Monografia ChŚPWiK

Wodociągi i kanalizacja
92
Zatwierdzenie lokalizacji „na budowę oczyszczalni
ścieków w Chorzowie po wschodniej
stronie ul. Zapłocie” z 1962 r.
w Chorzowie i Świętochłowicach
W 1976 r. wykonano kompletny (uwzględniając zalecenia ekspertów wniesione
w 1974 r.) projekt techniczny zadania pod nazwą „Przebudowa i rozbudowa oczyszczalni
Klimzowiec w Chorzowie”, którego generalnym wykonawcą było Biuro Projektów
Budownictwa Komunalnego w Katowicach.
Do roku 1982 inwestor, czyli Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji
w Katowicach, wykonał prace przygotowawcze, zaś w 1982 zlecił wykonanie
i opracowanie dokumentacji Biurze Projektów Przemysłu Hutniczego „Birpohut”
w Gliwicach. Dokonano wówczas aktualizacji ZT-E, bazując ciągle jednak na technologii
pierwotnej, czyli z lat 60. XX w.
W I półroczu 1991 r. „Birpohut” zatem ponownie zaktualizował założenia, jednak na
wiele się to nie zdało, gdyż w listopadzie tego roku weszło w życie rozporządzenie
Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa zaostrzające wymogi
stawiane oczyszczalniom ścieków.
Wszystkie te zawirowania prawno-projektowe nie sprzyjały postępowi prac. Bywały
sytuacje, że plac budowy był pusty. Od dekady zresztą gospodarka polska ledwo
dyszała, więc wstrzymanie modernizacji oczyszczalni było jedynym pomysłem
władz partyjnych.
W tej sytuacji Zarząd Inwestycji Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów
(w 1991 r. WPWiK podzieliło się na 17 Rejonowych Przedsiębiorstw Wodociągów
i Kanalizacji oraz Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągowe) zlecił tym razem
Instytutowi Inżynierii i Technologii Wody, Ścieków i Odpadów Politechniki Śląskiej
w Gliwicach, by ten zbadał ścieki, jakie płyną Rawą i opracował dokładny projekt
zmodyfikowanej technologii oraz podał wytyczne, jak przystosować wybudowane
obiekty oczyszczalni do potrzeb nowych technologii.
Mając te dane, Przedsiębiorstwo Inżynierskie „Biprohut” Sp. z o.o. w latach 1994–
1995 opracowało odpowiednie projekty techniczne , harmonogramy i technologie
robót. Inwestorem powierniczym było już wtedy RPWiK w Chorzowie, więc prace
nabrały tempa.
W styczniu 1997 r. Oczyszczalnię Ścieków Klimzowiec oddano do użytku.
Tak długi czas realizacji i częste przeprojektowania spowodowały, że w momencie
zakończenia budowy obiekt nie był w pełni nowoczesny. Stąd po kilku latach uświadomiono
sobie konieczność jej modernizacji.
Warto jednak wyjaśnić, dlaczego decyzję lokalizacyjną dla nowej oczyszczalni ścieków
wydał Urząd Miejski w Chorzowie, skoro rozbudowana część znajduje się na
terytorium Katowic. Otóż w lipcu 1967 r. podjęto decyzję o ostatecznym wytyczeniu
granic pomiędzy Katowicami a Chorzowem na terenach, które pierwotnie należały
do wsi Chorzów. Dąb, czyli część Chorzowa (ów Krasni Damb z dokumentu
z 1299 r.), w 1924 r. znalazł się na terytorium Katowic, których granice były tak wytyczone,
że dokonane wówczas rozdzielenie wsi Chorzów na poszczególne części:
„królewskohucką” i „katowicką”, było kłopotliwe w latach 60. XX w., chociażby ze
względu na Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku, który terytorialnie należał do
dwóch miast, jak i na apetyt Katowic na pozyskanie znaczących terenów pod rozbudowę
osiedli mieszkaniowych. W tym czasie ― o czym się często już zapomina
― południowe dzielnice Katowic (Kostuchna, Murcki, Podlesie) były oddzielnymi
gminami.
Zatem 1 stycznia 1968 r., kiedy decyzja z 1967 r. o ustaleniu granic weszła w życie,
Katowice oddały „swoją” część Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku
do Chorzowa, czyli od ul. Złotej wzdłuż ul. Chorzowskiej w Katowicach, Chorzów
zaś oddał tereny w rozwidleniu ul. Wojska Polskiego (pozostawiając w swoich granicach
przylegające do niej zabudowania) i ul. Chorzowską, czyli tereny obecnego
katowickiego os. Tysiąclecia.
Przy okazji można także wyjaśnić etymologię nazwy oczyszczalni. To, że wzięła ona
swe miano od nazwy miejscowej jest oczywiste. Co jednak ona oznacza?
Klimzowiec to nazwa historycznie ukształtowanej części miasta, jedna z niewielu
o zachowanym pierwotnym brzmieniu. Osada powstała na terenach należących do
93