimaatverandering is heel ernstig. Maar het grootste probleemis, denk ik, het consumentisme. Consumentisme wordt volgens mij grotendeelsgedreven door statuscompetitie, en die wordt weer geïntensiveerd door eengrotere inkomensongelijkheid. In ongelijke samenlevingen maken mensen meeruren op het werk, consumeren ze meer, besteden ze daaraan een groter deel vanhun inkomen en sparen ze dus minder. Bovendien bouwen ze meer schuld op,omdat geld in ongelijke samenlevingen belangrijker is en het middel vormt om telaten zien wat je waard bent. Surveys laten zien dat mensen denken dat consumentismede norm is; ze doen het omdat anderen het doen. Tegelijkertijd blijkt ongeveer75 tot 80 procent van de Amerikaanse bevolking meer tijd te willen besteden