V28_Hoe_ongelijk_is_NL_volledig

30 h o e o n g e l i j k i s n e d e r l a n d ?dieners lijken deels de dupe te zijn geworden van de verschuiving van een kostwinnersmodelnaar een anderhalfverdienersmodel. Het gevaar dreigt dat de toenemendemondiale concurrentie ertoe leidt dat de lonen aan de onderkant van dearbeidsmarkt (en wellicht zelfs de mediane lonen) in Nederland te laag worden omer in je eentje een zelfstandig huishouden van te kunnen voeren. Salverda (hoofdstuk2) en De Beer (hoofdstuk 3) doen daarom een aantal voorstellen, onder anderevoor nieuwe belastingvoordelen (zoals de Earned Income Tax Credit) voor degenendie te weinig verdienen om van te kunnen leven.Daarnaast is het wellicht zinvol om fundamenteler na te denken over ons belastingstelsel.Van Bavel laat bijvoorbeeld zien dat in Nederland vermogen nauwelijkswordt belast, zeker in vergelijking met België, het vk, Australië en de vs. Kijkendnaar de vermogensongelijkheid in Nederland lijkt het de moeite waard te overwegenom vermogen méér te belasten en arbeid minder. Het gaat daarbij natuurlijkniet om kleine spaargelden (een appeltje voor de dorst), of om door ondernemersvoor hun pensioen opgebouwd vermogen, maar om vermogensacummulatie aande bovenkant van de piramide. In een tijd waarin kapitaal erg mobiel is over delandsgrenzen heen, is het belasten van vermogen echter geen geringe opgave.Van Bavel gaat daar in hoofdstuk 4 verder op in.Meer predistributie?De toenemende loonongelijkheid die op de arbeidsmarkt is ontstaan, wordt inNederland aanzienlijk gedempt door belastingheffing, toeslagen en sociale zekerheid.Deze redistributie gebeurt, zoals gezegd, minder voor de beroepsbevolking;de herverdeling onder (en naar) gepensioneerden is groter. De vraag is bovendienof het wel wenselijk en effectief is om vooral via een complex stelsel van belastingenen sociale zekerheid de toenemende beloningsverschillen te blijven compenseren?De transactiekosten zijn hoog, er is sprake van een ‘lekkende emmer’.Salverda spreekt zelfs over “dweilen met de kraan open” (hoofdstuk 2).Kijken we nogmaals naar figuur 1.3, dan valt op dat de (bruto)loonverschillen in deAziatische landen – Korea, Taiwan en Japan – veel kleiner zijn dan in andere landen.In Japan bijvoorbeeld zijn de secundaire (netto-)inkomensverschillen vandezelfde orde als in Nederland (0,33 Gini). Maar het verschil is dat de lonen in demarkt in Japan minder sterk uit elkaar lopen: 0,49 in Japan vergeleken met 0,57 inNederland (zie ook Wilkinson en Pickett 2009). Dat betekent dat de Japanse overheidde in de markt ontstane loonverschillen minder hoeft te ‘repareren’ metbelastingen en sociale zekerheid.