Descarga en formato PDF - Centro Ramón Piñeiro para a ...

Vicente Llópiz Méndeznos 240, 334, 398, 416,451,502,505,507 e 521; caso diferente son algúns outros entreos que incluímos casos de cheísmo 4 .É infrecuente pero algunha vez inclúe inadvertidamente como refráns algunha locución(187, 344), algunha fórmula de profundo significado antropolóxico (159) ou non tanto(187), algún dialoxismo (334), algunha cantiga (20, 252), algún cantar ritual (148,252), un trabalinguas probablemente axeitado do castelán (282) ou algunha frasesentenciosa de autor (Pobo que a súa verba esquece é treidor á natureza (de ManuelLugrís Freire; 550) e outras quince máis 5 . Unha vez inclúe un refrán probablementecastelán: Tío que non dá, nin é tío nin é na (645) e outro en latín escolástico: Quodnatura non dat, Sant-Iago non prestat (592).4. As referencias do manuscritoComo dixemos, as fontes de Vicente Llópiz son numerosísimas e ninguén antes deraaxuntado tan inxente colección de fontes fraseolóxicas escritas (algunhas de caseimposible localización hoxe) nin tivo ninguén tamaña cantidade de informantesdirectos. Isto verase con claridade o día que se edite o Refraneiro inédito e se establezao listado exhaustivo das fontes. Lamentablemente perdéronse para sempre os seusficheiros (ou, con certeza, unha boa parte).Llópiz ten tódalas trazas de citar de memoria en moitos casos, polo que aquí (e noRefraneiro inédito) hai dúas eivas: os títulos ou referencias das obras son sumarias eincompletas (e non sempre coincidentes) e, algunha vez, a cita fraseolóxica non é literal(quizá o caso máis chamativo sexa o refrán 521). A segunda eiva é común a tódolosfraseólogos da época ou anteriores: as citas xeográficas son aproximativas, de xeito que(Valdoviño. Ferrol), escrito por V. Llópiz, quere dicir “recollido en Valdoviño, queestá preto de Ferrol, localidade máis coñecida”; do mesmo xeito (Petelo. Porriño)supoñemos que debe entenderse como “recollido en Petelo(s) do concello de Mos,estremeiro co concello do Porriño”. Téñase en conta que ninguén dispuña daquela dunmapa de Galicia no que polo menos aparecesen tódolos concellos e tódalas parroquiasde Galicia (iso só apareceu na fin do século XX xa que o mapa de Fontán en follassoltas, era pouco manexable e tíñano moi poucas persoas ou bibliotecas) e tampoucoera doado acceder a un Nomenclátor completo que contivese tódolos lugares habitadosde Galicia, con indicación de a qué parroquia e concello pertencen (iso só apareceu noprincipio do século XXI). As localizacións son, polo tanto, aproximativas en moitoscasos. Supoñemos que o Fingoyo dos refráns 260 e 685 é Fingoi. Non demoslocalizado o Sabal do ref. 500. Con todo vese algún erro de vulto, como cando no ref..615 parece referirse a Valga como próxima ó máis coñecido P. Cesures pero despistasee escribe P. Caldelas. Este tipo de fallos tamén proliferan no Refraneiro monumental einédito.4 Á miña casa che levei, ti te quedache i-eu me botei (15); A que se case cun vello, o que lle cadra facer éesgurricharlle nos bolsos e lle non dar de comer (20); A quen ao pai coméronll'os lobos garde de nons'achegar ao souto (21) ; Anda, agulliña, non che me quedes; pontiño de Páscoa, choutiño de lebre(50); C'un que che vexa, che viu toda a aldea (87).5 14, 69, 71, 104, 115, 169, 177, 183, 200, 317, 413, 433, 503, 594, 651.270