Helduen Euskalduntzearen Oinarrizko Kurrikulua (HEOK) - HABE

1. MAILARAKO EDUKIAK: IRAKURMENAHelduen euskalduntzearen oinarrizko kurrikuluaadierazpide linguistiko-testualakINSTRUKZIOA. Agintera. Geroaldia. Aginte-perpausak. Denborazko adierazleak:-(e)nean, ondoren, arte, eta gero,......NARRAZIOA. Gertaeren egilea (NORK/NOR). NORI zuzendua. NON, NOIZ gertatua. NOLA gertatua.... Orain eta lehenaldiko gertaerak: burutuak, ez--burutuak eta ez-burutu puntukariak.. Narrazioaren adierazleak:- Sarrera: behin, behin batean, egun batean...- Erritmo-aldatzaileak: berehala, bat-batean, halakobatean, orduan...- Aldi-antolatzaileak: hurrengo egunean,biharamunean.... Norbaiten esanak, usteak, galderak, gogoak...adierazteko zeharbideak: -ela, -en. Denborazkoak: -(e)nean, eta gero, ondoren, baino lehen,aurretik, -t(z)ean, arte, bezain laster, bitartean,-(e)n bakoitzean, -(e)n guztietan......DESKRIBAPENA. Adjektiboak: KualifikatiboakAtzizki adjektibatzaileak: -garri, -tar, dun, -ti, -tsu. Konparaketa: graduazioa. Aditza: Denbora: orain eta lehenaldia.Aspektua: ez-burutu puntukaria, ez-burutua,burutua.. Dimentsio-adierazleak: aurre, atze, azpi, gain, barru,ondoan, goian, behean, ezkerrean, eskuinean.... Objektuen xedea eta izaria adierazteko:Xedea: -t(z)ekoErlatiboa: -(e)n..._________________Adierazpide linguistikoak 1 (ikus 2. eraskina)azpitrebetasunak / estrategiak• Irakurtzeko abiadura xedearen arabera moldatu• Hitz berri batek beste ezagun batekin duen loturaatzeman (atezain - ate)• Testuko informazioa jaso, elementu ikonikoez baliatuz(marrazkiak, irudiak, grafikoak)• Hitzak nola ahoskatzen diren jakin• Irakurritako informazioaz baliatu testuaren jarraipenaaurreikusteko• Irakurri aurreko predikzioak egin- aurretikako ezagutza / esperientzian oinarrituz- testuinguruaz baliatuz (formatoa, grafikoak...)- irakurtzeko xede eta motibazioan oinarrituz• Testuan ematen den garapenari erreparatu, denborazkosekuentziak jarraituz• Testuaren informazio orokorra aurkitu• Testuaren hasierako interpretazioa beste bide batetikjasotako informazioarekin kontrastatu eta bat datozenberrikusi• Testua gainirakurri, inpresio orokorra jasotzeko(irakurgarritasuna, zaila/ erraza, interesgarria...)• Testua gainirakurri testu-mota identifikatzeko• Testua gainirakurri ideia nagusia jasotzeko• Testuaren edukia norberaren aurretiko ezagutzarekin lotu• Hitz ezezagunen esanahia inferitu kontestuaren bidez• Lehenbizi gaia orokorrean ulertu eta gero xehetasunetarajo• Datu zehatzak bilatu, gainerakoa bazter utzita• Irakurri osteko eginkizunaz aldez aurretik jabetu etaaztertu• Esanahia jasotzeko adierazpide linguistiko,paralinguistiko eta hizkuntzaz kanpokoei arreta jarri;esaterako: irudiak, tipografia, testuaren formatoa,ordena, banaketa, etab.• Kontestua (egoera, partaideak, xedea...) ateratzekoaurreko ezagutzaz baliatu: munduari buruzko ezagutzaorokorrak, gai jakin horri buruzkoak, testu--motari dagozkionak• Hitz gakoetan oinarritu• Adi egon hitz gako gehiago noiz atzemango• Hitzez hitz itzuli gabe, esaldien eta enuntziatuenesanahia ulertu• Testua egituratzen duten adierazpide diskurtsiboeierreparatu• Testu-motaren, gaiaren eta idazlearen intentzioazezagutzen dena kontuan izanik, irakurriko denari igarri• Atzera itzuli eta berriz irakurri• Mapa semantikoa egin_________________Estrategiak (ikus 6. eranskina)49