Show publication content!

- % -
żal się mnie Boże, do Sybiru!... Przez kilka nocy Sybir
śnił mi się, jakby Eden melancholijny."
Co do treści, jest to utwór dotąd jasno niezrozumiany;
mnóstwo krytyków poświęciło mu swoją pracę,
a każdy inaczej się zapatruje. Najbardziej upowszechnione
jest zdanie, że Anhelli jest trzecią częścią zamierzonejTrylogii,
której pierwszą jest Kordyan, a środkowa
nie była nigdy pomyślaną. Cierpienia wygnańców
Sybiru raczej są cierpieniami całej ówczesnej Polski,
aniżeli samych zesłańców. Kłótnie ich, walki przekonań,
są raczej odbiciem sporów Emigracyi wśród której
żył poeta i dużo od niej ucierpiał. Idealna postać
Ellenai wyobraża pokutnicę, za typ której posłużyła
św. Magdalena i fantazya poety. Eloe - zrodzona z łzy
Chrystusowej, to Litość, anioł zaziemski. Anhelli, czyli
Anioł duch, to poeta sam, to dalszy ciąg ducha Kordyana.
Szaman, to wróżbita, mędrzec Sybirskich pokoleń,
a w słowach jego wyrzeczonych: "Wichry roz­
Siewają dębu nasiona i roznoszą je po ziemi; lecz wichry
te będą przeklęte, co wasze mowy i rady do ojczyzny
zaniosą ..." - leży poniekąd rozjaśnienie zagadki
poematu, że Słowacki całą pracę emigracyjną
uważał za zgubną dla Polski. To też oburzeni wygnańcy
mordują Szamana. Poraz pierwszy wyjawia
Słowacki swoje polityczne przekonania w kłótni wygnańców
podzielonych na trzy gromady. Anhelli, to typ
człowieka smutnego, nie widzącego przed sobą innego
celu życia, jak cierpienie i poświęcenie siebie.
"Oto szafirowe niebo i gwiazdy białe patrzą na
mnie. Sąż to gwiazdy te same, które mię widziały młodym
i szczęśliwym? ... Dla czego ja żyję? .. A nie ma
jednej kawki w powietrzu, któraby nie spala przez je-