Monografia ChŚPWiK

Plan instalacji do spalania osadów
z oczyszczalnia Rawa.
Wodociągi i kanalizacja
88
zek Rawy, a zaprojektowanej przez inż. Jana Widucha z Katowic. To dzisiejsza część
oczyszczalni leżąca w Chorzowie. W jej skład wchodził piaskownik, separator olejów
i tłuszczów, cztery kwadratowe żelbetowe osadniki, pompownia osadu i poletka
osadowe. Instalacja przerobiła w 1933 r. 125 tys. m³ płynnego mułu, a w 1934 r.
już 161 775 m³. Zaprojektowano również piec do spalania osadów, ale nie doszło do
jego powstania .
Do oczyszczania zastosowano amerykański system „Dorr-Oliver”, który został
wybrany w wyniku konkursu ogłoszonego przez inwestora 23 lutego 1928 r.
Wpłynęło wówczas 9 ofert: 2 polskie, 4 niemieckie, 1 francuska, 1 szwajcarska i 1
amerykańska.
Po wybudowaniu oczyszczalni umieszczono tam przeniesione z Katowic biura
Związku Rawa, którymi kierował inż. Józef Oksza-Grabowski. Sama oczyszczalnia
również nosiła nazwę Rawa, oficjalnie aż do 1986 r.
Oczyszczalnia ścieków Klimzowiec
Początki dzisiejszej oczyszczalni ścieków Klimzowiec sięgają roku 1955, kiedy to
opracowany został „Plan perspektywiczny przebudowy i rozbudowy kanalizacji
i oczyszczalni ścieków w zlewni rzeki Rawy rejonu Chorzowa i Świętochłowic”. Plan
został zatwierdzony przez Ministerstwo Gospodarki Komunalnej. W dokumencie
tym założono, że oczyszczalnia przyjmować będzie również ścieki przemysłowe
wymagające oczyszczania biologicznego.
W kwietniu 1959 r. Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej zatwierdziło do
dalszego opracowania założenia do projektu przebudowy i rozbudowy kanalizacji
w obu miastach, a także oczyszczalni ścieków dla tego rejonu. Jednym z rozważanych
wariantów był ten, który przedstawiał Rawę jako główny kolektor doprowadzający
ścieki do oczyszczalni rzecznej. Było to nawiązanie i kontynuacja idei
oczyszczalni powstałej w 1929 r.
W 1964 r. dokonano „Aktualizacji założeń rozbudowy i przebudowy kanalizacji
i oczyszczalni ścieków w zlewni rzeki Rawy rejonu Chorzowa i Świętochłowic”.
Przyjęto wówczas, iż równolegle do Rawy wykonane zostaną dwa kolektory ―
lewo- i prawobrzeżny ― które przejmą ścieki i doprowadzą je do oczyszczalni
w Klimzowcu, chroniąc wody rzeki.
Na tej bazie opracowano dwa projekty:
― rozbudowy i przebudowy kanalizacji w Chorzowie i Świętochłowicach, obejmujący
wybudowanie owych kolektorów odbierających ścieki,
― rozbudowy i przebudowy oczyszczalni ścieków w Klimzowcu, zakładający
budowę nowej, pełnej, mechaniczno-biologicznej oczyszczalni o maksymalnym
obciążeniu części mechanicznej 4,5 m³/s, a oczyszczalni biologicznej ―
1,5 m³/s, przy uwzględnieniu wykorzystania i adaptacji już istniejących urządzeń.
Wraz z przyjęciem obu projektów zdecydowano o wybudowaniu modelowo-doświadczalnej
oczyszczalni ścieków, która miała dać wyniki niezbędne do uwzględnienia
w projektach technicznych.
Ta modelowa stacja, którą nazwano Klimzowiec, oddana została do użytku w 1967
r.
Można już więc było planować budowę nowej oczyszczalni. Decyzję „o lokalizacji
szczegółowej” Wydział Architektury chorzowskiego Urzędu Miasta wydał 25 września
1962 r. umieszczając ją „po wschodniej stronie ul. Zapłocie”.
Od tego momentu kalendarium najważniejszych wydarzeń jest następujące:
W 1968 r. wykonano projekty I etapu obejmującego oczyszczalnię mechaniczną
wraz z obiektami usługowymi. Etap II miał obejmować oczyszczalnię biologiczną,
zaś III etap ― przeróbkę osadów.
W latach 1969–1970 Instytut Gospodarki Wodnej oraz Instytut Gospodarki Komunalnej
przeprowadziły badania ścieków wraz z symulacją na lata 1985–2000, w wyniku
których wstrzymano prace nad projektami technicznymi i zgodnie z uchwałą
Rady Ministrów z 23 czerwca 1969 r. przystąpiono do opracowania nowych Założeń
Techniczno-Ekonomicznych (ZT-E). Powstały one w 1970 r., a Prezydium Wojewódzkiej
Rady Narodowej zatwierdziło je 11 października 1971 r. założenia obejmowały
7 zadań inwestycyjnych:
1. Obiekty pomocnicze i usługowe.
2. Oczyszczalnia mechaniczna cz. 1: ujęcie ścieków oraz doprowadzenie ich do
pompowni.
3. Oczyszczalnia mechaniczna cz. 2: pompownie ścieków, osadniki wstępne i zagęszczacze
osadów.
4. Wstępne napowietrzanie (adaptacja istniejących osadników).
5. Oczyszczalnia biologiczna.
6. Mechaniczne odwodnienie osadów.
7. Osadniki wód burzowych.
w Chorzowie i Świętochłowicach
89