V28_Hoe_ongelijk_is_NL_volledig

g r o e i e n d e b e l o n i n g s v e r s c h i l l e n i n n e d e r l a n d 65len tussen groepen (Western en Rosenfeld 2011). Het is niet duidelijk hoe deze groterebinnengroepsongelijkheid kan worden verklaard uit technologische ontwikkelingof globalisering.Tot slot kunnen de genoemde factoren niet verklaren waarom de ongelijkheid inde decennia voorafgaand aan de jaren tachtig of negentig is afgenomen. Afgemetenaan de productiviteitsstijging ging de technologische ontwikkeling in die periodesneller dan in meer recente jaren. Vooralsnog is er (in ieder geval in Nederland) ookgeen sprake van dat de groei van het aantal hoog opgeleide arbeidskrachten stagneert.Zo is het aantal hoog opgeleiden (onder 65 jaar) de afgelopen twee decenniaverdubbeld van een naar twee miljoen. En hoewel de internationale handel sindsde jaren zeventig sterk is toegenomen, groeide zij ook al in de eerst decennia na deTweede Wereldoorlog.Technologie en globalisering kunnen wel een deel van de groeiende ongelijkheidverklaren, maar er zijn ook andere factoren in het spel. Vele studies hebben zich opeen breed scala aan andere mechanismen gericht, echter zonder dat hieruit consensusover het relatieve belang van verschillende verklaringen is voortgevloeid. Eendeel van de verklaringen richt zich op veranderingen in de economische structuur,een ander deel op de rol van maatschappelijke instituties.De verschuiving in de werkgelegenheid van de industrie naar de dienstensector, degroei van het aandeel deeltijd- en flexibele banen en de opmars van vrouwen op dearbeidsmarkt zouden elk kunnen bijdragen aan de groei van de ongelijkheid. Ookde sterk gestegen beloningen in de financiële sector worden recent wel als verklaringaangevoerd. Maar elk van deze factoren kan toch slechts een klein deel van detotale toename verklaren, doordat ook de loonongelijkheid binnen sectoren enbuiten de financiële sector, binnen het segment vaste voltijdbanen en tussen mannenonderling is toegenomen.Meer verklaringskracht bieden waarschijnlijk institutionele veranderingen. Hetgaat hierbij in het bijzonder om de (relatieve) verlaging van het minimumloon ofde uitkeringsniveaus, de verzwakking van de vakbonden en het overheidsbeleidvan liberalisering en marktwerking. Elk van deze instituties diende vooral terbescherming van werknemers in de lagere en de middenregionen van de arbeidsmarkt.Als deze instituties verzwakken, kan dit derhalve neerwaartse druk uitoefenenop de arbeidsvoorwaarden voor deze groep. Weeden en Grusky (2014) wijzenerop dat tegelijkertijd andere institutionele veranderingen juist de positie van werkendenaan de ‘bovenkant’ van de arbeidsmarkt hebben versterkt. Te denken valtaan mogelijkheden om de toegang tot bepaalde beroepen en/of opleidingen tebeperken (zoals notarissen of medisch specialisten) en de ruimte die managershebben om hun eigen beloning te bepalen. Een enigszins vergelijkbare verklaringvan de toename van de ongelijkheid is geopperd door Frank en Cook (1995) in hun