Helduen Euskalduntzearen Oinarrizko Kurrikulua (HEOK) - HABE

3. MAILARAKO HELBURUAKHelduen euskalduntzearen oinarrizko kurrikuluaIRAKURMENAKultura orokorraren mailako prosa-testuak, saiakeraarruntak, ipuinak, nobelak, erreportaje eta artikuluak,deskribapenak, iritzi-artikuluak, etab. ulertzeko gai izangoda. Irakurketa helburuaren arabera informazio orokorra etaxehea aurkituko du eta gaiaren konplexutasunak nahizirakurgaiaren egituraketak sor ditzaketen arazoak irakurestrategiazbaliatuz gaindituko ditu, irakur helburua lortuz.IDAZMENAKultura orokorraren mailako gaiei buruz idatziz gutunak,artikulu errazak, ipuinak, azalpenak eta antzekoakegiteko gai izango da, hauek egokitasunez,zuzentasunez eta aberastasunez egingo dituelarik.Hizkuntzaren baliabide linguistikoen jabe izango denez,kultura orokorraren mailako prosa-testuak irakurtzerakoanez du gramatika-arazorik izango.Maila honi dagozkion testuak idazterakoan gramatikarenkontrol ona badu ere, akats gutxi batzuk egin ahal izangoditu oraindik, batez ere sintaxia alorrean. Gaiaren etaegoeraren berezitasunengatik hitz egokia erabiltzekozenbaitetan zailtasunak izan ditzake.Helburuen araberako irakurketa motaz baliatuko da; etamezua ulertu ahal izateko hainbat estrategiaz baliatuko:kontestuaz eta aurretikako ezagutzaz, hipotesiak etapredikzioak egin eta egiaztatuz, irudiei eta hitz-gakoeierreparatuz. Hala ere, zenbaitetan zailtasunak izango ditugaia espezializatua denean.Idaz prozesuari dagozkion pausuak burutu ahal izatekohainbat estrategiaz baliatuko da: aurretikako plangintzaburutuz, zirriborroak eta mapa semantikoak eginez,sinonimoez eta itzulinguruez, birformulazioz, berrikusketakeginez...Testu-mota nagusienak bereiziko ditu eta horien egiturazjabetuko da. Horretarako, garrantzizko eta azaleko ideiakondo bereiziko ditu, baita hauek lotzeko erabilitakokohesio-formak edo loturak ere. Hala ere, gaiaespezializatua denean zailtasunak aurki ditzake.Kultura orokorraren mailako testuak idazterakoaninformazioa testu-motak eskatzen duen egituraren araberaantolatuko du. Horrela, ondo garatu (sarrera, atalak...) etaantolatuko du bere adierazpena, garrantzizko eta azalekoideiak ondo bereiziz eta elkarri ondo lotuz; horretarakomota guztietako kohesio-formez edo loturaz baliatuko da,testuaren estiloa eta testu-mota ere kontuan hartuz.Kultura orokorraren mailako prosa-testuen testuingurua(nork-nori zuzendua, zertarako, non eta noiz...) antzemateneta bereizten jakingo du.Ingurunea, komunikazio xedea, komunikazioan partehartzen dutenen arteko harreman-mota eta formaltasunmailabereiziz bere adierazpena egokitasunez burutukodu.67