ilerin ifadesi do¤rultusunda yükümlününvermifl; oldu¤u hizmetekarfl›l›k tarifede belirlenen miktarüzerinden her ay ücret ald›¤›n›ngörüldü¤ü, buna karfl›n söz konusumüflterilere ilgili dönemlerde hizmetverilen kifli ve kurulufllar›n hizmettenyararland›¤› süreler gözönündebulundurularak ödediklerimiktar üzerinden dönemler itibariyletespit edilen fark matrahagöre tarhiyat yap›lmas›n›n yasaloldu¤u, ancak yine yukar›da belirtilentarife uyar›nca nüfusu 50 bininalt›nda olayn yerleri çin tarifedekiücretin % 20 eksi¤i ile uygulanmas›gerekti¤i, bu durumda incelemeeleman›nca tespit edilen kay›td›fl› has›lat miktar›na bu oran›nuygulanmas›yla bulunan matrahüzerinden tarhiyat yap›lmas›n›nyerinde olaca¤› gerekçesiyle vergiasl› azalt›lmak suretiyle dava k›smenkabul edilmifltir. Yükümlü, verilenhizmetin bir y›ll›k oldu¤unu bunedenle y›l içindeki dönemler itibariylebulunan matrah fark› üzerindenyap›lan tarhiyatta yasal isabetbulunmad›¤›n› ileri sürerek karar›nbozulmas›n› istemektedir.Karar: Temyiz dilekçesinde ileri sürüleniddialar, bozulmas› istenilenkarar›n dayand›¤› gerekçeler karfl›-s›nda, yerinde ve karar›n bozulmas›n›sa¤layacak durumda görülmemifltir.Bu nedenle temyiz isteminin reddineVergi Mahkemesi karar›n›nonanmas›na, 2.790.000 lira kadarharc›n›n yükümlüden al›nmas›na,oybirli¤i ile karar verildi.T.C. YARGITAY 9. HUKUK DA‹RES‹Esas No : 2008/42859Karar No: 2009/27865Tarih : 19.10.2009YARGITAY• HAKLI NEDENLE FES‹H• ‹SPAT YÜKÜÖzet: Feshin geçerli nedene dayand›¤›n›nispat yükü iflverendedir.feshin baflka bir sebebe dayand›-¤›n› iddia etmesi halinde, iflçi bu iddias›n›ispatlamakla yükümlüdür.(4857 s. ‹fl K. m. 17, 20, 25)Davac›, feshin geçersizli¤ine ve ifleiadesine karar verilmesini istemifltir.Yerel mahkeme, iste¤i hüküm alt›-na alm›flt›r.Hüküm, süresi içinde daval› avukat›taraf›ndan temyiz edilmifl olmakla,dava dosyas› için tetkik hakimitaraf›ndan düzenlenen rapordinlendikten sonra dosya incelendi,gere¤i konuflulup düflünüldü:Davac›, sözleflmesinin iflverencesendikal nedenle feshedildi¤ini,08.05.2007 tarihinde gece vardiyas›ndaçal›flmaktayken flirket orta-¤›n›n keyfi tutumu ile iflten ç›kar›ld›-¤›n›, ertesi gün sendika flube temsilcileriningiriflimi ile 15 gün izinverildi¤ini, izin dönüflü 01.06.2007tarihinde iflbafl› yapt›¤›n›, disiplinkuruluna sevk edilerek sözleflmesinin4857 say›l› Yasa'n›n 17. maddesigere¤i feshedildi¤ini, ihbarönelini kullan›rken bu kez de madde25 gere¤i fesih yap›ld›¤›n›, gerçekfesih nedeninin iflyerinin sendikas›zlaflt›r›lmas›amac› oldu¤unubelirterek, feshin geçersizli¤ine, ifleiadeye, ifle bafllatmama tazminat›n›n2821 say›l› Sendikalar Kanunu'nun31/6. maddesine göre belirlenmesinekarar verilmesini istemifltir.Daval›, sözleflmenin önel verilmeksuretiyle 05.06.2007 tarihinde geçerlinedenle, sonra 15.06.2007 tarihindemadde 25/11-e ve h uyar›ncaderhal ve tazminats›z olarakfeshedildi¤ini, fesih nedeninin kötüniyetlidavac›n›n iflyerinde ifli yavafllatmaeylemlerinde bulunmas›,›srarla düflük performans ile çal›flmas›ve lakayt tav›rlar›n› bilinçli flekildesürdürmesi oldu¤unu, en soniflverenin imalathaneye girdi¤indedavac›y› çal›fl›rken takmak zorundaoldu¤u eldivenini elinden ç›karm›fl,sohbet ederken gördü¤ünü,iflçinin bu ifli savsaklar durumunuhazmedemeyip davac›y› çal›flmasahas›ndan ç›kmas› için uyard›-¤›n›, feshin hakl› nedene dayand›¤›n›,sendikal nedenin söz konusuolmad›¤›n› ifade ederek davan›nreddine karar verilmesini talepetmifltir.88 • YARGITAY KARARLARI OCAK - fiUBAT 2010 • BÜLTEN
Mahkemece daval› tan›k anlat›mlar›ve kamera görüntülerinin14.05.2007 tarihinde davac›n›nmesai saatinde iflinin bafl›ndanayr›larak arkadafl›yla konufltu¤u,iflvereni görünce tezgah›n›n bafl›-na gitti¤ine iliflkin oldu¤u, bu konudadisiplin kurulunun topland›¤›,oylar›n eflitli¤i nedeniyle karar›ngenel müdüre b›rak›ld›¤›, genelmüdürün fesih yönünde oy kulland›¤›,ancak fesih bildirimindebelirtilen performans düflüklü¤ününtespit edilebilmesi için objektifkriterlere göre düzenlenmifl performansçizelgesinin ibraz edilmedi¤i,yine davac›n›n laubali davran›fllardabulundu¤unun ispat edilemedi¤i,davac›n›n k›sa süreli iflinin bafl›ndanayr›lmas› nedeniyle uygulananiflten ç›karma yapt›r›m›n›nolayla orant›l› olmad›¤›, buna görefeshin geçerli nedene dayanmad›¤›,fesih bildiriminde davac›n›n08.06.2007 tarihinde davac›n›nyapmakla ödevli oldu¤u ifli hat›rlat›ld›¤›halde yapmamakta ›sraretti¤i iddia edilmifl ise de, daval› tan›klar›n›ndahi bu yönde beyan›bulunmad›¤›, feshin hakl› nedenedayand›¤›n›n kan›tlanamad›¤›, yeminledinlenen ve ifadelerine bunedenle üstünlük tan›nan tan›k beyanlar›nagöre iflverenin iflyerindekisendikal örgütlenmeyi engellemekiçin iflçilere bask› yapt›¤›, ifltenayr›lmaya ve sendikadan istifayazorlad›¤›, 15 sendika üyesininistifa etti¤i, 22 iflçinin iflten ç›kar›ld›¤›,sendikan›n yetkisini kaybetti¤i,davac›n›n sendika iflyeri temsilcisioldu¤u, olaylar s›ras›yla bütünolarak de¤erlendirildi¤inde feshinsendikal nedene dayand›¤› gerekçesiyle,feshin geçersizli¤ine veifle iadeye karar verilmifl, ifle bafllatmamatazminat› 2821 say›l› SendikalarKanunu'nun 31/6. maddesiuyar›nca belirlenmifltir. Karar daval›vekilince temyize getirilmifltir.4857 say›l› ‹fl Kanunu'nun 20/2.maddesi uyar›nca "feshin geçerlibir sebebe dayand›¤›n› ispat yükümlülü¤üiflverene aittir". ‹flçi fesihtesebep gösterilmedi¤i veyagösterilen sebebin geçerli olmad›¤›iddias›nda bulunacakt›r. ‹spat yüküise, iflverendedir. ‹flçi, feshin baflkabir sebebe da-yand›¤›n› iddia etmesidurumunda, bu iddias›n› ispatlayükümlüdür (m. 20/f.2). ‹flçininfeshin baflka bir sebebe dayand›¤›n›iddia etmesi ve bunu ispatlamas›,iflverenin geçerli fesihle ispatyükünü ortadan kald›rmaz.Gerek iflverenin geçerli sebebinvarl›¤›, gerekse iflverenin gösterdi¤isebep d›fl›nda bir sebeple dayand›¤›ileri sürülmesi durumundabu vak›alar bir hukuki ifllem olmad›¤›ndantakdiri delillerle ispat›mümkündür.Dosya içeri¤ine göre, daval› iflvereninfesih nedeni olarak gösterdi¤iiflçinin yapmakla ödevli oldu¤u görevlerihat›rlat›ld›¤› halde ›srarlayapmamas› olgusunu kan›tlayamad›¤›anlafl›ld›¤›ndan, feshin geçersizli¤ineve davac›n›n ifle iadesinekarar verilmesi yerindedir.Dairemizce, sendikal tazminat davalar›ndaispat yükünün iflçide oldu¤uhallerde, iflyerinde çal›flan vesendikaya üye olan iflçilerin say›s›,hangi tarihlerde üye olduklar›, üyeliktençekilen iflçilerin olup olmad›-¤›, iflyerinde çal›flmakta olan iflçilerinbulunup bulunmad›¤›, ayn›dönemde yetki prosedürünün iflletilipiflletilmedi¤i, iflyerinde öncekidönemlerde toplu ifl sözleflmelerininba¤›tlan›p ba¤›tlanmad›¤›, yeniiflçi al›n›p al›nmad›¤› ve al›nm›flsayeni iflçilerin sendikal› olup olmad›¤›gibi hususlarla, iflverence ekonomikveya teknolojik nedenleredayal› bir fesih yoluna gidilmesi durumundateknik yönden bu durumunaraflt›r›lmas› gibi ölçütler belirlenmifltir.Somut olayda, yarg›lama s›ras›ndadinlenen davac› tan›klar› iddia do¤rultusunda,daval› tan›klar› ise savunmay›teyit eder flekilde beyandabulunmufllard›r. Dosya içeri¤inden,iflyerinde fesih tarihi itibariyleçal›-flanlardan kaç iflçinin sendikaüyesi oldu¤u, kaç›n›n üyelikten çekildi¤i,üyelikten çekilenlerden çal›flt›r›laniflçi olup olmad›¤›, kaçiflçinin ifl sözleflmesinin feshedildi¤ive iflten ç›kar›lanlar›n tamam›-n›n sendika üyesi olup olmad›¤›,iflyerinde çal›flmas› devam edensendika üyesi iflçiler bulunup bulunmad›¤›gibi hususlar anlafl›lamamaktad›r.Feshin sendikal nedenedayan›p dayanmad›¤› konusununkuflkuya yer vermeyecek birflekilde aç›kl›¤a kavuflturulmas›için belirtilen yönlerden gerekliaraflt›rmaya gidilmeli ve toplanacakdeliller dosya içeri¤i ile yenidende¤erlendirmeye tutularak birkarar verilmelidir. Eksik incelemeile hüküm kurulmas› hatal› olup,bozmay› gerektirmifltir.Sonuç: Temyiz olunan karar›n yukar›dayaz›l› sebepten (BOZUL-MASINA), peflin al›nan temyiz harc›-n›nistek halinde ilgiliye iadesine,19.10.2009 gününde oybirli-¤iyle karar verildi.BÜLTEN • OCAK - fiUBAT 2010YARGITAY KARARLARI • 89