V28_Hoe_ongelijk_is_NL_volledig

Recommendations

Info

p o l i t i e k e e n s o c i a l e g e v o l g e n v a n i n k o m e n s o n g e l i j k h e i d 117chologische’ deel van de psychosociale theorie; zie bijvoorbeeld Pham-Kanter2009). Psychologische gevolgen van ongelijkheid zijn ook voorgesteld door Neckermanen Torche (2007), die beweren dat “living in a context of high inequalitymight intensify feelings of relative deprivation among low-income individuals”.Deze nadruk op relatieve deprivatie vinden we al terug in het werk van RobertMerton (1957), die stelde dat de maatschappelijke omgeving van invloed is op wiemensen zien als de referentiegroep waarmee ze zichzelf willen vergelijken.De psychosociale theorie stelt dat statusverschillen meer aan de oppervlaktekomen in meer ongelijke samenlevingen. Omdat voor sommigen sociale statusniet binnen handbereik ligt, terwijl in de hedendaagse samenleving de norm prevaleertom succesvol te zijn, ontstaat stress bij de mensen aan de onderkant van desociale ladder. Volgens Merton (1957) zou de discrepantie tussen maatschappelijkedoelen (‘economisch succes’) en individuele legitieme middelen om die doelen tebereiken, leiden tot illegale manieren om de doelen alsnog te realiseren. Het aantalvermogensdelicten is dan ook hoger in landen waar meer ongelijkheid is, vooral alsin dat land de norm van succes heerst (Chamlin en Sanders 2013). Hierbij kan echterworden betwijfeld of deze delicten vooral door het armere deel van de bevolkingworden gepleegd.Ook de algemene menselijke behoefte om omgang te hebben met gelijkgestemden(McPherson et al. 2001) betekent dat in meer ongelijke landen grotere inkomensverschillenmoeten worden overbrugd. Dit zou tot gevolg kunnen hebben dat desociale relaties tussen inkomensgroepen beperkter zijn, vooral naarmate dezegroepen in inkomen verder uit elkaar liggen. Volgens sommige onderzoekers voelende lagere inkomensgroepen zich ‘sociaal gedegradeerd’, waarbij zij het gevoelhebben dat hun standpunten in de politiek niet vertegenwoordigd zijn. Dit zou demaatschappelijke en politieke betrokkenheid kunnen verminderen.Het centrale punt in de psychosociale theorie is dus dat de ongelijkheid is gekoppeldaan ongewenste resultaten omdat aan “bepaalde voorwaarden voor socialeinteractie niet is voldaan” (Lancee en Van de Werfhorst 2012). Hierdoor hebbenmensen minder mogelijkheden om gemeenschappelijke doelen te delen. Als deinkomensongelijkheid toeneemt, zo is de gedachte, neemt de sociale afstand tusseninkomensgroepen toe. Dit leidt tot een lagere mate van sociale betrokkenheiden sociaal vertrouwen, wat vervolgens weer leidt tot meer criminaliteit en een lagerniveau van welzijn (Alesina et al. 2004).Ten aanzien van de sociale en politieke uitkomsten die in dit hoofdstuk centraalstaan, is het aannemelijk dat de psychosociale theorie een belangrijk verklaringsmodelvormt. Gebrekkige betrokkenheid bij de politiek, of een gebrek aan vertrouwenin overheidsinstanties, zijn niet direct uitkomsten die mensen kunnen‘kopen’ met voldoende hulpbronnen. Als we hulpbronnen ruimer zien dan alleen
118 h o e o n g e l i j k i s n e d e r l a n d ?financiële middelen, zijn er wel degelijk hulpbronnen die het gemakkelijker makenom deel te nemen aan de politiek en om vertrouwen te krijgen in instituties, zoalseen goede opleiding. Maar het is aannemelijker dat maatschappelijk wantrouwenen thuisblijven bij verkiezingen vooral gevoed worden doordat mensen zich minderbetrokken voelen bij andere mensen, en dat bezorgdheid om sociale statusmeer aan de oppervlakte komt in meer ongelijke landen. Als dit tot lagere politiekeparticipatie leidt onder de arbeidersklasse betekent dit dat de ‘stem van de onderkant’onvoldoende wordt gehoord in de politiek (Pontusson en Rueda 2010).6.3 hoe zit het in europa?Een van de belangrijkste kritiekpunten op het werk van Wilkinson c.s. is dat hetnog maar de vraag is of inkomensongelijkheid daadwerkelijk de oorzaak is van delange lijst onwenselijke uitkomsten. Wilkinson laat eenvoudige samenhangen zientussen de mate van inkomensongelijkheid in een land en een hele verzameling uitkomsten.Hij doet dit in een zogenoemde ‘cross-sectionele analyse’, waarbij landenonderling worden vergeleken. Zou, echter, ongelijkheid inderdaad de verondersteldenegatieve effecten hebben, dan zouden we ook verwachten dat de samenlevingontwricht als binnen een land de ongelijkheid toeneemt. Daarom is in hetkader van een groot Europees onderzoeksproject, Growing Inequalities’ Impacts(Gini), voor een groot aantal landen en een groot aantal perioden onderzocht of demate van ongelijkheid samenhangt met een breed scala aan uitkomsten. Zie deAppendix voor de onderzoeksverantwoording en de gebruikte bronnen.Tabel 6.1Regressiecoëfficiënten van Gini-coëfficiënt op enkele politieke en socialeuitkomsten (a)Opkomst bijlandelijkeverkiezingenVakbondslidmaatschapVerenigingslidmaatschapPercentageeens metstelling“de meestemensenkun je vertrouwen”Percentageeens metde stelling“Ongelijkheidis tegroot”Percentageeens metde stelling“Overheidmoetinkomensherverdelen”Samenhang metinkomensongelijkheid-0.501~(b) 0.071 0.344 -0.784* 1.523* 1.430*Tabel 6.1 toont de samenhang tussen de mate van inkomensongelijkheid en eenaantal van die uitkomsten. Ongeobserveerde (stabiele) landkenmerken en de algemeneinternationale ontwikkeling over de jaren zijn hierbij in acht genomen. Datbetekent dat rekening wordt gehouden met algemene verschillen tussen landen inrijkdom en voorzieningen. In de tabel is te zien dat de opkomst bij landelijke verkiezingenin landen met een hogere mate van inkomensongelijkheid iets lager is.Voor elke punt groei op de inkomensongelijkheidsindex neemt de opkomst bij
Page 2 and 3:
Hoe ongelijk is Nederland?
Page 8 and 9:
7lijst figuren en tabellenfiguren1.
Page 10:
9ten geleideHoeveel (on)gelijkheid
Page 14 and 15:
e c o n o m i s c h e o n g e l i j
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
Page 38:
DEEL Iontwikkeling van economische
Page 41 and 42:
40 h o e o n g e l i j k i s n e d
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68: 66 h o e o n g e l i j k i s n e d
Page 80 and 81: 4 vermogensongelijkheid in nederlan
Page 82 and 83: v e r m o g e n s o n g e l i j k h
Page 102: DEEL IIgevolgen van economische ong
Page 117: 116 h o e o n g e l i j k i s n e d
Page 153: 152 h o e o n g e l i j k i s n e d
show all

V28_Hoe_ongelijk_is_NL_volledig

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?