tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü maliye anabilim ...

ejimlerinde finansal hizmetler ve vergi farklılıklarına duyarlı sermaye yatırımları
yürütülmektedir. 143
oluşmaktadır. 144
Zararlı tercihli vergi rejimini belirlemede yardımcı faktörler ise, şunlardan
Gerçek Olmayan Vergi Matrahı Tanımı
Matrahın tanımında olmayan unsurların, mükelleflerin vergilendirilmesi
sırasında azalması sonucunu doğuracak şekilde ve haklı bir gerekçeye dayanmaksızın
uygulanmasını ifade etmektedir. Örnek olarak, vergiden istisna olan bir kazanç ile ilgili
giderlerin, matrahın tanımında indirilmeyecek giderler arasında yer almasına rağmen
indiriminin kabul edilmesi veya gerçekte yapılmayan götürü bazı giderlerin indirimine
izin verilmesi gösterilebilir. 145
Uluslararası Transfer Fiyatlandırma İlkelerinin Uygulanmaması
Transfer fiyatlandırılması birbirleriyle bağlantılı firmaların aralarındaki ticari
ilişkilerinde uyguladıkları fiyattır. Bu uygulama fiyat mekanizması yoluyla kazancı
vergisel avantajlar sağlayan alanlarda oluşturmaya yöneliktir. Birbirleriyle bağlantılı
firma işlemleri için oluşturulan transfer fiyatlaması prensipleri, bir çokuluslu girişimin
vergi yükünü belirlemede ve ülkeler arasında vergi yükü dağılımında önemli bir
unsurdur. 146
Yurt Dışında Elde Edilen Gelirin Vergiden İstisna Edilmesi
Yurt dışında elde edilen gelirin vergilendirilmesi konusunda iki yöntem
bulunmaktadır. Bunlar istisna ve mahsup yöntemidir. 147 Mahsup yönteminde, yurt
dışında elde edilen gelirler nedeniyle ödenen vergiler, yurt içinde tam mükellefiyet
çerçevesinde beyan edilen gelirler üzerinden hesaplanan vergiden indirilir. Böylece,
mükelleflerin çifte vergilemeye maruz kalması önlenmiş olur.İstisna yönteminde ise,
yurt dışında elde edilen gelirler yurt içinde verilen beyannameye dahil edilmez.
143
Ağbal, Naci, (2001), ‘Globalleşme ve Vergi Sistemlerinin Geleceği’, Yaklaşım, Ekim, Yıl:9, Sayı:106,
ss.78
144
OECD, (1998), a.g.e., ss.25-26
145
Hoşyumruk, Şennur, (2003), a.g.t., ss.38
146
Giray, Filiz, (2004), a.g.m., http://www.vergidunyasi.com.tr/DergiIcerik.aspx?ID=3331
147
Erdem, A.Ersin, (1999), ‘Uluslararası Çifte Vergilemenin Tanımı ve Türk Vergi Mevzuatında Bunun
Önlenmesine Yönelik Düzenlemeler’, Vergi Dünyası, Sayı: 210,
http://www.vergidunyasi.com.tr/DergiIcerik.aspx?id=1909
40