Doküman - asmmmo

Fethi AYGÜNEskiflehir V.D. Baflkan›2009 TAKV‹M YILI ÜCRET GEL‹RLER‹NDE VERG‹LEMEI- G‹R‹fi:193 say›l› Gelir Vergisi Kanunu’nun(GVK) 61.maddesine göre ücret,iflverene tabi ve belirli bir iflyerineba¤l› olarak çal›flanlara hizmet karfl›l›¤›verilen para ve ay›nlar (hizmetkarfl›l›¤›n›n mal olarak verilmesi)ile sa¤lanan ve para ile temsiledilebilen menfaatlerdir. (konut,araç sa¤lanmas› vb.) Gerçek kiflilerinbir takvim y›l› içinde elde etmiflolduklar› ücret gelirleri gelirvergisine tabidir. Ücret bedenselya da zihinsel bir emek karfl›l›¤›ndaiflverenden elde edilen has›lay›ifade eder. Bu has›la para fleklindeolabilece¤i gibi ayni (hizmet karfl›l›-¤›n›n mal olarak verilmesi) veyapara ile temsil edilebilen menfaatfleklinde de olabilir. Ücretin ödenek,tazminat, kasa tazminat›, malisorumluluk tazminat›, tahsisat,zam, avans, aidat, huzur hakk›,prim, ikramiye, gider karfl›l›¤› veyabaflka adlar alt›nda ödenmifl olmas›veya bir ortakl›k iliflkisi niteli¤indeolmamak flart› ile kazanc›n bellibir yüzdesi fleklinde tayin edilmiflbulunmas› bile ücretin niteli¤inide¤ifltirmez.II- ÜCRET GEL‹RLER‹NDEVERG‹LEME:A- Ücret Kapsam›nda Yer AlanGelirler:GVK’n›n 61.maddesinde ücretintan›m› yap›ld›ktan sonra; ücretinödenek, tazminat, kasa tazminat›(Mali sorumluluk tazminat›), tahsisat,zam, avans, aidat, huzurhakk›, prim, ikramiye, gider karfl›-l›¤› veya baflka adlar alt›nda ödenmiflolmas› veya bir ortakl›k münasebetiniteli¤inde olmamak flart› ilekazanc›n belli bir yüzdesi fleklindetayin edilmifl bulunmas› onun mahiyetinide¤ifltirmez.” hükmündensonra afla¤›da yaz›l› ödemelerin deücret say›laca¤› hüküm alt›naal›nm›flt›r:- Kanunla kurulan emeklisand›klar› ile 506 say›l› SosyalSigortalar Kanununun geçici20. maddesinde belirtilenbankalar, sigorta ve reasüransflirketleri, ticaret odalar›, sanayiodalar›, borsalar veya bunlar›nteflkil ettikleri birliklerin personellerininmalullük, yafll›l›k veölümlerinde yard›m yapmaküzere kurulan sand›klardanödenen ve en yüksek devletmemuruna ödenen tutar› aflmayank›s›m istisna kapsam›ndaolup bunlar›n d›fl›ndakalan emeklilik, maluliyet,dul ve yetim ayl›klar›,- Daha önce yap›lm›fl veya gelecekteyap›lacak hizmetlerkarfl›l›¤›nda verilen para veay›nlarla sa¤lanan menfaatler,- TBMM, ‹l Genel Meclisi veBelediye Meclisi üyeleri ileÖzel kanunlar›na veya ‹darikararlara göre kurulan daimiveya geçici bütün komisyonlar›nüyelerine ve yukar›dasay›lanlara benzer di¤er kiflilerebu s›fatlar› dolay›s›ylaödenen veya sa¤lanan para,ay›n ve menfaatler,- Yönetim ve denetim kurullar›baflkan› ve üyeleriyle, tasfiyememurlar›na bu s›fatlar› dolay›s›ylaödenen veya sa¤lananpara, ay›n ve menfaatler,- Bilirkiflilere, resmi arabuluculara,eksperlere, spor hakemlerineve her türlü yar›flma jürisiüyelerine ödenen veya sa¤lananpara, ay›n ve menfaatler,- Sporculara transfer ücreti veyasair adlarla yap›lan ödemelerve sa¤lanan menfaatler.B- Ücretin Unsurlar›:GVK aç›s›ndan bir ödemenin ücretolarak m› yoksa baflka bir gelirunsuru olarak m› vergilendirilmesigerekti¤i afla¤›da say›lan üç unsuragöre tespit edilecektir. Bu üçunsur birlikte varsa elde edilengelir ücret olacak, aksi takdirde ücrettensöz etmek mümkün olmayacakt›r.Ücret gelirini meydana getirenüç unsur bulunmaktad›r:1- Bir ‹flverene Tabi Olma:Herhangi bir ödemenin ücret olarakkabul edilebilmesi için gerekliolan ilk unsur çal›flan›n iflverenetabi olmas›d›r. ‹flveren, hizmet erbab›n›ifle alan, emir ve talimatlar›dahilinde çal›flt›ran gerçek ve tüzelkiflilerdir. Çal›flan›n iflverene ba¤l›l›¤›fiili olabilece¤i gibi kanun,tüzük, yönetmelik veya sözleflmelerlede saptanm›fl olabilmektedir.2- Belli Bir ‹fl Yerine Ba¤l› Olma:‹fl yeri ticari, s›nai, zirai ve meslekibir faaliyetin yürütülmesi için tahsisedilen veya bu faaliyetlerde kullan›lanyerlerdir. Bu yerlere ba¤l›l›khukuki anlamda bir ba¤l›l›kt›r. Hizmetinmutlaka fiilen iflyerinde yap›lmas›zorunlu de¤ildir.3- Hizmetin Karfl›l›¤› Olarak BirÖdemenin Yap›lmas›:Ödeme bir hizmet karfl›l›¤› de¤ilseücret say›lmas›na imkan yoktur.Hizmet karfl›l›¤› olarak yap›lanödeme, nakit (haftal›k, ayl›k vb.),ay›n (hizmet karfl›l›¤›n›n mal olarakverilmesi) veya para ile temsil edilebilenmenfaatler (konut, araç sa¤lanmas›gibi) fleklinde olabilir.C- Ücretin Tespit fiekli:Vergilendirme ve tespit flekli bak›-m›ndan ücretler iki k›sma ayr›lm›flt›r.Bunlar gerçek ücretler ve di¤erücretler fleklinde belirlenmektedir.Bu iki ücret türünün tespit fleklineafla¤›da yer verilmifltir.a- Gerçek Ücretler:Ücretin vergilendirilmesinde prensipolarak gerçek usul kabul edilmifltir.Vergi, gelirin gerçek ve safimiktar› üzerinden al›nmaktad›r.aa- Gerçek Ücretin Safi Tutar›n›nTespiti:Ücretin safi tutar›, iflveren taraf›ndanverilen para ve ay›nlarla sa¤lananyararlar toplam›ndan (yaniücretin gayrisafi tutar›ndan) baz›32 • MESLEK‹ YAZILAR OCAK - fiUBAT 2010 • BÜLTEN