Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis

kon leggen, die door de mensen zelf niet of nauwelijks was gezien. 220 Hij
trok zich de kritiek echter aan, want in de late jaren zeventig verklaarde
hij de aanpassingen meer uit de overwegingen van de mensen zelf. Zoals
hij bijvoorbeeld schreef over de heilige koe:
‘It was the product neither of a superhuman culture hero nor of a
collective social mind brooding over the cost-benefits of alternative
resource management policies. Culture heroes express the
preformed sentiments of their age and collective minds don’t exist.
The tabooing of the beef was the cumulative result of individual
decisions of millions and millions of individual farmers, some of
whom were better able to resist the temptation of slaughtering
their livestock because they strongly believed that the life of a cow
or and ox was a holy thing. Those who held such beliefs were much
more likely to hold onto their farms, and to pass them on to their
children, than those who believed differently.’ 221
Deze wending levert echter weer allemaal nieuwe problemen op.
Want als de heilige koe niet een ecologische aanpassing is buiten de
doelbewuste intenties van de mensen om, wat is dan precies de aard van
Harris’ ecomaterialistische ontdekking? Het bijzondere van
ecomaterialistische theorievorming was nu juist dat die een
onderliggende verborgen ratio leek te tonen. Maar als het ons alleen
maar vertelt wat de mensen zelf al wisten, is het natuurlijk niet de
spectaculaire wetenschappelijke onthulling waarvoor deze zich liet
aanzien. Het blijft de vraag of de mensen de heilige koe bewust, als een
vorm van intelligent design, vanwege de ecologische situatie
introduceerden. En zo ja, waarom ze de dingen dan niet gewoon bij de
naam noemden, maar er een heel andere complexe religieuze reden
voor gaven. Mede door deze problemen nam de stroming dan ook in
kracht af.
220 Harris, Cows.
221 Harris, Cannibals and kings, 221.
113