Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis
Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis
Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
onze zonden vergeven. Vanuit invalshoek 2 zou te verwachten zijn dat<br />
de toegang tot de hemel afhangt van de mate waarin men het gezag<br />
trouw bleef en de bestaande machtsrelaties heeft geaccepteerd. Ook hier<br />
is het zo dat dit in veel versies van het christendom weliswaar van<br />
belang is, maar niet cruciaal, want opnieuw: Jezus kan onze zonden<br />
vergeven. Vanuit invalshoek 3 valt het geruststellende idee te<br />
verwachten dat de toegang tot de hemel voor onszelf, en al onze<br />
dierbaren, in principe verzekerd is. Ook dit geeft de voorstelling echter<br />
niet te zien, want tevens is er die schrikbarende en reële dreiging van<br />
het hellevuur. Dus wat is dan wél de cruciale voorwaarde om toegang<br />
tot de hemel te verkrijgen?<br />
Het voorbeeld is natuurlijk niet voor niets gekozen. Op dit punt<br />
lijkt Dawkins’ vondst uit dat kleine hoofdstukje in The selfish gene<br />
namelijk een fascinerende uitkomst te bieden. Vanuit zijn idee van<br />
zelfzuchtige cultuur zou namelijk te verwachten zijn dat de voorwaarde<br />
om in de hemel te komen vooral functioneel is voor de reproductie van<br />
de godsdienst zelf. Dawkins zag hier in ieder geval mogelijkheden, want<br />
in The selfish gene gebruikt hij de dreiging van de hel reeds ter illustratie.<br />
De afschrikwekkende werking van deze voorstelling beschouwde hij<br />
namelijk als een zeer effectief middel om mensen te dwingen de regels<br />
van de godsdienst te volgen, en zoals hij erover schreef:<br />
‘It might almost have been planned deliberately by a Machiavellian<br />
priesthood trained in deep psychological indoctrination techniques.<br />
However, I doubt if the priests were that clever. Much more<br />
probably, unconscious memes have ensured their own survival by<br />
virtue of those same qualities of pseudo-ruthlessness which<br />
successful genes display.’ 232<br />
Op Dawkins’ memetische benadering van religie valt veel kritiek te<br />
leveren. Hij benadert dit veelzijdige verschijnsel namelijk zeer eenzijdig,<br />
en wekt eerder de indruk een fel atheïstische theorie tegen religie te<br />
232 Dawkins, The selfish gene, 212.<br />
124
Change language