Almanach PZF 2016

150 | Aleksandra supińska
W związku z zakończeniem umowy faktoringu saldo wypłaconych
zaliczek staje się wymagalne. Nadal istnieje obowiązek zapłaty odsetek.
Faktor może zająć wszelkie płatności i skorzystać z ustanowionych zabezpieczeń,
do chwili pokrycia salda zaliczek. Ma prawo żądać dokonania
przez faktoranta cesji dalszych wierzytelności w celu pokrycia salda.
Zgodnie z utrwaloną praktyką kontraktową, wraz z zakończeniem umowy
faktoringu faktorant zostaje zwykle obciążony tzw. prowizją likwidacyjną,
która z reguły opiewa na wysokość 3% wartości nominalnej wierzytelności
scedowanych i niezapłaconych, chyba że w krótkim terminie pokryje
saldo zaliczek.
4.1. Rozwiązanie umowy przez złożenie zgodnych
oświadczeń woli stron
Strony mogą rozwiązać umowę faktoringu w drodze złożenia zgodnych
oświadczeń woli, na skutek czego wygasają wynikające z niej zobowiązania.
Dopuszczalność zawarcia umowy o rozwiązanie kontraktu łączącego
strony wynika z art. 3531 KC.
Przepisy KC nie regulują skutków złożenia przez strony oświadczenia
woli o niniejszej treści, oświadczenia takie mogą być zatem uzgodnione
w granicach swobody umów. W doktrynie wskazuje się, że stosunek o charakterze
ciągłym, a więc także wynikający z umowy faktoringu, może
być rozwiązany jedynie ze skutkiem ex nunc. W konsekwencji rozwiązanie
niniejszej umowy z mocą wsteczną, zarówno za zgodą obu stron, jak
i w drodze wypowiedzenia przez jedną ze stron, należy uznać za sprzeczne
z naturą zobowiązania ciągłego stosownie do art 3511 KC. Powyższe postanowienie
umowne byłoby nieważne zgodnie z art. 58 § 1 KC. Rozwiązanie
stosunku prawnego z mocą wsteczną powoduje bowiem jego całkowite
unicestwienie. Zniesienie zobowiązania ciągłego jest niedopuszczalne
z uwagi na brak możliwości zwrotu świadczeń, które już zostały spełnione.
Możliwe byłoby w tym przypadku dokonanie jedynie skomplikowanych
rozliczeń między stronami.