w numerze: nowe pomysły na promocję wysokiej ... - Bake & Sweet

prawo i finanse
i formy produktów, innym razem ich oryginalne
wzornictwo. Przykładem niepowtarzalnego
kształtu ciastek na wagę mogą być wyroby firmy
Celpol z Łasku, która produkuje między innymi
kolorowe ciastka w kształcie jabłek. Są one opatentowane,
a ich kształt jest zastrzeżony. Z kolei
inne prawo wyłączności do swojego wyrobu ma
łódzka firma Celestyna ASC, która jest producentem
między innymi rurki waflowej o charakterystycznym,
również zastrzeżonym wzorze.
Janina Chrapan, właścicielka piekarni Hermes
z Białowieży przyznaje, że gdy jej firma zaczęła
produkować chleb myśliwski, to bardzo szybko
inni piekarze podchwycili pomysł.
- Zaczęły pojawiać się podróbki o nazwie chlebek
myśliwski, dlatego zdecydowaliśmy się zastrzec
naszą nazwę. Szczególnie chodziło nam
o to, by mieć wyłączność na logo z żubrem,
które jest na etykiecie chleba. To symbol charakterystyczny
dla naszego regionu i osoba kupująca
pieczywo od razu wie, że jest ono z piekarni
z Białowieży - mówi Janina Chrapan.
- Zawsze zabiegałam o rzeczy, które miały
wpływ na wartość firmy. Już w 1995 roku zastrzegliśmy
nazwę przedsiębiorstwa, tak aby
nikt nie mógł się pod nas podszyć - przyznaje
Barbara Krzyszczak, technolog produkcji
i żona właściciela piekarni Pola w Stasinie (powiat
lubelski). Piekarnia ta w Urzędzie Patentowym
ma też zastrzeżoną nazwę swojego charakterystycznego
produktu, jakim jest lokalna
odmiana chleba. - To pieczywo żytnie z pozoru
niczym nie różni się od innych chlebów
z takiej mąki, ale cała technologia produkcji
zaczerpnięta jest z tradycji domowych wypieków
we wsi Wygnanowice. Tak kiedyś chleb
piekła moja mama i tak obecnie produkujemy
go w naszej piekarni. Aby nikt nie mógł się
podszyć pod ten lokalny produkt, nazwaliśmy
go chleb żytni prawdziwy wygnanowski - opowiada
Barbara Krzyszczak.
Antoni Madej jest właścicielem prawa do nazwy
chleb podpłomyk, ale przyznaje, że zastrzegając
ją spodziewał się innego efektu. - Liczyłem na
to, że sklepy, w których sprzedaję i klienci, którzy
kupują podpłomyk zauważą niepowtarzalność
tego chleba. Ale okazuje się, że nikt nie
zwraca uwagi na to, czy przy nazwie jest litera
R w kółku czy też jej nie ma - przyznaje Madej.
Oprócz podpłomyka ma on jeszcze zastrzeżone
logo i kształt etykiety dla chleba prądnickiego.
Przypomnijmy, że po kilku latach starań tego
krakowskiego piekarza chleb ten dostał unijny
certyfikat. - Nie chcę mieć wyłączności na jego
produkcję, ale każdy kto zdecyduje się wypiekać
chleb prądnicki musi stosować odpowiednią recepturę
i technologię produkcji oraz znakować
pieczywo moją etykietą - dodaje Antoni Madej.
Wy n a l a z e k m u s i b y ć ś w i a t o w ą no w o ś c i ą
Jacek Czabajski,
współwłaściciel
Biura Patentowego Traset
w Gdańsku
Generalnie ochrona patentowa jest ochroną terytorialną. Gdy zgłosimy wynalazek do polskiego
urzędu patentowego, to patent będzie obowiązywał na terytorium naszego kraju i w oparciu
o polskie prawo, ale gdy opatentujemy coś na przykład w niemieckim urzędzie patentowym,
zakres ochrony będzie dotyczył obszaru Niemiec. Jest też Europejski Urząd Patentowy
w Monachium, w którym można chronić swoje wynalazki, zaś unijny urząd w Alicante działa
w zakresie ochrony znaków towarowych i wzorów przemysłowych. Tak więc można uzyskać
ochronę patentową tylko na obszarze Polski lub innego kraju, ale też na obszarze państw
należących do Unii Europejskiej lub szerzej, w systemie międzynarodowym.
Jeżeli mamy nowe rozwiązanie dotyczące technologii i urządzeń do produkcji lub nową recepturę
produktu albo jego kształt, wówczas powinniśmy rozważyć, czy nie chronić go patentowo.
Ale trzeba pamiętać, że takie rozwiązanie musi być nowością na świecie a nie tylko w naszym
kraju. Nie można podpatrzeć czegoś za granicą i opatentować to w Polsce. Nawet gdyby się
nam to udało, to trzeba się liczyć z tym, że taki patent może zostać unieważniony, gdy zechcemy
egzekwować swoje prawo wobec konkurencji. Stanie się to wówczas, gdy tylko zostanie
wykazanie, że ktoś przed nami już wcześniej ujawnił takie samo rozwiązanie techniczne czy
technologiczne.
Od złożenia wniosku o ochronę wynalazku do uzyskania patentu mijają zazwyczaj około cztery
lata. W tym czasie Urząd Patentowy sprawdza światową literaturę patentową i na jej podstawie
ustala, czy rzeczywiście nikt wcześniej przed nami nie ujawnił podobnego produktu
czy technologii wytwarzania. Od momentu zgłoszenia patentu do ochrony jest on jednak
zabezpieczony i nikt nie ma prawa go naruszać. Koszt opłaty za zgłoszenie wynalazku do
ochrony w Polsce to 550 zł. Po uzyskaniu patentu dla utrzymania go w mocy trzeba opłacać
okresy ochronne. Za pierwsze lata jest to kwota od 250 zł, ale już dwudziesty rok ochrony
kosztuje 1550 zł. Wynalazki można chronić tylko przez 20 lat. Po tym okresie patent wygasa,
staje się własnością ogółu i każdy może z niego korzystać. Właściciel takiego patentu będzie
z pewnością starał się o nowy patent na dalsze udoskonalenie przedmiotowego wytworu lub
technologii. Ograniczony czas trwania patentu jest więc jednym ze stymulatorów postępu
technicznego.
Patenty można zgłaszać samodzielnie albo przez rzeczników patentowych. Wbrew pozorom
procedura zgłoszeniowa nie jest prosta, gdyż wymaga stosowania ściśle określonych reguł. Im
lepiej przygotuje się opis patentowy, a zwłaszcza zastrzeżenia patentowe, tym łatwiej będzie
uzyskać ochronę. Warto więc całą tę robotę zlecić fachowcom, którzy mogą też przy okazji
doradzić co zrobić, aby nasz wynalazek był w pełni zabezpieczony i chroniony w jak najszerszym
zakresie.
Pamiętać jednak trzeba o tym, że wynalazek nie może wynikać w sposób oczywisty ze znanego
stanu techniki. Nie można więc opatentować na przykład mieszaniny produktów, której
rezultat będzie oczywisty. Dla przykładu: połączenie soli i cukru daje smak słono-słodki, co
jest oczywiste, a więc nie podlega ochronie patentowej. Gdyby jednak w wyniku połączenia
pewnych składników osiągnięto rezultat będący zaskoczeniem, wówczas można ubiegać się
o udzielenie patentu na taki wynalazek.
Osoba, która bezkarnie korzysta z cudzego chronionego rozwiązania, i pomimo zawiadomienia
nadal go używa, musi się liczyć z tym, że sprawa trafi do sądu i w konsekwencji z odszkodowaniem
na rzecz właściciela patentu. Na dobrych rozwiązaniach można zarabiać na różne
sposoby. Przykładowo producent oryginalnego chleba może dostać propozycję, odsprzedaży
patentu, licencji lub know-how innej piekarni. Może to zrobić w całości albo odstąpić jedynie
w uzgodnionym zakresie prawo do wypieku i sprzedaży takiego chleba. Wszystko zależy od
wysokości opłaty licencyjnej. Głównym warunkiem takiej umowy i to w interesie obu stron,
będzie na pewno utrzymanie wysokiej jakości wyrobu.
2011/6 (7) · BAKE&SWEET · 47