De (rechts)positie griffie(r) - politiekadviesbureau.nl

d e ( r e c h t s ) p o s i t i e g r i f f i e ( r ) i n h e t d e c e n t r a l e b e s t u u r
i n t e r m e z z o : i n t e r v i e w m e t j a a p p a a n s
Positionering van de griffier: van pleidooi naar positie
Jaap Paans is van mening dat het in positie brengen van de griffier een kwestie is van professionaliseren
en constant hameren op de bedoeling van de wetgever in 2002. De wetgever
die heeft aangegeven dat er ‘in iedere gemeente een secretaris is en een griffier’ en dat ‘de
secretaris niet tevens griffier’ is. Volgens Paans voelt het als ondersteuner van het hoogste
orgaan van de gemeente onwerkelijk aan om te lezen dat ‘de volgordelijkheid der dingen
en het primaat van de raad niet tot uitdrukking komen in de gemoderniseerde Gemeentewet’.
Maar in zijn ogen moeten griffiers vooral geen poging doen om de volgorde van de
woorden ‘secretaris’ en ‘griffier’ in de wet omgedraaid te krijgen. Paans: ‘Als griffiers hechten
wij meer waarde aan de bedoelingen van de wetgever. PvdA Kamerlid Dick de Cloe is
daar tijdens de behandeling van de Wet Dualisering Gemeentebestuur in de Tweede
Kamer helder over geweest. De ontvlechting van de bestuursorganen ‘raad’ en ‘college’ verdient
twee onderscheiden ‘eerste adviseurs’: de griffier en de secretaris’.
In de ogen van Paans is het vervolgens bijzonder dat er zeven jaar na dato nog steeds
gemeenten zijn waar griffiers onder verantwoordelijkheid van de secretaris worden aangesteld,
aangestuurd en ontslagen. Volgens hem liepen in de eerste jaren na de dualisering
veel griffiers aan tegen onduidelijkheid, tegen onwil en tegen onbegrip om zorgvuldig met
de belangen van griffiers en gemeenteraden om te gaan. Paans: ‘Als startende beroepsgroep
had het pleidooi voor gelijkstelling vooral een hoog Calimero-gehalte. Tientallen collega’s
sneuvelden zelfs doordat ‘goed werkgeverschap’ in de zin van de Ambtenarenwet, in veel
gemeenteraden nog geen vanzelfsprekendheid was’.
Paans geeft aan dat we inmiddels twee departementale evaluaties, twee griffiersonderzoeken
en een klanttevredenheidsonderzoek onder raads- en statenleden verder zijn. De positie
van de griffier tekent zich scherp af. Paans: ‘Een procesadviseur die zich naar inhoudelijke
ondersteuning beweegt zonder politiek te bedrijven. Een met een ‘8’ gewaardeerde,
eindverantwoordelijk (proces-)manager die de raad van werklast naar werklust begeleidt.
Een functionaris ook die in 2002 nog in de meerderheid van gemeenten parttime werd aangesteld
en inmiddels in ca. 75% van de gemeenten fulltime in dienst is en vierentwintig uur
per dag, zeven dagen per week in zijn functie kan worden aangesproken’.
De ontwikkeling van het openbaar bestuur tendeert in zijn ogen naar een steeds hoger
niveau van professionaliteit, kwaliteitsgerichtheid, slagvaardigheid en doorzettingsmacht.
Paans: ‘Als resultaat van de dualisering is in Staten en Raden een aardverschuiving aan
werkwijzen tot stand gebracht. Kortom: de beweging naar Sterk Bestuur is ingezet. Naast
bijvoorbeeld de oprichting van het Kwaliteitsinstituut Nederlandse gemeenten (KING)
hoort daar – wat betreft de Raden en Staten – een beweging naar Sterke griffiers bij’.
74