Doküman - asmmmo

dolay› ifl kazas›na u¤rar veyameslek hastal›¤›na tutulurlarsa bueksiklikten dolay› kimler sorumluolacakt›r? Bunu kendi nam vehesab›na çal›flan sigortal›lar›n durumunagöre iki bafll›k halindeincelemek uygun olacakt›r:1- Bireysel olarak faaliyettebulunanlar (ticarî kazanç veyaserbest meslek kazanc›nedeniyle gerçek veya basitusulde gelir vergisi mükellefiolanlar, gelir vergisinden muafolup, esnaf ve sanatkâr sicilinekay›tl› olanlar, tar›msalfaaliyette bulunanlar) aç›s›ndanyap›lan ifl s›ras›nda al›nmas›gereken ifl güvenli¤i tedbirlerindenve bu tedbirlerin uygulanmas›n›ndenetlenmesinden iflinsahibi olarak do¤rudan sigortal›lar›nkendileri sorumludur.Dolay›s›yla kendi nam vehesab›na çal›flan sigortal›lardanbireysel olarak faaliyettebulunan kiflilerin ifl kazas›nau¤ramas› veya meslekhastal›¤›na tutulmas› yürütülenfaaliyet s›ras›nda al›nmas›gereken ifl güvenli¤i tedbirlerinineksikli¤inden kaynaklan›yorsabu sigortal›n›n kendikusuru olarak de¤erlendirilecektir.Kendi kusuru nedeniyleifl kazas›na u¤rayan veyameslek hastal›¤›na tutulansigortal›lar için uygulanacakyapt›r›m da 5510 say›l›Yasa’n›n 22. maddesinin bf›kras›nda belirtilmifltir. Budüzenlemede ceza sorumlulu¤uolan sigortal›n›n a¤›rkusuru yüzünden ifl kazas›nau¤ramas› veya meslekhastal›¤›na tutulmas› halindesigortal›n›n geçici ifl göremezliködene¤inin veya sürekli iflgöremezlik gelirinin, kusurderecesi esas al›narak, üçtebirine kadar›n›n eksiltilece¤ihükmü bulunmaktad›r. Hükümincelendi¤inde görülecektir kiyapt›r›m iki koflulaba¤lanm›flt›r:- Sigortal›n›n cezasorumlulu¤unun bulunmas›,- Sigortal›n›n a¤›r kusurununbulunmas›.2- fiirket veya donatma ifltirakiorta¤› olarak faaliyette bulunanlar(anonim flirketlerinyönetim kurulu üyesi olanortaklar›, sermayesi paylarabölünmüfl komandit flirketlerinkomandite ortaklar›, di¤erflirket ve donatma ifltiraklerininise tüm ortaklar›) aç›s›ndanyap›lan ifl s›ras›nda al›nmas›gereken ifl güvenli¤i tedbirlerindenve bu tedbirlerin uygulanmas›n›ndenetlenmesindenise iflin sahibi olarak kendi namveya hesab›na çal›flan sigortal›n›norta¤› oldu¤u flirketveya donatma ifltirakleri sorumludur.Kendi nam ve hesab›naçal›flan sigortal›lardan flirketveya donatma ifltiraki orta¤›olanlar›n ortak olduklar› flirketveya donatma ifltirakini sigortal›n›niflvereni olarak kabuletmek mümkün de¤ildir. Kendinam ve hesab›na çal›flansigortal›lar aç›s›ndan iflverenli¤insöz konusu olmad›¤›yukar›da belirtilmiflti.Dolay›s›yla flirket veya donatmaifltiraki orta¤› olarak kendinam ve hesab›na çal›flan sigortal›lar›nifl kazas›na u¤ramas›veya meslek hastal›¤›na tutulmas›,yürütülen faaliyets›ras›nda al›nan gereken iflgüvenli¤i tedbirlerinineksikli¤inden kaynaklan›yorsakendi nam ve hesab›na çal›flansigortal›n›n orta¤› oldu¤u flirketveya donatma ifltiraki üçüncükifli olarak de¤erlendirilecek veifl güvenli¤i tedbirlerinin eksikli¤indenüçüncü kifli olaraksorumlu olacakt›r. Bu durumdauygulanacak yapt›r›m da 5510say›l› Yasa’n›n 21. maddesinindördüncü f›kras›nda ve 76.maddesinin son f›kras›ndabelirtilmifltir. Bu düzenlemeleregöre üçüncü kifli durumundaolan ve kendi nam ve hesab›naçal›flan sigortal›n›n ortakoldu¤u flirket veya donatmaifltirakine sigortal›ya ve haksahiplerine yap›lan veya ilerideyap›lmas› gereken ödemeler ileba¤lanan gelirin bafllad›¤›tarihteki ilk peflin sermayede¤erinin yar›s› rücu edilecekve Sosyal Güvenlik Kurumutaraf›ndan ifl kazas› veyameslek hastal›¤› nedeniyleyap›lan sa¤l›k hizmeti giderleritazmin ettirilecektir. Buradadikkat edilmesi gereken husussa¤l›k hizmetlerinin tazminettirilebilmesi için sigortal›yasa¤lanan sa¤l›k hizmetininkendi nam ve hesab›na çal›flansigortal›n›n orta¤› oldu¤u flirketveya donatma ifltirakinin kusurveya ihmalinden kaynakland›-¤›n›n mahkeme karar›yla tespitedilmifl olmas›n›n gerekti¤idir.E- SONUÇ:Kendi nam ve hesab›na çal›flansigortal›lar yürütülen ifl ile ilgiliolarak al›nmas› gereken ifl güvenli¤itedbirlerinin eksikli¤i nedeniyleifl kazas›na u¤rar veya meslekhastal›¤›na tutulursa; sigortal› bireyselolarak faaliyette bulunuyorsageçici ifl göremezlik ödene¤ininveya sürekli ifl göremezlik gelirinin,kusur derecesi esas al›narak, üçtebirine kadar› eksiltilecek, sigortal›flirket veya donatma ifltiraki orta¤›ise sigortal›ya ve hak sahiplerineyap›lan veya ileride yap›lmas› gerekenödemeler ile ba¤lanan gelirinbafllad›¤› tarihteki ilk peflin sermayede¤erinin yar›s› sigortal›n›norta¤› oldu¤u flirket veya donatmaifltirakine rücu edilecek ve mahkemekarar›yla sigortal›ya sa¤lanansa¤l›k hizmetinin sigortal›n›norta¤› oldu¤u flirket veya donatmaifltirakinin kusur veya ihmalindenkaynakland›¤› tespit edilirse sa¤lanansa¤l›k hizmetlerinin bedeli buflirket veya donatma ifltirakinetazmin ettirilecektir.58 • SOSYAL GÜVENL‹K OCAK - fiUBAT 2010 • BÜLTEN