Almanach PZF 2016

98 | Tomasz mazurkiewicz
1.3. Ryzyko towarzyszące transakcjom faktoringowym. Ocena
i sposoby minimalizacji
Faktoring zapewnia w pakiecie nie tylko otrzymanie gotówki (funkcja
finansowa faktoringu) i uzyskanie przez firmę środków obrotowych na
bieżącą działalność, ale także wpływa na skrócenie cyklu rotacji należności,
usprawnia zarządzanie należnościami, zwiększa dyscyplinę płatniczą
kontrahentów (dłużników faktoringowych), a w przypadku faktoringu pełnego
zmniejsza ryzyko płatnicze i poprawia strukturę bilansu. Tak można
zaprezentować w dużym skrócie podejście do faktoringu z perspektywy
przedsiębiorstwa. Jak zatem wygląda to zagadnienie z drugiej strony, z perspektywy
faktora? Gdzie jest umiejscowione ryzyko w transakcji, które
widzi faktor? Jak je analizuje i jak je ogranicza?
W działalności faktora występują wszystkie rodzaje ryzyka związane
z oferowaniem usług finansowych, jak również towarzyszące po prostu
działalności gospodarczej. Jednak w odróżnieniu do działalności kredytowej
istnieją ryzyka specyficzne tylko dla faktora (w odróżnieniu do
działalności kredytowej banków), skoncentrowane w trzech obszarach zewnętrznych
i jednym wewnętrznym. Pierwszy z obszarów zewnętrznych
to klient (faktorant), drugi obszar to kontrahent (dłużnik faktoringowy),
a trzeci to obszar związany z wierzytelnościami, które są przedmiotem
transakcji faktoringu. Istnieje także ryzyko faktora związane z nim samym,
tj. odpowiedzialnością i uczciwością jego pracowników oraz doskonałość
operacyjna (w tym właściwe procedury postepowania – oceny i monitorowania
ryzyka).
Do zakresów ryzyka faktora związanego z klientami należą m.in.:
– ryzyko współpracy z firmą o słabej pozycji na rynku, niestabilną,
o krótkiej historii rozwoju (ryzyko upadłości faktoranta, ryzyko zależności
faktoranta od dłużników);
– ryzyko współpracy z firmą niesolidną (niewłaściwe wywiązanie się
z kontraktu z dłużnikiem stwarza ryzyko pojawienia się spornych wierzytelności,
duża liczba korekt do faktur, zła jakość produktów, kwestionowanie
całej wierzytelności lub jej części);
– ryzyko współpracy z firmą, której sytuacja finansowa pogorszyła się
po podpisaniu umowy przelewu wierzytelności (ryzyko upadłości cedenta);
jest to ryzyko dochodzenia zwrotu zaliczki od klienta w przypadku
kwestionowania wierzytelności przez dłużnika;