De (rechts)positie griffie(r) - politiekadviesbureau.nl

d e ( r e c h t s ) p o s i t i e g r i f f i e ( r ) i n h e t d e c e n t r a l e b e s t u u r
De toenmalige minister De Vries van BZK, heeft aanvankelijk in zijn antwoord aan de
Eerste Kamer bij het wetsvoorstel dat de WOR ook van toepassing verklaarde op de overheid,
aangegeven dat de collegeorganisatie en de griffie twee aparte ondernemingen
vormen, terwijl de rechtspersoon gemeente de enige ondernemer is. Anders gezegd, de
gemeentelijke ondernemer leidt twee ondernemingen. De WOR verplicht elke ondernemer
die een zeker aantal medewerkers in dienst heeft, een OR in te stellen. Deze uitspraak
van de minister deed verwachten dat geen enkele griffie aan deze verplichting zou
kunnen voldoen, maar dat daardoor ook andere mogelijkheden voor een op de basis van de
WOR gefundeerde vorm van medezeggenschap moeilijk zouden worden. Later heeft de
minister deze opvatting genuanceerd. Door deze gewijzigde stellingname kwamen alle in
de WOR denkbare opties open te liggen, waardoor in iedere gemeente maatwerk kan
worden gerealiseerd.
w o r - b e s t u u r d e r
De ‘WOR-bestuurder’ vertegenwoordigt de ondernemer in het overleg met het medezeggenschapsorgaan.
De griffier vervult daarbij de positie van ‘WOR-bestuurder’ 41 voor de
griffieorganisatie, zoals de secretaris die heeft in de collegeorganisatie. Immers leden van
het college noch van de gemeenteraad kunnen deze rol vervullen omdat de WOR hen daarvan
uitsluit. 42 Afhankelijk van de medezeggenschapsstructuur zijn de secretaris en de griffier
ieder voor zich of gezamenlijk de WOR-bestuurders. Daarbij past de kanttekening dat
een sologriffier moeilijk kan optreden als WOR-bestuurder, omdat er geen sprake is van
medezeggenschap. Bij afzonderlijke ondernemingsraden voor organisatieonderdelen is
iedere hoogste (ambtelijk) leidinggevende WOR-bestuurder voor zijn organisatieonderdeel.
Als er een zelfstandige of gemeenschappelijke ondernemingsraad is ingesteld, dan
zijn beiden WOR-bestuurder, zij het dat het voor de hand ligt dat ‘concernaangelegenheden’
worden besproken met de secretaris. Griffieaangelegenheden worden echter weer
besproken door de griffier. De WOR voorziet er ook in dat als er meer ‘WOR-bestuurders’
zijn, zij samen bepalen wie het overleg voert met de ondernemingsraad. Zij kunnen zich
ook laten vervangen dan wel laten bijstaan. 43
g r i f f i e o r g a n i s a t i e s e n m e d e z e g g e n s c h a p s s t r u c t u r e n
Hoewel de ondernemer ‘raad’ in eerste instantie de taak heeft te zorgen voor een adequate
vorm van medezeggenschap, is het mede aan de griffier en de medewerkers van de griffie
een passende vorm te vinden. Door de beperkte omvang van de meeste griffies wordt de
grens van het verplicht instellen van OR of PVT zelden of nooit gehaald.
Welke mogelijkheden hebben kleine griffies verder nog om medezeggenschap vorm te
geven? Een belangrijk aanknopingspunt hiervoor biedt artikel 35, lid b, c en d van de
WOR, waarin achtereenvolgens de Personeelsvergadering (PV) en de Personeelsvertegenwoordiging
(PVT) aan bod komen. Daarnaast biedt de WOR op grond van respectievelijk
artikel 3 en artikel 15 de mogelijkheid om op te gaan in een gemeenschappelijke OR (GOR)
of een onderdeelcommissie griffie te vormen binnen de bestaande OR.
46