tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü maliye anabilim ...

siyasi alanda ulusal ve uluslararası seviyede kendini gösteren gelişmeler çok dikkate
değer boyutlar kazanmıştır. Dünya ülkelerinin yeni konum ve statüleri bu dönemde
ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasi alanda ulusal ve uluslararası seviyede yeni
ilişkilerin geliştirilmesine sebep olmuştur. 81 1980’li yılların ikinci yarısından
bölgeselleşme eğiliminin iyice belirginik kazanmasıyla sabit sermayenin esnek ve
hareketli sermayeye hızla dönüştüğü küreselleşme sürecinde, bazı ülkeler ya da bazı
kentler aralarında kurdukları ekonomik ya da politik bağlarla kendi aralarında bölgeler
oluşturmaya başladılar. 82 Birleşmiş Milletler Teşkilatı, GATI, NATO, Varşova Faktı,
OECD, COMECON, AET, IMF, Dünya Bankası, Avrupa Yatırım Bankası ve serbest
ticaret bölgeleri bu dönemin belli başlı bölgesel ve küresel birleşme ve bütünleşme
hareketleridir. 83
1.3.2. Vergileme Alanında Küresel Sorunlar
Küreselleşmenin bir sonucu olarak bilgi ve iletişim teknolojilerinde meydana
gelen gelişmeler uluslar arası ekonomik yapının köklü olarak değişmesine neden
olmaktadırlar. 84 Ortaya çıkan uluslar arası entegrasyon ile hızlı teknolojik ilerlemenin
hem ülkelerin vergi toplayabilme güçlerini hem de vergi yükü dağılımını
etkilemektedir. 85
Ulusal bir finansman aracı olan vergi, küreselleşmenin bir sonucu olan
entegrasyon ile uluslar arası bir boyuta taşınınmıştır. Bununla birlikte ulusal vergi
politikaları etkilenerek değişmek zorunda bırakılmıştır. Tüm bu değişikliklerle birlikte,
teknolojinin de gelişmesi; elektronik ticaretin vergilendirilmesi, vergi cennetleri,
transfer fiyatlaması, tercihli vergi rejimleri ve çok uluslu şirketler gibi bazı vergileme
sorunlarının ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Küreselleşmenin vergileme üzerindeki etkilerini şöyle sıralayabiliriz.
- Küreselleşen ekonomilerdeki değişiklikler ve diğer ülkelerde uygulanan vergi
rejimleri, vergi sistemlerini etkilemektedir. Ülkelerin diğer ekonomilerden ve onların
81 Devrim. Fevzi, (2008), ‘Küreselleşme Krizler ve Türkiye’, Gen Bilim Türkiye Bilim Sitesi,
http://www.genbilim.com/content/view/3921/89/
82 World Economic Forum, (1996), ‘Global Competitiveness Report’
http://www.genbilim.com/content/view/1662/89/
83 Devrim, Fevzi, (2008), a.g.m., http://www.genbilim.com/content/view/3921/89/
84 Günaydın, İhsan., Benk Serkan., (2003), ‘Globalleşmenin Vergi Sistemlerinde Meydana Getirdiği
Değişiklikler’, Vergi Dünyası, http://www.vergidunyasi.com.tr/DergiIcerik.aspx?ID=4314
85 Şen, Hüseyin, (2001), ‘Globalleşme ve Vergilemedeki Mali Boşluklar’, Vergi Dünyası,
http://www.vergidunyasi.com.tr/DergiIcerik.aspx?ID=3979
25