V28_Hoe_ongelijk_is_NL_volledig

Recommendations

Info

392 de tektoniek van deinkomensongelijkheid in nederlandWiemer Salverda2.1 de ongelijkheid in ons land stijgt gestaagVelen menen dat de inkomensongelijkheid in ons land gering is en dat deze deafgelopen decennia ook nauwelijks is gegroeid. Inderdaad is de Gini-coëfficiënt vande gestandaardiseerde inkomens van alle huishoudens volgens gegevens van hetCentraal Bureau voor de Statistiek (cbs) al meer dan twintig jaar vrijwel stabiel,nadat deze tussen 1985 en 1990 relatief scherp was gestegen. In deze bijdrage ontleedik deze opvatting vanuit verschillende invalshoeken:• De veelgebruikte Gini-coëfficiënt is een ontoereikende maat van ongelijkheid.In plaats daarvan gebruik ik een meer gedetailleerde beschrijving van de ongelijkheidsontwikkeling,die leidt tot de conclusie dat de inkomensongelijkheidin Nederland duidelijk is gegroeid.• Het gestandaardiseerde inkomen, waar in het beleid doorgaans alle aandachtnaar uit gaat, vormt het sluitstuk van de initiële inkomensvorming, de inkomensherverdelingen de inkomenscorrectie voor huishoudgrootte en -samenstelling.Ik bespreek het effect van deze drie stappen en laat de toenemendeongelijkheid van de inkomensvorming zien die er achter schuil gaat.• Een nationaal ongelijkheidscijfer ziet gemakkelijk verschuivingen over hethoofd die zich onder het ‘oppervlak’ afspelen: tektonische bewegingen waarvanwe het effect alleen kunnen zien in erupties. Het heftige internationaledebat over de groei van de top 1 procent in de inkomensverdeling vormt zo’neruptie. In ons land vind ik een sterke onderaardse beweging in de arbeidsinkomensvan huishoudens: ze worden voortdurend schever verdeeld en stekensteeds boven de andere vormen van inkomen uit.Onder de stabiele Gini-coëfficiënt van de gestandaardiseerde-inkomensverdelingtreden al met al zoveel verschuivingen op dat de grote meerderheid van de huishoudenswel degelijk een toenemende ongelijkheid ervaart.2.2 een sterk uitwaaierende inkomensverdelingDe basisgedachte achter de inkomensverdeling is dat alle inkomensontvangers – indeze bijdrage zijn dat huishoudens – op een rij worden gezet naar de hoogte vanhun (jaar)inkomen. De inkomensongelijkheid betreft de spreiding van die rij: hoever staan begin en eind uit elkaar? Hoe dicht op elkaar of ver uiteen staan de huishoudensop verschillende punten van de rij? De ongelijkheid groeit of daalt alsdeze spreiding met de tijd groter of kleiner wordt. De simpelste manier om deze
40 h o e o n g e l i j k i s n e d e r l a n d ?ontwikkeling te volgen is om de hele rij op te splitsen in tien decielen – dat zijndelen van telkens tien procent van alle huishoudens – en de ontwikkelingen daarvanmet elkaar te vergelijken.Figuur 2.1 Decielgemiddelden van reële bruto inkomens (€-2011), 1977-2011*1801601401201008060109876543211977/2011+28%+24%+20%+16%+10%+2%-5%-7%-3%-4%4020019771981198519891990199119921993199419951996199719981999200020012002200320042005200620072008200920102011*) Reparatie voor een reeksbreuk in 2000 door voor pensioenpremies en toegerekende huurwaarde deoude definities aan te houden. Daarmee worden niveau en ontwikkeling van de ongelijkheid ietsonderschat. Het topdeciel is in 2007 eenmalig hoog vanwege een tijdelijk belastingvoordeel voor inkomenuit ‘Aanmerkelijk Belang’ (vrijwel geheel geconcentreerd in de top 1 procent); de lijn kan beterworden gedacht als doorlopend van 2006 naar 2008.Bron: Berekend uit door het cbs ter beschikking gestelde gegevens (vergelijk Salverda 2013a).Figuur 2.1 toont de koopkrachtontwikkeling van het gemiddelde inkomen in dedecielen voor de periode van 1977 tot 2011. De figuur maakt in één keer duidelijkwie gedurende deze periode in inkomen is achtergebleven bij wie. 1 De tien decielenin de figuur lopen, van onder naar boven, van het laagste naar het hoogste inkomen.De inkomensniveaus zijn vermeld in euro’s met de koopkracht van 2011 enkunnen tussen de jaren en de decielen worden vergeleken. De figuur maakt duidelijkdat de inkomensverdeling sterk is uitgewaaierd en een massieve en vrijwel permanentestagnatie combineert met een sterke, gestage stijging voor een kleinegroep. Het inkomen van het onderste deciel daalt eerst van 10.700 euro in 1977 naar8.500 euro in 1993, schommelt dan binnen een beperkte marge tot maximaal11.200 euro en eindigt in 2011 op 10.300 euro: 4 procent lager dan het oorspronkelijkeniveau. Het inkomen van het hoogste deciel daarentegen stijgt na een aanvankelijkedaling (van 112.000 naar 99.000 euro) naar 156.000 euro in het jaar 2007 2 envalt daarna terug naar 144.000 euro. De grijze kolom rechts in de figuur vermeldtde procentuele veranderingen van de decielen tussen het eerste en het laatste jaar.In de lagere vier decielen – samen goed voor 40 procent van alle huishoudens – ligt
Page 2 and 3: Hoe ongelijk is Nederland?
Page 8 and 9: 7lijst figuren en tabellenfiguren1.
Page 10: 9ten geleideHoeveel (on)gelijkheid
Page 14 and 15: e c o n o m i s c h e o n g e l i j
Page 38: DEEL Iontwikkeling van economische
Page 43 and 44: 42 h o e o n g e l i j k i s n e d
Page 80 and 81: 4 vermogensongelijkheid in nederlan
Page 82 and 83: v e r m o g e n s o n g e l i j k h
Page 90 and 91:
v e r m o g e n s o n g e l i j k h
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
Page 102:
DEEL IIgevolgen van economische ong
Page 105 and 106:
104 h o e o n g e l i j k i s n e d
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153:
show all

V28_Hoe_ongelijk_is_NL_volledig

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?