07- Felsefe Tarihi - E. V Aster (8.21MB) - Felsefe Bölümü

İL KÇf:C-, yv O^TAÇAĞ FELSEFE TARİHİİlkçağdaki Sofistlere kadar götürebiliriz. Sözleşme teorisiniilk kez ortaya atan Sofist düşünürler, bu teoridençok köklü birtakım sonuçlar çıkarmaktan gerikalmamışlardır: Sözleşme teorisini temsil eden ve bunedenle kökten (radikal) demokrasiye taraftar olanSofistler, köleliğin doğal olmayan bir kurum olduğunusavunmuşlardır. Söz gelişi Antiphon adlı bir Sofisttengünümüze kadar kalabilen bir yazıda, açık biçimde;insanlann temelde eşit oldukları, tıüm insanlanndevlet içinde aynı haklara sahip oldukları savunulurve bundan da köleliğin doğal olmayan bir kurumolduğu sonucu çıkardır. Zira aynı devlet çerçevesindebir kısım insanlann özgür, öteki kısım insanlann köleolması, bazılarının devletin nimetlerinden rahatça,bazılarının ise smırh olarak yararlanması doğa[ olmayanbîr durumdur. Sofistler tüm sosyal kurumlardadoğal olan ile insanî olanı, yani bunlann hangi kısımlarınındoğadan geldiğini ve hangi kısımlarının da insanlartarafindan yapıldığını ayırt etmeye özen göstermişlerdir.Hangi devlet şekli insanın eseridir? Hangidevlet şcidl doğaldır, idealdir yani her yerde, her zamanve her dönemde geçedidir?.. Öte yandan İlkçağıntüm ekonomik yaşamının kölelik kurumuna dayandığınıda biliyoruz. İlkçağın ekûnonnik yaşamındanköleliği soyudayamayız. Çünkü tüm beden işleriniköleler üstlenmiştir. Bunun içindir ki bu dönemdeköleleri olmayan bir devlet, yalmzca bİr ütopya, yanitemelleri havada asılı olan bir devlet sayılacaktır. Odönemin tutucu çevrelerinin Sofistlerin bu kökten(radikal) değişimci görüşlerine karşı çıkmaları, bu görüşlerinihayalci saymalarını doğal karşı la malıyız. AslındaSofistlere karşı olan bu tutucu çevrelerin karşı162