Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis

variatie zelf. Ook als incest zo nu en dan weer opkwam en bespreekbaar
werd, zoals in Romeins Egypte, stuitte het steeds op dezelfde negatieve
selectiedruk en zal het opnieuw zijn verdwenen. Deze verklaring gaat
uit van de selectie van een culturele toevalstreffer. Kortom, het is
darwinisme. Het is cultureel darwinisme.
Dit wil overigens niet zeggen dat de gangbare antropologische
verklaringen daarmee volkomen onjuist zijn. Sterker nog, ook hieraan
valt een cultureel darwinistische draai te geven. Het is mogelijk dat het
alliantievoordeel een grotere rol in het ontstaan van het taboe heeft
gespeeld, dan vanuit deelnemersperspectief is herkend. Ook hier kan
het zijn dat mensen om religieuze redenen incest verboden, maar dat ze
als gevolg van het onbedoelde alliantievoordeel beter overleefden.
Hiermee werd de religieuze variatie geselecteerd. In de darwinistische
evolutietheorie hoeft een combinatie van factoren allerminst een
probleem te zijn. Zoals we in het begin al zagen, heeft de slurf van de
olifant ook meerdere functies. Het zijn meerdere selectiedrukken die
deze vorm van complexiteit in stand hielden en voor het incesttaboe zou
hetzelfde kunnen gelden.
Als de cultureel darwinistische verklaring voor het incesttaboe
klopt, dan hebben zowel de aanhangers van de nature-zijde, als de
aanhangers van de nurture-zijde, een beetje gelijk en een beetje ongelijk.
De nature-zijde wijst terecht op het belang van het ongezonde effect en
de darwinistische selectiedruk op incestvermijding. De fout die ze
echter maken is dat ze deze selectie uitsluitend in biologische termen
zien, of in termen van mensen die zich van het biologische effect bewust
waren. De nurture-zijde benadrukt terecht dat een instinct nooit de
basis kan zijn voor een cultureel taboe en dat veel culturen zich van het
biologische degeneratiegevaar niet bewust lijken te zijn geweest. Hun
fout is echter dat zij het belang van het ongezonde effect en de
darwinistische selectiedruk op incestvermijding ontkennen. Het
compromis dat hier wordt gepresenteerd gaat uit van een
darwinistische selectiedruk vanwege het ongezonde effect op culturele
variaties. Het is de vereniging van het beste uit twee werelden.
102