Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis

Casestudy: zelfzuchtige jachten
In 1626 leken in de Duitse stad Bamberg na veel ellende eindelijk weer
betere tijden te zijn aangebroken. Na jarenlange oorlogvoering was de
buitenlandse dreiging verdwenen en geloofde men dat grote problemen
voorlopig tot het verleden behoorden. Het weer bleek echter een
onaangename verrassing in petto te hebben. In de late meimaand, toen
niemand daar meer op rekende, viel opeens een strenge vorst in. De
uitwerking op de oogst was vernietigend. Vele boeren raakten aan de
bedelstaf en de situatie begon al snel gespannen te raken. Men vroeg
zich af wie deze ellende had veroorzaakt. De spanning liep al helemaal
op toen er verhalen gingen circuleren over een in Europa oude en
vertrouwde vijand. De ongebruikelijke koude zou namelijk zijn
veroorzaakt door heksen! 259
Na deze beschuldigingen zat de schrik er in Bamberg al helemaal
goed in. Voor de zeventiende-eeuwer was de heks namelijk het meest
huiveringwekkende dat er te verzinnen viel. Het waren lieden, meestal
vrouwen, die een verbond hadden gesloten met niemand minder dan de
duivel, en over hun activiteiten deden afschuwelijke verhalen de ronde.
Zo zouden ze elkaar op nachtelijke macabere sabbats ontmoeten om
daar instructies te krijgen van hun meester. Satan zelf verscheen op de
bijeenkomsten vaak als grote bebaarde zwarte man, als stinkende geit of
als reusachtige pad. Ondanks zijn verschillende verschijningen
herkenden de heksen hem altijd meteen en omringden zij hem met
extatische dansen. De muzikale begeleiding werd hierbij verzorgd door
muziekheksen, die instrumenten bespeelden als paardenschedels en
menselijke botten. Op een zeker moment gaf Satan altijd een sein en
barstten schaamteloze orgieën los. In grote getale kwamen demonen de
259 Beliën, H, Van der Eerden, P.C., Satans trawanten: heksen en heksenvervolging
(Bloemendaal 1985) 43,44.
142