V28_Hoe_ongelijk_is_NL_volledig

p o l i t i e k e e n s o c i a l e g e v o l g e n v a n i n k o m e n s o n g e l i j k h e i d 127Uit het onderzoek bleek dat een aantal belangrijke uitkomsten samenhangen metlandspecifieke ontwikkelingen in de inkomensongelijkheid. Zo neemt sociaal vertrouwenaf wanneer de inkomensongelijkheid toeneemt, en gaat een toenemendeongelijkheid gepaard met een grotere wens onder de bevolking voor een overheiddie ingrijpt in de inkomensverdeling. Er zijn ook aanwijzingen dat de opkomst bijverkiezingen afneemt als de inkomensongelijkheid toeneemt. Omdat vooral delagere inkomensgroepen bij verkiezingen thuisblijven, betekent dit dat, bij eentoenemende inkomensongelijkheid, de stem van de onderkant in steeds minderemate doordringt tot de politiek. Dit leidt mogelijk tot een legitimiteitsprobleemvan de democratische rechtsstaat. De bevolking roept immers om meer herverdelingterwijl de politiek deze wens niet agendeert.Het onderzoek laat ook zien dat het vertrouwen in instituties afneemt in landenwaar de inkomensongelijkheid toeneemt. Dat die afname van vertrouwen sterkeris onder de hogere statusgroepen, duidt erop dat sociale effecten van ongelijkheidontstaan via subjectieve processen die leiden tot afnemend vertrouwen en een groterebezorgdheid om status en aanzien te verwerven. Het is belangrijk om dezetrends uit te splitsen naar subgroepen. De hogere statusgroepen ondervinden nauwelijksinvloed in hun persoonlijk welbevinden van veranderende ongelijkheden.De lagere statusgroepen daarentegen ondervinden mogelijk wel degelijk een verliesaan ‘geluk’ als de inkomensongelijkheid toeneemt.Hoewel het moeilijk is om sterke causale uitspraken te doen over de invloed vaninkomensongelijkheid op sociale en politieke uitkomsten, is in dit hoofdstuk eenstrengere toets toegepast dan Wilkinson in zijn werk deed. De resultaten zijn echterwel degelijk in overeenstemming met de theorie dat een grotere mate vaninkomensongelijkheid gepaard gaat met een afname van sociaal vertrouwen, waarondereen vertrouwen in instituties, zoals de rechtsstaat en het parlement. Afnemendvertrouwen is nog sterker aan de orde bij de hogere statusgroepen: zij verliezen,meer nog dan de lagere groepen, het vertrouwen in politieke instituties, zoalsde politie, het parlement en de rechtsstaat.In dit hoofdstuk richtten we ons vooral op de psychosociale processen die alsgevolg van een toenemende inkomensongelijkheid worden aangewakkerd.Psychosociale processen blijken van groot belang. Kijken we naar de inkomensverdeling,dan blijken sociaal vertrouwen en persoonlijk welbevinden af te nemenbij toenemende ongelijkheden juist omdat verschillende subgroepen op een verschillendemanier worden beïnvloed door de maatschappij waar zij deel van uitmaken.