tc çukurova üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü maliye anabilim ...

4.2.2.3. Yurtiçi Mal ve Hizmet Alımında Transfer Fiyatlaması Uygulamasında
Hazine Zararının Aranması
127
5766 Sayılı Kanunun 21.Maddesiyle 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun
Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı başlıklı 13.Maddesine
6.fıkradan sonra gelmek üzere 7.fıkra eklenmiş ve mevcut 7.fıkra 8.fıkra olarak
değiştirilmiştir. Buna göre, 2008 yılı kazançlarına uygulanmak üzere 06.06.2008
tarihinde yürürlüğe giren söz konusu fıkra aşağıdaki gibidir. 366
Tam mükellef kurumlar (sermaye şirketleri-kooperatifler-iktisadi kamu
kuruluşları-dernek-vakıf-dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmeler-iş ortaklıklarını
kapsar) ile yabancı kurumların Türkiye’deki işyeri veya daimi temsilcilerinin aralarında
ilişkili kişi kapsamında gerçekleştirdikleri yurt içindeki işlemler nedeniyle kazancın
örtülü olarak dağıtıldığının kabulü hazine zararının doğması şartına bağlıdır. Hazine
zararından kasıt, emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat ve bedeller
nedeniyle kurum ve ilişkili kişiler adına tahakkuk ettirilmesi gereken her türlü vergi
toplamının eksik veya geç tahakkuk ettirilmesidir.
5766 sayılı kanunla Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 13. maddesinde yapılan
değişiklikle, yurtiçi işlemlerle ve kurumların kendi aralarındaki işlemlerle sınırlı olarak,
ilişkili kişiler arasında yapılan işlemlerde kazancın örtülü olarak dağıtıldığının kabulü
Hazine zararının doğmasına bağlanmıştır. Yeni düzenleme sadece kurumlar arası
işlemler için geçerlidir. Kurumlar ile ilişkili gerçek kişiler arasındaki işlemlerde örtülü
kazanç dağıtımının varlığı Hazine zararının doğması şartına bağlı değildir. Bu
işlemlerde emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat veya bedeller
uygulanması halinde, Hazine zararı doğmasa da kazancın örtülü olarak dağıtıldığı kabul
edilecektir. 367
Buna göre, kurumlarla ilişkili kişi tanımına giren kurumlar arasındaki yurtiçi
işlemlerde örtülü kazanç dağıtımından bahsedebilmek için;
- İşlemde emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat veya
bedelle işlem yapılmış olması,
366 Güler, İbrahim, (2008), ‘Transfer Fiyatlandırmasında Hazine Zararı Aranacak’,
www.MuhasebeNet.com,http://www.muhasebenet.net/makale_ibrahim%20guler_transfer%20fiyaatlandir
masinda%20hazine%20zarari%20aranacak.html
367 Bıyık, Recep, (2008), ‘Transfer Fiyatlandırmasında Ne Değişti?’, www.vergiportalı.com,
http://www.vergiportali.com/KoseYazilari.aspx?Type=YaziDetay&id=237