V28_Hoe_ongelijk_is_NL_volledig

p o l i t i e k e e n s o c i a l e g e v o l g e n v a n i n k o m e n s o n g e l i j k h e i d 119verkiezingen gemiddeld met 0,5 procentpunt af. Er is geen significante samenhangtussen inkomensongelijkheid en participatie in verenigingen en vakbonden. Welis het sociaal vertrouwen lager naarmate de inkomensongelijkheid toeneemt. Voorelke punt groei op de Gini-coëfficiënt neemt het percentage mensen dat anderenvertrouwt, af met 0,8 procentpunt. Aangezien democratische gelijkheid aan hetfundament staat van de democratische rechtsstaat raken deze bevindingen fundamentelevragen over de legitimiteit van de politiek.Ook laat de tabel zien dat een grotere inkomensongelijkheid gepaard gaat met eengroter percentage van de bevolking dat zich zorgen maakt om die ongelijkheid, enmet een groter percentage van de bevolking dat vindt dat de overheid moet ingrijpenom de inkomens te herverdelen. Hoewel participatiecijfers niet sterk samenhangenmet ongelijkheid, zijn opvattingen over ongelijkheid dus wel degelijk aanverandering onderhevig als de ongelijkheid in een land groter wordt. Dit is eenbelangrijke bevinding omdat een misrepresentatie van maatschappelijke opvattingenin de politiek de legitimiteit van politieke partijen en ideologieën kan ondermijnen.Mensen maken zich druk over de veranderende ongelijkheid. Voor de discussievandaag de dag is dit van belang omdat het streven naar een grotere mate vaneconomische gelijkheid onderdeel is van veel hedendaagse politieke discussies, inNederland en daarbuiten. Het vraagstuk van de onevenredige vertegenwoordigingraakt meer direct aan de legitimiteit van de democratische rechtsstaat dan persoonlijkeopvattingen over hoeveel ongelijkheid acceptabel is. Echter, wanneer de roepom herverdeling groter wordt naarmate de inkomensongelijkheid toeneemt, ontstaatmogelijk een kloof tussen populaire opvattingen en politieke besluitvorming.Juist omdat deelname aan de politiek onder de bevolking ongelijk is verdeeld, kaneen dergelijke kloof blijven bestaan omdat de roep om herverdeling zich niet vertaaltin stellingnames in de politieke arena.Ongelijkseffecten voor verschillende statusgroepenIn de tweede analyse ga ik nader in op drie verklarende factoren in de psychosocialetheorie van ongelijkheidseffecten: statuszorgen, vertrouwen en subjectiefwelbevinden (‘geluk’). In lijn met Goldthorpes derde twistpunt met betrekkingtot de Wilkinsonhypothese gaat de interesse daarbij vooral uit naar verschillentussen statusgroepen. De analyse is uitgevoerd aan de hand van de gestapeldeEuropean Social Surveys. Omdat alle beschikbare gegevens over de periode2002-2010 worden gebruikt, kunnen we ook in deze analyse kijken naar zowel veranderingenin de mate van ongelijkheid binnen landen als verschillen tussen landen.In enkele figuren wordt een aantal uitkomsten gerelateerd aan de mate vaninkomensongelijkheid in een land. Deze figuren tonen de resultaten van statistischemodellen waarbij de aandacht vooral uitgaat naar de ontwikkelingen in ongelijkheidbinnen landen. Dit is een belangrijke stap vooruit ten aanzien van het werkvan Wilkinson, omdat nu rekening wordt gehouden met allerlei onbekende cultureleen historische factoren. 1