V28_Hoe_ongelijk_is_NL_volledig

v e r m o g e n s o n g e l i j k h e i d i n n e d e r l a n d 89Er is nog een aspect in tabel 4.1 dat ik er uit wil lichten. Opvallend aan de cijfers isde hoge vermogensbelasting als percentage van het bbp in de Angelsaksische landen:in de vs ligt dit op ruim 3 procent van het bbp en in het vk op ruim 4 procent,dus ruim twee of zelfs drie keer zo hoog als in Nederland. Dit is opvallend, omdatNederland in de afgelopen decennia met haar inrichting van de economie is opgeschovenvan het Rijnlandse in de richting van het Angelsaksische model (Touwen2006). Dit heeft de mogelijkheden vergroot om de vermogens te vermeerderen ende vermogensongelijkheid te verscherpen, maar de belasting op vermogen heefthier dus geen gelijke tred mee gehouden. Integendeel. Als resultaat hebben we delage belastingdruk op vermogen van de Rijnlandse landen, en dus de relatiefgeringe belastinginkomsten die uit vermogen worden gegenereerd, gecombineerdmet de grote vermogensongelijkheid van de Angelsaksische landen. Degenen diebezorgd zijn over een grote ongelijkheid, maar ook degenen die zorgen hebbenover de fiscale basis van de verzorgingsstaat, zouden deze situatie allicht als hetslechtste van twee werelden kunnen kenschetsen: een grote private vermogensongelijkheidgecombineerd met relatief lage opbrengsten uit vermogensbelasting.De oeso-cijfers maken het ook mogelijk een inschatting te maken van de reëlebelastingdruk op vermogen. In Nederland is het totale private vermogen met circa1.200 miljard euro ongeveer twee keer zo groot is als het bbp. Dit betekent dat allebelastingen op privaat vermogen, vermogenswinst, erfenis en vermogenstransactiebij elkaar genomen in 2011 slechts 0,6 à 0,7 procent van het private vermogenbeliepen. Dit cijfer laat ook zien dat de vele vrijstellingen en fiscale constructieservoor zorgen dat de reële belastingdruk op vermogen nog veel lager ligt dan detoch al vrij lage nominale belastingvoeten in Nederland zouden doen vermoeden.Al met al is het private vermogen in Nederland dus steeds lichter belast, zonder dathierover noemenswaardig politiek of maatschappelijk debat is gevoerd en zonderdat grondig onderzoek is gedaan naar de omvang van de vermogensongelijkheid ofnaar de maatschappelijke en economische effecten ervan. Overigens, het idee datde grote vermogens al eens zijn belast door de belasting op inkomen uit arbeid, isonjuist. De topvermogens groeien door inkomen uit vermogen, en dat wordt juistnauwelijks belast. Terwijl in Nederland de belasting op arbeid tamelijk hoog isgebleven, en de belasting op consumptiegoederen zelfs toeneemt (Caminada enDe Kam 2007), is de vermogensbelasting internationaal gezien dus vrij bescheidenen daalt zij zelfs.4.4 de gevolgen van vermogensongelijkheidBij de bespreking van de consequenties van de grote ongelijkheid in de verdelingvan de private rijkdom in Nederland laat ik zuiver principiële overwegingen overde onjuistheid van grote ongelijkheid terzijde. Ik wil me hier beperken tot eenbespreking van de sociaaleconomische en politieke gevolgen.