özel usûlsüzlük cezalar› hükmeba¤lanm›flt›r.Yukar›da de¤inilen Kanun hükümleriuyar›nca, Vergi Usûl Kanunununmükerrer 355 inci maddesinde5904 say›l› Kanunla yap›lan de-¤ifliklikler öncesinde, zorunlulukkapsam›ndaki beyannamelerin kanunîsüresinde ve elektronik ortamdaverilmemesi halinde hemVergi Usûl Kanununun 352 ncimadde gere¤ince usûlsüzlük cezas›,hem de ayn› Kanunun mükerrer355 inci maddesi uyar›nca özelusûlsüzlük cezas› kesilmesi icapetmekte idi.Ancak, 5904 say›l› Kanunun 22 ncimaddesiyle Vergi Usûl Kanunununmükerrer 355 inci maddesine eklenenf›krada, elektronik ortamdabeyanname ile bildirim ve formverme mecburiyetine uymayanlarabu maddeye göre ceza kesilmesihalinde, ayr›ca 352 nci maddeninbirinci derece usûlsüzlüklerleilgili (1) numaral› bendi ile ikinciderece usûlsüzlüklerle ilgili (7)numaral› bendi uyar›nca cezakesilmeyece¤i hüküm alt›na al›nm›flt›r.Buna göre, kanunî verilme süresif›kra hükmünün yürürlü¤e girdi¤i01/08/2009 tarihinden sonrayarastlayan beyannamelerin elektronikortamda kanunî süresindensonra gönderilmesi ile belirlenensüreleri bu tarihten sonraya isabeteden düzeltme bildirim ve formlar›n›naç›klanan esaslar çerçevesindeverilmemesi durumlar›nda, mükelleflerad›na özel usûlsüzlükcezas›n›n yan› s›ra Vergi UsûlKanununun 352 nci maddenin ilgilibentleri uyar›nca ayr›ca usûlsüzlükcezas› kesilmesi uygulamas›nason verilmifltir.Di¤er taraftan, elektronik ortamdagönderilme zorunlulu¤u bulunanbir beyannamenin kanunî süresiiçinde verilmemesi halinde, zaman›ndatahakkuk ettirilmeyen vergiiçin Vergi Usûl Kanununun 344üncü maddesi hükmü uyar›ncavergi ziya› cezas› kesilmesi gerekecektir.Ancak, 5904 say›l› Kanunlamükerrer 355 inci maddedeyap›lan de¤ifliklik uyar›nca, zaman›ndaverilmeyen beyanname içinkesilecek özel usulsüzlük cezas›yan›nda ayr›ca usûlsüzlük cezas›kesilmeyece¤inden, Vergi UsûlKanununun 336 nc› maddesi hükmügere¤ince vergi ziya› cezas› ileusulsüzlük cezas› aras›nda cezamiktarlar› bak›m›ndan yap›lmas›icap eden k›yaslama da söz konusuolmayacakt›r.6- Sonuç5904 say›l› Kanun de¤iflikli¤i ile,Vergi Usul Kanununun mükerrer355 inci maddesi uyar›nca kesileceközel usulsüzlük cezalar›n›ntutarlar›nda mükellef gruplar› itibariylebelirgin ölçüde azal›fl sa¤lanm›fl,böylece di¤er maktu vergicezalar›na nazaran yüksek tutarlardauygulanan bu madde kapsam›ndakicezalar daha makûlseviyelere indirilmifltir.Yaz›l› bildirim yapma zorunlulu-¤una iliflkin olarak maddede yap›-lan düzenlemeyle, belirlenmifl ödevlerinyerine getirilmesine iliflkinusûl ve esaslar›n Maliye Bakanl›¤›ncaç›kar›lan genel tebli¤lerleduyurulmas› halinde ilgililere ayr›-ca yaz›l› bildirim yap›lmas›na gerekolmad›¤› hususu hükme ba¤lanm›fl,böylece fiili durum Kanunhükmü haline getirilmifltir.Düzeltme bildirim ve formlar›nailiflkin olarak mükerrer 355 incimaddeye eklenen f›kra hükmüyle,elektronik ortamda gönderilen bildirimve formlar›n belirlenen süreleriçinde düzeltilmesi halinde, özelusulsüzlük cezas›n›n kesilmemesiya da bu cezan›n belli oranda uygulanmas›naimkân tan›nm›fl; budurum, süresinden sonra dahi olsabelirlenen zaman dilimi içinde düzeltmeyapan mükellefler lehineuygulama sa¤lam›flt›r.Elektronik ortamda beyanname ilebildirim ve form verme mecburiyetineuymayanlara mükerrer 355inci maddeye göre ceza kesilmesihalinde, ayr›ca 352 nci maddeninbirinci derece usûlsüzlüklerle ilgili 1numaral› ve ikinci derece usûlsüzlüklerleilgili 7 numaral› bentleriuyar›nca ceza kesilmeyece¤ineiliflkin hüküm ile de mezkûr fiillersebebiyle usûle iliflkin muhtelifcezalar›n birlikte kesilmesi uygulamas›sona ermifltir.Kaynakça:12303/07/2009 tarihli ve 27277say›l› Resmî Gazetedeyay›mlanm›flt›r.20/12/2008 tarihli ve 27086say›l› Resmî Gazetedeyay›mlanm›flt›r.29/12/2009 tarihli ve 27447say›l› Resmî Gazetedeyay›mlanm›flt›r.48 • MESLEK‹ YAZILAR OCAK - fiUBAT 2010 • BÜLTEN
‹ndirimli Orana Tabi Konut Teslimlerinde ‹ade Hesab›naDâhil Edilecek HarcamalarFerit ÖZDevlet Gelir Uzman›, Gelir ‹daresi Baflkanl›¤›Bu makalede, net alan› 150 m 2 ’yekadar konut teslimleriyle ilgili iade talebininne zaman yap›laca¤› ile iadehesab›na dâhil edilecek harcamalar›nkapsam› ele al›nmaktad›r.1- GiriflKatma De¤er Vergisi (KDV) Kanununun28 inci maddesinin verdi¤iyetkiye dayan›larak yay›mlanan2007/13033 say›l› Bakanlar KuruluKararnamesine ekli (I) say›l› listenin11 inci s›ras› uyar›nca net alan›150 m 2 ’ye kadar konut teslimleri %1 oran›nda KDV’ye tabidir.Ayn› Kanunun 29/2 nci maddesinegöre, indirimli orana tabi ifllemlerdolay›s›yla yüklenilen ve indirimyoluyla giderilemeyen KDV tutarlar›n›nBakanlar Kurulunca tespit edileceks›n›r› aflan k›sm›n›n y›l› içindevergilendirme dönemleri itibariylemahsuben, y›l içinde mahsubeniade edilemeyen tutarlar›n daizleyen y›l içinde mükellefin iste¤ineba¤l› olarak nakden ya da mahsubeniadesi mümkün bulunmaktad›r.Yaz›m›zda, KDV Kanununun 29/2inci maddesi çerçevesinde net alan›150 m 2 ’ye kadar konut teslimleriyleilgili iade talebinin ne zamanyap›laca¤› ile iade hesab›na dâhiledilecek harcamalar›n kapsam› eleal›nacakt›r.2- Konut Teslimlerinde ‹adeTalep Edilecek DönemKDV Kanununun 10/a maddesinde,mal teslimi ve hizmet ifas› hallerinde,mal›n teslimi veya hizmetinyap›lmas›; 10/b maddesinde isemal›n teslimi ya da hizmetin yap›lmas›ndanönce fatura veya benzeribelgeler verilmesi halinde, bubelgelerde gösterilen miktarla s›-n›rl› olmak üzere, fatura veya benzeribelgelerin düzenlenmesi durumlar›ndavergiyi do¤uran olaymeydana gelmektedir.KDV uygulamas›nda iade hakk›n›ndo¤mas› için, iade hakk›n› do¤uranifllemin fiilen gerçekleflmesi gerekmektedir.Bu çerçevede, 150 m 2 ’yekadar konut teslimleri ile ilgili iadetalebinin de konutlar›n fiilen teslimedildi¤i dönem itibariyle mahsubenveya fiilen teslimin yap›ld›¤› y›l›izleyen y›l içinde mükellefin iste¤ineba¤l› olarak nakden veya mahsubenyap›lmas› gerekmektedir.Bu teslimlere iliflkin avans olaraködeme yap›lmas›n›n ya da buavans ödemeleri için fatura düzenlenmesininiade ifllemine etkisibulunmamaktad›r. Konut teslimlerindefaturan›n teslimden öncedüzenlenmesi halinde, vergiyi do-¤uran olay vuku bulmakta ancakiade hakk› konutlar›n fiilen teslimedildi¤i y›lda do¤maktad›r.Örnek: (X) ‹nflaat Ltd. fiti. ile tamam›150 m 2 ’nin alt›nda yirmikonuttan oluflan bir bina infla etmekiçin Eylül 2007’de yap› ruhsat›alm›flt›r. Ayn› ay inflaat hemenbafllam›fl, topraktan sat›fl yöntemiylede iki dairenin sat›fl›n› yapm›flve ald›¤› tutar› avans olarakhesaplar›na kaydetmifltir. ‹nflaatsürerken finansman ihtiyac› do¤dukçatoplam alt› dairenin dahasat›fl› gerçekleflmifl ve sat›fllarailiflkin tutarlar avans hesab›ndaizlenmifltir. Aral›k 2009 dönemindeinflaat›n tamamlanmas› ile birliktedaha önce sat›lan dairelere iliflkinfaturalar düzenlenmifl, ancak al›c›-lar ad›na tapuda devir ifllemi vedairelerin fiilen teslimi Ocak 2010döneminde gerçekleflmifltir.Bu durumda, (X) ‹nflaat Ltd. fiti. taraf›ndanteslimi gerçeklefltirilentoplam sekiz daire için yüklenilenve indirim yoluyla giderilemeyen ve13.300 TL’nin üzerindeki KDV,Ocak 2010 döneminde mahsubeniade talep edebilecektir.3- ‹ade Hesab›na Dâhil EdilecekHarcamalar‹ndirimli orana tabi ifllemlerin bünyesinegiren vergilerin hesaplanmas›ndakigenel prensip, mükelleflerindefter ve belgelerine dayanarakbu hesaplamay› yapmalar›d›r.‹ndirimli orana tabi ifllemlerden do-¤an iade taleplerinin usul ve esaslar›n›nbelirlendi¤i KDV Genel Tebli¤lerindede bu esas benimsenmifltir.150 m 2 ’ye kadar konut teslimlerininbünyesine giren vergilerin hesaplamas›ndada konutun inflas›na yönelikolarak yap›lan harcamalar öncelikledikkate al›nacakt›r. Ancak30 Seri No.lu KDV Genel Tebli¤indeyer alan faydal› alan hesaplamas›nayönelik aç›klamalar nedeniyleiadeye konu vergilerin hesaplamas›ndatereddütler yaflanabilmektedir.Bu hususlar yaz›m›z›n izleyenbölümlerinde aç›klanm›flt›r.3-1. Konutlardan Ayr› OlarakKullan›lmalar› MümkünOlmayan YerlerÖncelikle 30 Seri No.lu KDV GenelTebli¤inde yer alan 150 m 2 faydal›alan hesaplamas›na iliflkin hükümlerinKDV oran›n›n belirlenmesineyönelik oldu¤unu belirtmemiz gerekir.30 Seri No.lu KDV GenelTebli¤i net alan› 150 mÇ’ye kadarkonut teslimlerinin KDV KanunununGeçici 8 inci maddesi kapsam›ndaistisna oldu¤u dönemde16/12/1988 tarihli Resmi Gazetedeyay›mlanm›flt›r.Söz konusu Tebli¤de balkon, kömürlük,garaj, asansör bofllu¤u vebenzeri yerlerin, konutlardan ayr›olarak kullan›lmalar› mümkün olmad›¤›ndanprensip olarak istisnakapsam› içinde oldu¤u belirtildiktensonra, faydal› alan›n nas›l hesaplanaca¤›aç›klanmaktad›r.Bu çerçevede, faydal› alanla ilgilihesaplama yap›ld›ktan sonra netalan›n 150 m 2 ’den küçük olmas›durumunda, bu konutlar›n inflaat›nedeniyle faydal› alan hesab›ndadikkate al›nmayan, ancak konutlardanayr› olarak kullan›lmalar› damümkün olmayan tüm alanlar›ninflaat› nedeniyle yüklenilen ver-BÜLTEN • OCAK - fiUBAT 2010MESLEK‹ YAZILAR • 49