Helduen Euskalduntzearen Oinarrizko Kurrikulua (HEOK) - HABE

3. MAILARAKO EBALUAZIO-IRIZPIDEAK:ZUZENTASUNA EGOKITASUNA DISKURTSOARE➎Ez du inolako arazorik izango kultura orokorrekoedozein gairen inguruan zuzen hitz egiteko.Alderdi morfosintaktikoari dagozkion egiturakzuzentasunez erabiltzeko gauza da; alderdifonologikoan ere ez du eragozpenik izango.Gainera, lexikoaren ezagutza zabala duenez,jakingo du hitz zehatza aukeratzen, baitaxehetasunak eta ñabardurak eman behardituenean ere.Ez du inolako arazorik izango kultura orokorrekoedozein gairen inguruan erregistro-motaaukeratu eta erabiltzeko. Azalpen etaargudioetan, kultura orokorreko gaia izanik ere,maila jasoko hizkera erabiltzen saiatuko da, betiere, nori zuzentzen zaion, zertarako, gaiarennolakoa kontuan hartuz informazioaegokitasunez adieraziz. Lexikoa ere egokierabiliko du hitzen balio semantikoa ondomenperatzen duelako.Kultura orokorrekoedozein gai izanik ere,testu-motaren araberadiskurtsoa oso ondoantolatzen du.Elkarrizketetakopartaidetza jatorrizkohiztunaren pareko izangoda, bai elkarrizketagidatzean baita jarraipena➍Ez du eragozpenik izango kultura orokorrekogaien inguruan akatsik gabe hitz egiteko, mailaridagozkion egitura eta formak ezagutzen baititu.Euskal fonemak ere zuzen erabiliko ditu; bainaizan ditzake zenbait arazo ongi intonatzeko,ulermena eragotziko ez badute ere. Lexikoarenezagutza zabala du eta xehetasunak etañabardurak ere hitz zehatzaren bidez ematensaiatzen da.Kultura orokorreko gaien inguruan jakingo dubere jarduna egoerari nahiz entzuleari egokitzen.Hala ere, gaia ezezaguna denean izan ditzakeerregistro-mota aukeratzeko zenbait arazo, bainahonek ez du esan nahi adierazpen egokia izangoez denik.Kultura orokorreko gaieninguruan ondo antolatukodu bere diskurtsoa eta ezdu eragozpenik izangotestuak eskatzen dituen➌Alderdi morfosintaktikoari dagozkion formak etaegiturak ezagunak baditu ere, bere ahozkoadierazpenean akats gutxi batzuk izan ditzake.Akats horiek guztiz koiunturalak izango dira: batbatekotasunaketa jardunaren nondik norakoaksortutakoak, hain zuzen ere.Alderdi fonologikoari dagokionez, euskalfonemen (fonemen ahoskera, hitz-barnekoaldaketak, hitz-kateak) erabilera zuzena egingodu; intonazioari dagokionean, aldiz, zenbaitarazo izan ditzake, baina arazo horiek ez dutehizketaren ulergarritasuna eragotziko.Bestalde, lexikoaren ezagutza zabala izango du.Hala ere, xehetasunak eta ñabardurakematerakoan hitz zehatza aurkitu ezean hainbatestrategiaz baliatuko da: berformulazioa,itzulingurua, etab.Ahozko adierazpenean nori zuzentzen zaion,zertarako, gaiaren nolakoa... kontuan izanik ezdu eragozpenik izango erregistro-motaaukeratu eta erabiltzeko. Azalpen etaargudioetan batik bat eta gaia ez badu osoezaguna, informazioa testu-mota horienegiturara eta zereginetara egokitzekozailtasunak aurki ditzake.Kultura orokorrarenmailako elkarrizketakgidatzen eta jarraitzendakiela frogatuko du:hasiera noiz eman, nolajarraitu, nola bukatu, gaiazaldatzerakoan erantzuten,etab. Horretarakoadierazpen bakoitzaridagokion esapide,antolatzaile, kohesio--forma, eta abarrezbaliatuko da.Zerbait kontatu edodeskribatzerakoan, azaldueta argudiatzerakoandiskurtsoa ondo antolatuaeta josia izango da, berejarduna koherenteaizango delarik.Hala ere, izan ditzake➋Egiten dituen akatsek hainbat egitura eta formaez dituela ondo menperatzen adieraziko dute.Sortzen zaizkion hutsune eta gabeziei aurreegiteko ez da gai izango, egiturak, formak etahitzak nahasi eta tokiz kanpo erabiliko dituelarik.Zailtasunak izango ditu kultura orokorrekozenbait gairen inguruan, eta azalpen etaargudioetan batez ere, informazioa moduegokian ematen. Ez du askotan hizkuntzerregistro egokia erabiliko, ez baitu berauegokitzen jakingo egoerak nahiz testu-motekeskatzen dioten zereginetara.Kultura orokorrarenmailako elkarrizketetanparte hartzeko gai badaere, arazoak izan ditzakejatorrizko hiztunekin aridenean. Narrazio etadeskribapenetan eta, batez➊Alderdi morfosintaktikoan, fonologikoan etalexikoan dituen akatsak ez dira koiunturalak,egitura eta formak ongi ikasi gabe dituelaadierazten baitute. Akats hauek behin eta berriroegiten dituenez, nekez lortuko du modunaturalean jardutea, eta jatorrizko hiztunari osoarrotza eta artifiziala gertatuko zaio bere hizkera.Kultura orokorreko edozein gai eta testu-motaizanik ere, ez du jakingo bere jarduna egoera etaentzuleari egokitzen; hori dela eta, hainbat hitzeta egitura lekuz kanpo erabiliko ditu,solaskidearengan harridura sortuz.Zailtasun handiak izangoditu maila honetakoedozein testu-motasortzeko. Elkarrizketetanez du erantzun luzeakegiten asmatuko,bai/ezkoetara mugatuz;112