tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü maliye anabilim ...

maddesi ile, Serbest Bölgeler Kanunun bir maddesi değiştirilmiş ve Kanuna bir de
geçici madde eklenmiş bulunmaktadır. 311
104
Yapılan değişiklikler ile, Serbest Bölgeler Kanunu’nun 6. maddesinin metninde
yer alan, ‘vergi resim ve harç mükellefiyetlerine ait mevzuat hükümlerinin
uygulanmamasına’ ilişkin hüküm ile, ‘Türkiye’deki tam ve dar mükellef gerçek ve tüzel
kişilerin serbest bölgedeki faaliyetleri dolayısıyla elde ettikleri kazanç ve iratlar,
Türkiye’nin diğer yerlerine getirildiğinin kambiyo mevzuatına göre tevsiki halinde de
gelir ve kurumlar vergisinden muaftır.’ hükmü metinden çıkarılmıştır. Yerine, ‘Serbest
bölgeler gümrük bölgesi dışında sayılır. Bu bölgelerde gümrük ve kambiyo
mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmaz. Kullanıcıların tutmak zorunda
oldukları defterler ile düzenleyecekleri belgelere ilişkin olarak, 4.1.1961 tarihli ve 213
sayılı Vergi Usul Kanununun hükümlerine bağımlı olmaksızın düzenleme yapmaya
Maliye Bakanlığı yetkilidir. İşleticiler ve kullanıcılar yatırım ve üretim safhalarında
Bakanlar Kurulunca belirlenecek vergi dışı teşviklerden yararlandırılabilir.’ maddesi
eklenmiştir. 312
Serbest bölge firmaları vergisel teşviklerden AB’ye tam üyeliğin gerçekleştiği
tarihi içeren yıllık vergilendirme dönemi sonuna kadar yararlanabileceklerdir. AB’ye
tam üyelik sonrası serbest bölgelere tanınan vergisel teşvikler ortadan kalkacak ve bu
bölgelerde yer alan firmalar gelir ve kurumlar vergisi açısından serbest bölge dışında
yer alan diğer firmalarla yürürlükte bulunan aynı yasal hükümlere tabi olacaklardır. 313
Kanuna eklenen geçici 3. madde ile de, serbest bölgelerde sürdürülen
faaliyetlerden elde edilen gelirlere sağlanan vergisel teşviklere süre sınırı getirilmiştir.
Bu kanunla yapılan değişiklik ile, serbest bölgelerde uygulanan vergisel teşvikler süre
ile sınırlandırılmıştır ve serbest bölgelerden elde edilen kazançlar bu süre sonunda
vergiye tabi duruma gelmiştir. 314
Türkiye’de ilk kez 1987 yılında uygulanmaya başlayan serbest bölgelerin
sayısı giderek artmıştır. Ülkemizdeki serbest bölgeler sahip oldukları vergisel teşvikler
nedeni ile zararlı vergi rekabeti uygulamaları olarak kabul edilmektedirler. OECD’nin
belirlediği tercihli vergi rejiminin unsurlarını taşımaktadırlar. Nitekim OECD’nin
311
Kaya, Mehmet, (2004), ‘5084 Sayılı Kanunla Yapılan Düzenlemeler Sonrasında Serbest Bölgelerde
Vergi Uygulamaları’, Vergide Gündem, ss.1
312
Kaya, Mehmet, (2004), a.g.m., ss.1
313
Öztürk, Ercüment, (2004), ‘Türkiye’de Serbest Bölgeler ve 5084 Sayılı Kanun Sonrasında Serbest
Bölgelerde Vergi Uygulamaları’, Vergi Dünyası, Sayı:276, ss.145
314
Öztürk, Ercüment, (2004), a.g.m., ss.145