Doküman - asmmmo

daha üst bir normdur. Hukuk devletindesirküler ile genel tebli¤ de¤ifltirilemezveya yürürlükten kald›r›-lamaz.C- Yüklenilen ve ‹adesi GerekenKDV Tutar› Nas›lHesaplanmal›d›r?KDV Kanunu’nun 32. maddesinegöre, 11, 13, 14 ve 15. maddeleriuyar›nca vergiden istisna edilmiflbulunan tam istisna kapsam›ndakiifllemler (ihracat ifllemleri, deniz,hava ve demir yolu tafl›ma araç vetesislerin teslimi, transit tafl›mac›l›k,diplomatik istisna kapsam›ndaki ifllemler)ile an›lan Kanun’un 29/2.maddesinde belirtilen Bakanlar KuruluKarar›yla vergi nispeti indirilenmal ve hizmetlere (indirimli orana tabiifllemler) ait indirilmeyen KDV mükelleflereiade edilmektedir.Yüklenilen KDV’nin nas›l hesaplanaca¤›konusunda bugüne kadarpek çok özelge ve genel tebli¤ yay›nland›¤›halde bugüne kadar do¤ruve uygulanabilir bir yöntem ortayakonulamam›flt›r. Maliye Bakanl›¤›,mükelleflerin iade hakk› do¤uranifllemlerle ilgili olarak yüklendikleriKDV’ni “do¤ru olarak hesaplamakzorunda” olduklar›n› belirtmekle birliktedo¤ru olarak hesaplaman›nyöntemini gösterememektedir. Uygulanmas›istenen yöntem maliyetmuhasebesi ilkelerine ayk›r› olup,iadesi istenen katma de¤er vergisitutar›n›n tek tek al›fl belgeleri ile irtibatland›r›lmas›nadayanan yeni yöntemimalat ve inflaat iflletmeleri yönündenkabul edilebilir ve uygulanabilirbir yöntem de¤ildir. Örne¤in, 150m 2 ’nin alt›nda 10 daire infla eden mükellefinbu dairelerden iki adedinisatmas› halinde sat›lan dairelerdekullan›lan tu¤la veya çimentonunhangi faturalara ait oldu¤u do¤ruflekilde tespit edilebilir mi? Her türlümakine imalat›nda veya madencevheri imalat›nda da durum bundanfarkl› de¤ildir.Ne yap›lmal›d›r? Yap›lmas› gerekenfley, öncelikle imalat ve inflaat ifli ileu¤raflan iflletmelerin sa¤l›kl› bir maliyetmuhasebesi sistemi kurmalar›ve maliyet hesaplar›n›n ayl›k olarakyap›lmas›d›r. Önerdi¤imiz bu yöntemdemaliyet tablolar› ile yüklenilenKDV tablosu birbiriyle iliflkilendirilmelidir.Maliyet tablosu do¤ru ise bunaba¤l› yüklenilen KDV tablosu dado¤ru demektir.Ayr›ca, ilk madde ve malzeme, direktiflçilik, genel üretim giderleri, genelyönetim giderleri, pazarlama ve sat›flda¤›t›m giderleri ile sabit k›ymetal›mlar›na iliflkin indirilecek KDV’leriayr› muavin defter hesaplar›ndaizlenmelidirler.“Üretim Maliyetine ‹liflkin YüklenilenKDV Toplam›/ Toplam Üretim Maliyeti”formülü bir birim mamul maliyetiiçin yüklenilen KDV oran›n› verir.Ancak, böyle bir hesaplama yap›labilmesiher ürün için üretim reçetesiveya formülü kullan›lmas›n› gerektirir.Ayr›ca, yukar›da belirtildi¤i gibiüretim maliyetiyle ilgili indirilecekKDV’nin (ilk madde ve malzeme,genel üretim, genel yönetim, pazarlamav.b.) muavin defterde ayr› izlenmesigerekir. Özellikle KDV iadesitalep edecek mükelleflerin muhasebemodülü ile entegre stok modülükullanmalar› mecburi hale getirilmelidir.Muhasebe biliminden ve tekniklerindenuzaklafl›larak listelerle hesaplamayap›lmas› kabul edilemez.‹malat iflletmelerinde genel üretim vedirekt iflçilik giderleri ürün maliyetlerineuygun yöntemlerle (ilk madde vemalzeme maliyeti ölçüsünde veyamisli mallarda üretilen mal miktar›ndav.b.) da¤›t›labilir. ‹ade hakk› do-¤uran ifllemler ile iade hakk› do¤urmayanifllemleri birlikte yapan iflletmeler,ortak genel giderlere ait yüklenilenKDV’nin da¤›t›m›nda has›latölçüsü veya maliyet bedeli ölçüsükullanabilir. Duruma göre misli mallardamal miktar› da bir da¤›t›m ölçüsüolarak dikkate al›nabilir.Pazarlama ve sat›fl giderlerine aityüklenilen KDV’nin iade hakk› do¤uranifllemlere da¤›t›m› nispeten genelyönetim giderlerine göre daha kolayd›r.Pazarlama giderlerinden direktgiderlere ait yüklenilen KDV’nin tamam›(gümrükleme giderleri gibi)iadesi gereken KDV’nin hesab›ndadikkate al›nabilir.‹malat ve inflaat ifllerinde sadeceiade alaca¤›n›n do¤du¤u döneme ait‹ndirilecek KDV Listesi yerine öncekidönemlere ait indirilecek KDV listelerininde elektronik ortamda istenmesimaliyete giren harcamalar›n altfirma fatura kontrollerini sa¤lamakamac›yla vergi idaresine yard›mc›olabilir. Örne¤in, indirimli oran kapsam›ndakonut sat›fllar›na iliflkin iadeifllemlerinde inflaat›n bafllad›¤› tarihteninflaat›n tamamland›¤› tarihekadar al›nan faturalar›n tümünü kapsayacakflekilde, imalat iflletmelerindeise her ay iade talebinde bulunmayanmükelleflerden iadenin talepedildi¤i ay dahil önceki 6 aya ait indirilecekKDV Listelerinin elektronikortamda istenmesi amaca hizmetedebilir.Yukarda yap›lan aç›klama ve de¤erlendirmelerdenanlafl›laca¤› üzere,53 nolu sirküler ile yüklenilenKDV’nin tek tek al›fl belgeleri ile irtibatland›r›lmas›fleklindeki düzenlemeninsadece ticari mal al›m sat›m›yapan mükelleflerde uygulanabilece¤i,imalat ve inflaat ifli yapanmükelleflerde söz konusu yöntemegöre yüklenilen KDV’nin do¤ru flekildehesaplanmas›n›n fiilen mümkünolmad›¤›, defter kay›tlar›ndakimaliyet hesaplar› ile vergi dairesineverilecek yüklenilen KDV listeleriaras›ndaki ba¤lant›n›n kopaca¤›,muhasebe kay›tlar›na göre liste yapmaktagüçlük çeken büyük iflletmelerinKDV iadelerinin yerine getirilmesindegecikmeler olaca¤›, sözkonusu yöntemde defter kay›tlar›n›nde¤il listelerin önem kazanaca¤›,“muhasebe d›fl› liste uygulamas›”n›nhaks›z KDV iadesi yap›lmas›naneden olabilece¤i düflünülmektedir.Keza yüklenilen KDV Listeleri ileiadeye konu mal›n maliyet bedeliaras›nda bir iliflki kurulmam›flt›r. Halihaz›rda tek kontrol noktas› iadetutar›n›n mal›n sat›fl bedelinin%18’ini geçemeyece¤i kriteridir. Bukriter de zarar›n tevsik edilmesihalinde afl›labilmektedir.Öte yandan KDV iade ve mahsupsüresini k›saltmas› halinde alt firmaincelemelerinin elektronik ortamdatek elden yap›lmas› uygulamas›olumlu bir geliflme olarak de¤erlendirilmekgerekir.D- Fatura Düzenleme HaddininAlt›ndaki Belgelerin ListeyeTek Tek Yaz›lmas› Mükelleflereve Muhasebeye A¤›r Bir YükGetirmektedir53 nolu Sirkülerde fatura düzenlemelimitinin alt›nda kalsa dahi her bir belgeninal›fl ve sat›fl faturalar› listelerineve yüklenilen KDV listesineeklenmesi gerekti¤i belirtilmektedir.Oysa 84 nolu KDV Genel Tebli¤inde30 • MESLEK‹ YAZILAR OCAK - fiUBAT 2010 • BÜLTEN