Doküman - asmmmo

maktad›r. Birincisi gelir vergisi tarifesininilk dilim uygulamas›n› esas alanvergi oran›n›n bu kazançlar için de uygulanmas›ilkesinden vazgeçilmifltir.‹kinci olarak da dar yükümlülerin gelirlerininyerlefliklerin elde etti¤i ayn› gelireuygulanan vergi oran›ndan farkl›oranda vergilendirilmesi sonucu ortayaç›km›flt›r.Bu yasa de¤iflikli¤i, bir çok tart›flmayaneden olmufltur. Pratikte yurt d›fl›ndansermaye giriflini sa¤lamaya yönelik birdüzenleme özelli¤inde olsa da, yerleflikyükümlüler aleyhine daha a¤›r birvergi yüküne neden oldu¤u için, budüzenlemenin özellikle yüksek tutardasermayeye sahip yerleflik yükümlülerevergiden kaç›nma olana¤›n› da beraberindegetirmifltir. Çünkü, bu kazançlar›nelde edildi¤i sermayenin önceyurt d›fl›na ç›kar›lmas› daha sonra datekrar dar yükümlü olarak Türkiye’yegetirilerek yat›r›m yap›lmas› durumundaYasa ile amaçlanan istenen sonucunbertaraf edilmesi mümkün olabilecektirBu yükümlüler için di¤er birseçenek de, Türkiye yerine yurt d›fl›ndayat›r›m yapmakt›.Ayr›ca, ülkede yerleflik yükümlüler iledar yükümlülerin farkl› oranda vergilendirilmesive vergi yükünün yerleflikleraleyhine olmas›, bu grup aleyhineolan vergi adaleti tart›flmalar›n› daberaberinde getirmifltir.III- ANAYASA MAHKMES‹ KARARIDüzenlemenin özellikle ayn› geliri eldeeden vergi yükümlüleri aras›nda ayr›vergi oranlar› uygulamas›na neden olmas›,Anayasa ayk›r›l›k iddias› ile davaaç›lmas› sonucunu do¤urmufltur.Bunun üzerine Anayasa Mahkemesi, 8Ocak 2010 tarihli ve 27456 say›l› ResmiGazetede yay›mlanan 15.10.2009tarihli ve E: 2006/ 119 ve K: 2009/145say›l› Karar›nda, ayn› gelir unsuru yönündeneflit olan tam ve dar mükelleflerdenbirincisinin yasayla %15 oran›ndavergi tevkifat›na tabi tutulup ikincisinin% 0 oran›nda tevkifata tabi tutularaktersine ayr›mc›l›k yap›lmas›n›n,makul ve adil olmay›p malî gücü ayn›olanlar›n ayn›, malî gücü farkl› olanlar›nise ayr› oranda vergilendirilmesiniöngören “mali güç” ve “vergide eflitlik”ilkelerine ayk›r›l›k oluflturaca¤› gerekçesiyleAnayasa’n›n 2., 10., ve 73.maddelerine ayk›r› bularak bu düzenlemeyiiptal etmifltir.Çünkü Anayasa Mahkemesi ne göre,Anayasa’n›n 73. maddesine göre herkeskamu giderlerini karfl›lamak üzeremalî gücüne göre vergi ödemekle yükümlütutulurken, gelir unsuru yönündenmalî güçleri tam mükellefler ileayn› olan dar mükelleflerin vergi oran›-n› s›f›ra indirmek suretiyle bunlardanvergi al›nmamas› Anayasa’yla örtüflmemektedir.Vergide eflitlik ilkesininuygulama arac› olan malî güç sadecevergi konularak de¤il, mükellefler aras›ndaayr›m yap›larak ayn› gelir unsurundanvergi al›nmayarak da bozulmaktad›r.Ancak, Anayasa Mahkemesi, iptal edilencümlenin do¤uraca¤› hukuksalboflluk kamu yarar›n› ihlal edici niteliktegörüldü¤ünden, Anayasa’n›n 153.maddesinin üçüncü f›kras›yla 2949say›l› Anayasa Mahkemesinin Kurulufluve Yarg›lama Usulleri Hakk›ndaKanun’un 53. maddesinin dördüncü vebeflinci f›kralar› gere¤ince iptal hükmünün,karar›n Resmî Gazete’de yay›mlanmas›ndanbafllayarak dokuzay sonra yürürlü¤e girmesine, kararvermifltir.Bu durumda, Anayasa MahkemesiKarar›n›n 8 ocak 2010 tarihindendokuz ay sonra di¤er bir ifadeyle 11Ekim 2010 tarihi itibariyle yürürlü¤egirecektir.Anayasa’n›n 153’üncü maddesinegöre iptal kararlar› geriye yürümemektedir.Gereken hallerde Anayasa Mahkemesiiptal hükmünün yürürlü¤e girece¤itarihi ayr›ca kararlaflt›rabilmekte,ancak bu tarih, karar›n Resmî Gazetedeyay›mland›¤› günden bafllayarak biry›l› geçememektedir.‹ptal karar›n›n yürürlü¤e giriflinin ertelendi¤idurumlarda, Türkiye BüyükMillet Meclisinin, iptal karar›n›n ortayaç›kard›¤› hukukî bofllu¤u dolduracakkanun tasar› veya teklifini öncelikle görüflüpkarara ba¤lamaktad›r.IV- MEVCUT DURUMUNDE⁄ERLEND‹R‹LMES‹Gelir Vergisi Kanunu’nun Geçici 67.Maddesine 27.6.2006 tarihli ve 5527say›l› Yasa’yla yap›lan de¤iflikliklers›ras›nda eklenen (17) no’lu f›kra ileBakanlar Kuruluna bu maddede yeralan oranlar› her bir kazanç ve irat türüile bunlar› elde edenler itibar›yla,yat›r›m fonlar›n›n kat›lma belgelerininfona iade edilmesinden elde edilen kazançlariçin bunun portföy yap›s›na göre,ayr› ayr› s›f›ra kadar indirmeye veya% 15’e kadar art›rma konusunda yetkiverilmifltir.Daha sonra 2008/14272 say›l› BKK ileyap›lan düzenleme ile 14.11. 2008 tarihindenitbaren yerleflik olanlar için devergi oran› % 0 olarak tespit edilmifltir.Bu düzenleme sonucunda, hem yerlefliklerhem de dar yükümlüler için halihaz›rda ayn› gelir için ayn› % 0 oran›uygulan›r hale gelmifltir.Bu durumda maddenin mevcut uygulamas›ylazaten Anayasaya ayk›r›l›k sorunununortadan kalkt›¤› iddia edilebilir.Ancak, yap›lan düzenleme BKKile belirlenen bir orand›r ve her zamaniçin Yasada yer alan orana dönülmesiya da yeniden ayr› vergilendirme oranlar›n›nbelirlenmesi mümkündür. Bunedenle, Anayasa Mahkemesi karar›ndabelirtilen tarihe kadar yasal birdüzenleme yap›lmas› gerekmektedir.Bu düzenlemenin yurt d›fl›nda yerleflikyükümlülerin elde ettikleri kazançlar›ndüflük oranda da olsa vergilendirilmesive yerleflik olanlar›nda ayn› orandavergiye tabi olmas› en az›ndan ayn›geliri elde eden yükümlüler aç›s›ndanayr›m yap›lmamas› sonucuna nedenolacakt›r. Ancak, sermaye kazançlar›-n›n di¤er gelir unsurlar›ndan özelliklede emek gelirlerinin vergilendirilmeilkelerinin belirlendi¤i ücretlerin vergilendirilmesiile ilgili ilkelerden ve vergioran›ndan daha düflük oranda vergilendirilmesi“ay›rma kuram›”yla ilgili tart›flmalar›beraberinde getirebilecektir.Kaynakça:123OECD, Tax and The Economy AComparative Assessment ofOECD Countries, Tax PolicyStudies No.6, Paris, 2001,s. 30.EGGERT, Wolfgang, GENSER,Bernd, “Dual Income Taxation inEU Member Countries”, CESifoDice Report, Volume 3, No.1Spring, 2005, s. 44.SØRENSEN, Peter Birch, DualIncome Taxation, Why andHow?, CESifo Working PaperNo: 1551, 200. 5 s. 2.38 • MESLEK‹ YAZILAR OCAK - fiUBAT 2010 • BÜLTEN