Almanach PZF 2016

198 | Hanna skowrońska
samym wysokość odprowadzanego podatku. Jeśli organizacja zamierza
szybciej zamortyzować swoje aktywa, płaci odpowiednio niższy podatek,
ponosząc wyższe koszty uzyskania przychodu. Efekt taki można uzyskać,
dobierając odpowiednią stawkę i metodę amortyzacji. Jednakże nie wszystko
jest zupełną dowolnością w tym zakresie – istnieją konkretne grupy
aktywów, którym przypisane są określone stawki amortyzacji. Ustawodawca
precyzuje wysokość stawek i metody amortyzacyjne w odniesieniu
do aktywów tak, by przedsiębiorca wiarygodnie mógł ustalić dochód.
Mimo wszystko jednak przedsiębiorca jest w stanie w miarę swobodnie
manewrować nałożonymi zasadami w taki sposób, by osiągnąć konkretny
cel – szybsze bądź wolniejsze zamortyzowanie aktywów. Przykładowo, nie
amortyzuje się gruntów, a aktywa w pogorszonym lub złym stanie można
zamortyzować szybciej poprzez zastosowanie pewnych współczynników.
Wyróżnia się dwie najpopularniejsze metody amortyzacji: liniową
(równomierną, proporcjonalną) i degresywną. Istnieją również metody:
naturalna i progresywna.
Zdecydowanie najprostszą metodą amortyzacji jest metoda liniowa. Polega
ona na regularnym odpisywaniu tej samej kwoty wyliczonej jako stały
procent od wartości początkowej danego aktywa (równa stawka). Amortyzacji
dokonuje się tak długo, aż wartość netto danego środka trwałego
wyniesie zero.
Metodę degresywną stosuje się do aktywów narażonych na szybką
utratę wartości, gdyż zakłada ona szybszą amortyzację środka w początkowym
okresie jego użytkowania. Z czasem wysokość odpisów amortyzacyjnych
maleje. Dzieje się tak z uwagi na fakt, iż odpisy te są kalkulowane
w oparciu o wartość bieżącą środka trwałego, tzn. o wartość początkową
pomniejszoną o dotychczasowe odpisy. Odpisy amortyzacyjne są coraz
niższe, im dłużej dany przedmiot jest użytkowany. Odpisy te dokonywane
są tak długo, aż ich wysokość będzie równa lub niższa od wartości odpisu
wyliczonego za pomocą metody proporcjonalnej. W tym momencie dalsze
odpisy dokonywane są metodą liniową, aż do zerowej wartości netto.
Przeciwną metodą do metody degresywnej jest metoda progresywna,
która zakłada szybsze zużywanie się aktywa w miarę upływu czasu. Zatem
odpisy amortyzacyjne rosną, im dłużej użytkowane jest dane aktywo.
Jeśli chodzi o metodę naturalną, to wydaje się być ona najbardziej sprawiedliwą.
Metoda ta jest uzależniona od fizycznej pracy wykonanej przez
samochód czy maszynę. Odpis amortyzacyjny wyliczany jest na podstawie