Monografia ChŚPWiK

Wodociągi i kanalizacja
Publikacja z Gońca Górnośląskiego z 1 marca 1978 r.
Publikacja z Gońca Górnośląskiego z 10.03.1989 r.
Publikacja z Gońca Górnośląskiego z 15.11.1991 r.
nagłówek papieru firmowego
z początku lat 90.
minionego wieku.
76
Obecnie rurociągi magistralne maja długość ponad 1100 km i zasilane są przez 13
stacji wodociągowych. Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów zaopatruje
w wodę obszar o powierzchni około 4 300 km² na terenie 66 gmin województwa
śląskiego i 3 gmin województwa małopolskiego. Obszar ten zamieszkiwany jest
przez 3,5 mln mieszkańców. Jednak z uwagi na to, że część gmin posiada własne
źródła wody, ilość mieszkańców, którzy zaopatrywani są w wodę z sieci GPW wynosi
85 % populacji miast i gmin Górnego Śląska.
Zaopatrzenie centrum regionu, tj. Katowic, Tychów, Rudy Śląskiej, Chorzowa, Siemianowic
Śląskich, odbywa się poprzez zbiorniki sieciowe Mikołów i Murcki. Zasilane
są one ze stacji uzdatniania wody w Dziećkowicach, Goczałkowicach i Kobiernicach.
Z Mikołowa woda płynie grawitacyjnie do odbiorców w Katowicach, Chorzowie,
Świętochłowicach oraz Rudzie Śląskiej, natomiast z Murcek ― do odbiorców w Katowicach,
Siemianowicach Śląskich, Sosnowcu i Dąbrowie Górniczej.
Ponadto woda z powyższych zbiorników zasila również zbiorniki sieciowe: Czarny
Las w Rudzie Śląskiej, Górę Wyzwolenia w Chorzowie i Zagórze w Sosnowcu oraz
poprzez pompownię w Mikołowie ― zbiorniki w Pszowie.
Dla Bytomia i Świętochłowic głównym źródłem zaopatrzenia w wodę jest SUW
Staszic. Na wypadek awarii na tej stacji istnieje możliwość przesłania wody ze stacji
wodociągowych Kozłowej Góry lub Bibiela, zwiększając ciśnienie u wcześniejszych
odbiorców na trasie.
Materiały stosowane do budowy wodociągów to stal, żeliwo, beton zbrojony, PE,
PCV oraz żeliwo sferoidalne, wykorzystywane najczęściej do rur o dużych średnicach.
Rurociągi stalowe obejmują pełny zakres średnic, tj. od najmniejszych o średnicy
50 mm, przy podłączeniach do odbiorców, aż do średnicy 1800 mm dla rurociągu
przerzutowego wody surowej z Kobiernic do Goczałkowic.
Najmłodszy ze stosowanych materiałów, czyli żeliwo sferoidalne, stosowane jest
dla średnic 400, 500, 600, 800, 1000, 1200 i 1400 mm.
Wraz z wprowadzaniem nowych materiałów usuwa się rurociągi wykonane z tworzyw
podatnych na awarie i niebezpiecznych dla zdrowia. Ostatni odcinek wodociągu
z azbestocementu zastąpiono na początku lat 80. rurociągiem z polietylenu.
Z uwagi na wymagania ciśnieniowe odbiorców, na trasie wodociągu Go-Cza II
woda tłoczona jest z Goczałkowic do Paprocan pompowo. Dalej z obu przepompowni
kierowana jest do zbiorników sieciowych, z Urbanowa do Mikołowa oraz
z Paprocan do Murcek i Mikołowa.
Te lata to ciągłe zwiększanie wielkości produkcji wody i mimo to ciągłe deficyty
w zaopatrzeniu. Wskazywano wiele przyczyn owego niedostatku wody: przestarzałe
technologie, liczne awarie, marnotrawstwo. Gdzie była rzeczywista przyczyna?
Chyba we wszystkich tych elementach.
Jedno jest pewne: kiedy po 1990 r. odrodzono samorząd wraz z jego majątkiem, okazało
się, że niedostatki infrastruktury wodno-kanalizacyjnej i zagrożenia, które ona
stworzyła, były przedmiotem bezustannej troski władz miejskich oraz przedsiębiorstwa
realizującego zadanie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odbioru ścieków na
terenie Chorzowa i Świętochłowic. Szacunkowe koszty podstawowych inwestycji zabezpieczających
normalne funkcjonowanie systemu wodno-kanalizacyjnego przekroczyły
wielokrotnie nie tylko możliwości przedsiębiorstwa, ale i obu gmin.
Ratunkiem okazały się środki unijne.
Po odrodzeniu się samorządu terytorialnego i odzyskaniu przez niego majątku komunalnego
problemy zaopatrzenia miast w wodę i odprowadzenie ścieków stało
się obowiązkiem poszczególnych miast. Zakres prac jakie należałoby wykonać
okazał się ogromny. W Chorzowie i Świętochłowicach do utrzymania sieci wodociągowych
i kanalizacyjnych dochodziły problemy z Rawy i Oczyszczalnią Klimzowiec.
Pierwsze działania zmierzające do przykrycia Rawy pojawiły się w latach 1997-
1998. Kilka lat później konieczna okazała się modernizacja oczyszczalni ścieków.
Koszty tych wszystkich przedsięwzięć okazały się ogromne. Szansa zdobycie środków
na realizację tego zadania pojawiła się wraz z uruchomieniem dla Polski środków
Unii Europejskiej w ramach tzw. funduszy przedakcesyjnych.
Ogromną rolę odegrał tu Samorządowy Chorzowsko–Świętochłowicki Związek
Wodociągów i Kanalizacji. Ten międzygminny związek komunalny został powołany
w 1992 r., a jego celem jest wspólne realizowanie zadań o charakterze publicznym
w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków w obu miastach.
Podjęte przez Związek działania, dzięki wsparciu ze strony Narodowego Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie oraz Wojewódzkiego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach, pozwoliły na
pozyskanie funduszy, które umożliwiły finansowanie opracowania studium wykonalności
i wniosku aplikacyjnego. Jednocześnie Ministerstwo Środowiska umieściło
Chorzów i Świętochłowice na liście inwestycji priorytetowych załączonych do
strategii Przedakcesyjnego Instrumentu Polityki Strukturalnej (ISPA). Umożliwiło
to przedłożenie Komisji Europejskiej wniosku o wsparcie planowanego przedsięwzięcia
z Funduszu ISPA.
Starania, aby skorzystać z tej możliwości rozpoczął w 2003 r. Podjęto wówczas
działania mające na celu pozyskanie środków finansowych z funduszy ISPA na realizację
kluczowych zadań z zakresu gospodarki wodno-ściekowej w Chorzowie
i Świętochłowicach, w tym na przykrycie koryta Rawy.
19 grudnia 2003 r. podpisano memorandum finansowe dotyczące przedsięwzięcia
(nr 2003/PL/16/P/PE/044), pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Komisją
Europejską. W wyniku tego Samorządowy Chorzowsko-Świętochłowicki Związek
Wodociągów i Kanalizacji stał się beneficjentem końcowym bezzwrotnych środków
pomocowych ISPA (od 1 maja 2004r. w ramach Funduszu Spójności). Zapisane
środki przeznaczone zostały na realizację projektu z zakresu gospodarki wodnościekowej
pod nazwą: „Zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Chorzowie-
Świętochłowicach”. Beneficjentem zostało Chorzowsko-Świetochłowickie Przedsiebiorstwo
Wodociagów i Kanalizacji Sp. z o.o.
Całkowita wartość projektu wyniosła 142 864 997,40 zł z czego wkład funduszy
z Unii Europejskiej to 100 005 498,18 zł
w Chorzowie i Świętochłowicach
77
Projekt unijny
Dr Joachim Otte wbija pierwszą łopatę 8 września
2008 r., w rejonie ul. Sikorskiego w Świętochłowicach,
rozpoczynając symbolicznie ogromny zakres
robót wykonanych w ramach projektu unijnego.