I MF ‹LE KÖPRÜLER ATILDIIMF’nin, orta vadeli program›ns›k›laflt›r›larak mali disiplininsa¤lanmas›, sosyalgüvenlik harcamalar›n›nk›s›lmas›, belediyelere transferlerinkontrol alt›na al›nmas›ve vergi idaresininözerklefltirilmesi gibi isteklerikabul görmedi.Türkiye’nin iki y›ld›r süregelenUluslararas› Para Fonu(IMF) ile stand-by yolculu¤usona erdi. Ekonomiden sorumluBaflbakan Yard›mc›s›Ali Babacan, IMF ile görüflmelerinkesilmesininsürpriz olmad›¤›n› belirterek,“Türkiye ekonomisi budönemde çok flükür kendipolitikalar›m›zla güçlü birflekilde devamedilebilece¤ini ortayakoymufl durumda” dedi.2010 y›l›na iliflkin cari aç›kbeklentilerinin artmas› vesanayi üretimindeki yavafllama,kayna¤›n neredenbulunaca¤› sorular›n› gündemetafl›d›. Erken seçimolas›l›¤› ve küresel risklerigöz önüne alan uzmanlar,ekonomik k›r›lganl›¤›n artabilece¤ide¤erlendirmesiniyap›yorlar.18 • GÜNCELOCAK - fiUBAT 2010 • BÜLTEN
Uluslararas› Para Fonu (IMF) kimiuzmanlara göre, ulusal ekonomininayaklar›na ba¤lanm›fl pranga,kimilerine göre ise k›r›lganekonomileri düzlü¤e ç›karman›nen uygun sigortas›.. Ekonomilerisallant›da olan ülkelerin yapt›¤›gibi, Türkiye de bafl› s›k›flt›¤›ndaIMF’nin kap›s›n› çald›. S›k› disiplingerektiren anlaflmalara ço¤unluklauyulmasa da, son 50 y›l içindeIMF ile 19 stand-by anlaflmas›yap›ld›. Krizlerin yol açt›¤›korkutucu tablolar›n ard›ndanyap›lan anlaflmalar›n ancak son ikitanesi baflar›yla tamamlanabildi.Bu süre içinde borçlar›n büyükk›sm› ödendi. Anlaflmalardaöngörülen s›k› para politikalar› gözard› edilse de IMF’ye 8 milyardolarl›k borcumuz kald›.Küresel ekonomik krizle birlikteyo¤unlaflan ve iki y›ld›rgidifl-gelifllerle sürdürülenmüzakere süreci, pek de sürprizolmayan bir biçimde kesildi.20-40 milyar dolar aras›ndakiIMF kayna¤›ndan, gelece¤e iliflkinekonomik projeksiyonlarda oluflanderin farkl›l›klar nedeniylevazgeçildi.Yolun sonuBu farkl›l›klar›n neler oldu¤uhükümet taraf›ndan aç›klanmasada, s›k›nt›n›n IMF’nun anlaflmayapt›¤› ülkelerden uyulmas›n›titizlikle istedi¤i s›k› parapolitikalar›ndan kaynakland›¤›ileri sürülüyor.IMF ile her görüflmede, Mali Kuralve Gelir ‹daresi’nin özerkli¤i sorunoluyor, sosyal güvenlik harcamalar›n›nk›s›lmas›, belediyelereaktar›lan kaynaklar›n kontrol alt›naal›nmas› istekleri direniflle karfl›karfl›ya kal›yordu.Bu direnifl ilk bak›flta, geçen y›lyap›lan yerel genel seçimleredayand›r›l›yordu. Ancak, seçiminüzerinden bir y›l geçmesinera¤men, hükümetin IMF’nin s›k›para politikas›n› delen uygulamalar›(belediyelere kaynakaktar›m›n›n sürdürülmesi, emeklimaafllar›na zam, 4C statüsündekiiflçilerin durumunu düzeltmegiriflimleri) ve Gelir ‹daresi’ninözerklefltirilmesine karfl› ç›kmas›ipleri kopard›.Artan iflsizlik, kay›t d›fl›l›k,büyüyen aç›klar ve küreselekonomik risklerin sürüyorolmas›na ra¤men, hükümetIMF’siz yürümeyi tercih etti.Orta Vadeli ProgramEkonomiden sorumlu DevletBakan› ve Baflbakan Yard›mc›s›Ali Babacan, Türkiye’nin iki y›ld›rIMF program› olmadan kendiekonomik program›n› yürüttü¤ünübelirterek, “Türkiye’nin art›kkendisine güvenmeli ve bunusadece söylemle de¤il uygulad›¤›politikalarla da göstermeli.IMF olsa da olmasa da bizimuygulamam›z bundan sonra 6ayd›r oldu¤u gibi kendi orta vadeliprogram›m›z çerçevesinde devamedecek.” dedi.IMF ile görüflmelerin kesilmesininsürpriz olmad›¤›n› ifade edenBabacan, Türkiye ekonomisiningüçlü bir biçimde yola devamedece¤ini ortaya koydu¤unusöyledi. Babacan, bir soru üzerineIMF ile stand-by anlaflmalar›n›nüye tüm ülkelere aç›k bir kap›oldu¤unu sözlerine ekledi.IMF’siz yürümekGünlük tart›flmalar aras›nda gözard› edilen olumsuz bir ekonomiktablo var. Geçen y›l, gerileyen cariaç›k yeniden yükselme iflaretlerivermeye bafllad›. Ocak 2010’dacari aç›k, geçen y›l›n ayn›dönemine oranla 6 kat artarak2,96 milyar dolara yükseldi.Sanayi üretimi, artma e¤iliminegirdi, ancak kriz öncesi yüksekde¤erlerin çok gerisinde kald›.Ocak ay›nda bir önceki aya oranlabinde 4 artan sanayi üretimi,geçen y›l›n kas›m ay›n›n bilegerisine düfltü.Yaz aylar›nda mevsimlik iflçiliknedeniyle düflen iflsizlik, 2010y›l›n›n ilk aylar›nda yeniden yüzde13,5 seviyesine yükseldi.Hedeflenen gerçekleflirse Türkiyeekonomisi, bu y›l yüzde 3,5büyüyecek.Orta Vadeli Program’da yer alanhedefler düzeltilmesine ra¤men,gerçeklikten uzak kald›. Ekonomikyap›n›n direncini art›racak yap›salbaz› düzenlemelere gidilemedi.Art›k IMF’den gelecek kaynak daolmad›¤›na göre, 30 milyar dolar›bulaca¤› hesaplanan d›fl aç›k,iyimser tahminlerle 50 milyardolar› bulacak bütçe a盤›, daraland›fl pazar imkanlar› ile ekonominas›l çevrilecek?Vergi art›fllar› ve özellefltirmedenbeklenen gelir, ekonomik toparlanmay›sa¤layacak kayna¤›n yarat›lmas›ndayeterli olabilecek mi?Ekonomi uzmanlar›, Mart ay›sonuna TBMM’ye sunulaca¤›aç›klanan anayasa de¤iflikliklerive referandum sonucunda siyasigerginli¤in daha da artmas› veerken seçimin gündeme gelmesihalinde kaynak ihtiyac›n›n dahayo¤un bir biçimde kendinihissettirece¤i de¤erlendirmesiniyap›yorlar.Bu çerçevede stand-by anlaflmas›yap›lmasa bile ekonomik risklerinartmas› durumunda May›say›ndan itibaren IMF ilegörüflmelerin yenidenbafllayabilece¤i konufluluyor.BÜLTEN • OCAK - fiUBAT 2010GÜNCEL • 19
Change language