Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis

evolkingsgroepen nog een cruciale rol spelen. 77 Cochran en
Harpending menen dat er zelfs recente evolutie heeft plaatsgevonden op
cognitieve eigenschappen, en zij stoten hierbij door naar zeer gevoelig
terrein. Ze ontwikkelden namelijk een veelbesproken en omstreden coevolutionaire
these over de uitzonderlijke intelligentie van
Ashkenazische joden. 78
De theorie van Cochran en Harpending is als volgt. In de vroege
Middeleeuwen trokken joden Noord- en West-Europa binnen en
kwamen daar terecht in een uniek wereldhistorisch experiment. Waar
de overige bevolkingsgroepen voornamelijk werkten in de landbouw,
ambachten of de krijgsmacht, daar werden de mogelijkheden voor joden
door wettelijke restricties beperkt tot handel, administratie en lening.
Het was een beroepsmatige niche die hoge cognitieve eisen stelde. De
groep bleef ook genetisch grotendeels geïsoleerd, want wegens strenge
religieuze voorschriften en wederzijdse vooroordelen vond er
nauwelijks geslachtsverkeer met de overige bevolking plaats. Ook toen
veel joden uit West-Europa werden verdreven en in Oost-Europa hun
heil zochten, behielden ze dezelfde beroepsmatige niche en bleven ze
met dezelfde gestrengheid onderling trouwen. Het was een combinatie
van beroepsmatige en genetische isolatie, die maar liefst een millennium
lang zou duren.
De omstandigheden waarin dit alles zich afspeelde waren verre
van gezond. Premoderne steden en stadjes waren haarden van
epidemieën en onhygiënische toestanden en kenden dus hoge
sterftecijfers. Het was een situatie waarin het bezit van rijkdom, en
daarmee een ruimer en schoner huis, beter voedsel en betere
vluchtmogelijkheden bij epidemieën, grote overlevingsvoordelen bood.
De crux van Cochrans en Harpendings verhaal is dat rijkdom, en
daarmee overleving, wegens de aard van de beroepsmatige niche
sterker dan bij enige andere groep samenhing met intelligentie. De
uitzonderlijke culturele omstandigheden hebben dus geresulteerd in
een verhoogde selectiedruk op aangeboren aanleg voor slimheid. Zoals
77 Ibidem, 85-186.
78 Ibidem, 187-224.
41