Almanach PZF 2016

SUROGATY KAPITAŁU A RYZYKO PRZEDSIĘBIORSTWA | 191
Przy analizie nowoczesnej usługi, jaką jest faktoring, istotne są również
jego podstawy prawne. W tym aspekcie można powiedzieć, że jest to przede
wszystkim umowa nienazwana – łączy w sobie cechy zlecenia, przelewu
wierzytelności, umowę świadczenia usług oraz, w przypadku faktoringu
zobowiązaniowego, umowę poręczenia czy gwarancji. Stosuje się także
przepisy dotyczące przyrzeczenia, prawa wekslowego itd.
W tabeli 1 zaprezentowano podział faktoringu jako usługi pod względem
różnych kryteriów.
Tabela 1. Podział transakcji faktoringowych.
KRYTE- RIUM
Umiejscowienie
ryzyka
Moment
zapłaty za
kupioną wierzytelność
Zawiadomienie
dłużnika
Zasięg
terytorialny
Sposób komunikacji
między
faktorem
i faktorantem
– tradycyjny
– e-faktoring
Inne
RODZAJ FAK-
TO- RINGU
– pełny
– niepełny
– mieszany
– przyspieszony
– zaliczkowy
– wymagalnościowy
– jawny
– tajny
– półjawny
– krajowy
– międzynarodowy
np. meta-
-fakto-ring
Źródło: Opracowanie własne na podstawie: K. Kreczmańska-Gigol, Istota usług faktoringowych,
[w:] Faktoring w Polsce 2010. Analiza. Rynek. Perspektywy, red. K. Kreczmańska-Gigol, Warszawa
2010, s. 14.
Faktoring można podzielić ze względu na ryzyko wypłacalności kontrahenta,
które może przejąć na siebie faktor. W tym kontekście wyróżnia
się faktoring: pełny (właściwy), niepełny (niewłaściwy) oraz mieszany.
W przypadku faktoringu pełnego ryzyko zawsze obciąża faktora, natomiast
gdy ma się do czynienia z faktoringiem niepełnym, faktor może
zwrócić się z regresem do faktoranta. Faktoring mieszany oznacza, że ryzyko
częściowo obciąża faktora, a częściowo faktoranta. Faktoring pełny
jest odpowiednio droższy od faktoringu niepełnego. Odpowiedzialność
z tytułu rękojmi i gwarancji zawsze obciąża faktoranta.
Faktor ma możliwość zapłaty za wierzytelność przed terminem wymagalności,
w terminie (albo po zapłacie przez dłużnika), może też określoną
część zapłacić przed terminem – jako zaliczkę – a pozostałą część
w terminie wymagalności. To wszystko zależy od zapisu w umowie, która
może zakładać odpowiednio faktoring przyspieszony, wymagalnościowy
lub zaliczkowy.