Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis

More documents

Recommendations

Info

gevallen is namelijk onduidelijk welke individuele behoeften er precies met culturele verschijnselen worden vervuld. Zo jagen hiernamaalsvoorstellingen mensen vaak eerder de stuipen op het lijf dan dat ze gerust stellen. Door de eeuwen hebben veel mensen doodsangsten uitgestaan, vanwege de vrees dat zijzelf of hun naasten in het hellevuur zouden belanden. Dit kan toch moeilijk worden voorgesteld als een heel aantrekkelijke bargain. Zoals Clifford Geertz het ooit schreef (zij het in een andere context): ‘Over its career religion has probably disturbed men as much as it has cheered them.’ 121 Bij het overzien van de drie verschillende perspectieven kan worden geconcludeerd dat ze allemaal zo hun sterke punten hebben. In de visie op het christelijke hiernamaals lijkt elke invalshoek waardevolle elementen te bevatten die het bestaan van deze voorstelling begrijpelijker maken. Tegelijkertijd kan echter ook worden geconcludeerd dat ze alle drie tegen theoretische en empirische beperkingen aanlopen. Alle invalshoeken worden op enig moment geplaagd door de afwezigheid van een verklaring voor verborgen complexe functionaliteit en veel culturele verschijnselen blijken elementen te bevatten die niet functioneel zijn voor datgene waarvoor ze dat zouden moeten zijn. Bij het strikt volgen van een van de invalshoeken loopt men een risico op het verkeerde spoor te belanden. Een adequaat verklaringsmodel zou dus op zijn minst een mix van deze invalshoeken moeten omvatten. Na de beperkingen van de bestaande benaderingen te hebben verkend is het tijd om te onderzoeken hoe inzichten van de darwinistische evolutiebiologie wellicht een uitweg uit de impasses kunnen bieden. Zoals gezegd, is het immers opmerkelijk hoezeer de problemen waarvoor de biologie zich gesteld ziet, gelijkenissen vertonen met problemen van de menswetenschappen. Er zal nu dan ook worden bekeken hoe de evolutiebiologie is omgegaan met de vraagstukken ‘functioneel ontwerp door wie?’, en ‘functioneel ontwerp voor wie?’, en hoe het darwinisme hier grote doorbraken mogelijk maakte. 121 Geertz, The interpretation, 103. 64
Functioneel ontwerp door wie?, volgens de evolutiebiologie Dat de levende natuur van prachtig functioneel ontwerp vervuld is, behoeft natuurlijk nauwelijks toelichting. De nek van de giraffe lijkt wel functioneel ontworpen om de blaadjes uit de hoge bomen van de savanne te eten, de witte vacht van de ijsbeer om niet op te vallen op het witte poolijs en het schild van de schildpad om bescherming te bieden tegen roofdieren. Ons eigen hoofd bezit oren om te horen, een neus om te ruiken, ogen om te zien en oogleden om ze te kunnen sluiten. Op het microniveau is het misschien nog wel indrukwekkender, want zo hebben onze cellen mitochondriën voor de energieregulatie, lysosomen om afval af te breken en membranen om ze van de buitenwereld te scheiden. Van klein tot groot wordt de natuur gekenmerkt door een complexe samenhang en functionaliteit, en met een verbluffende creativiteit en diversiteit heeft zij zich in vrijwel alle omstandigheden weten aan te passen. Bijna iedereen die de levende natuur systematisch heeft bestudeerd is wel op enig moment van deze aanpassende vermogens in vervoering geraakt. Vanaf het moment dat de biologie als wetenschappelijke discipline opkwam, heeft analyse van de complexe functionaliteit dan ook steeds een centrale plaats ingenomen. Dit kwam voor een aanzienlijk deel neer op het simpelweg in kaart brengen van alle aanpassingen en complexe functies. Meer theoretisch ingestelde geesten raakten echter ook gefascineerd door de vraag waar het allemaal eigenlijk vandaan kwam. Want wat was de bron van al het fabelachtige ontwerpwerk van de natuur? Ook de biologie zag zich dus voor de vraag gesteld: ‘functioneel ontwerp door wie?’. In de speurtocht naar een antwoord is men hoofdzakelijk in vier richtingen op zoek gegaan. Deze vier invalshoeken zullen nu stuk voor stuk worden langsgelopen, waarbij ter illustratie de lange nek van de giraffe zal worden gebruikt, die zo mooi is aangepast op de hoge bomen van de savanne. De eerste verklaring voor alle complexe aanpassingen in de natuur is de verklaring die het langst is aangehangen en die ogenschijnlijk ook het meest voor de hand ligt. Het functionele ontwerp van de natuur zou 65
Page 1 and 2:
JONGE HISTORICI SCHRIJVEN GESCHIEDE
Page 3 and 4:
Inhoudsopgave Inleiding 2 Oude natu
Page 5 and 6:
Dit buitengewone idee waar Dennett
Page 7 and 8:
Volgens veel historici hebben natuu
Page 9 and 10:
Boyd en Peter Richerson. Zij behore
Page 11 and 12:
geschiedtheorieën. De geschiedenis
Page 13 and 14:
historische context. 16 Eind negent
Page 15 and 16: Daarmee hoopte men een aantal versc
Page 17 and 18: dan zal de geschiedwetenschap onget
Page 19 and 20: cumulatief selectieproces van gunst
Page 21 and 22: eeuw ging zelfs het eeuwige stabiel
Page 23 and 24: zo nauwkeurig mogelijk voorspelling
Page 25 and 26: van de geschiedenis ernstig geweld
Page 27 and 28: Aangemoedigd door dit resultaat beg
Page 29 and 30: menselijke geest benaderd als een t
Page 31 and 32: verhalen van de verzorgsters. Beide
Page 33 and 34: seksueel aantrekkelijker vonden dan
Page 35 and 36: ieden een algemene theorie, die onm
Page 37 and 38: die dit wezen bekijkt zou zich er d
Page 39 and 40: en de bijtjes heeft zich een co-evo
Page 41 and 42: Op dit moment is het echter tijd om
Page 43 and 44: evolkingsgroepen nog een cruciale r
Page 45 and 46: omstandigheden verklaard. 81 Net al
Page 47 and 48: verschillen hoeft niets te verander
Page 49 and 50: Route 3: cultureel darwinisme Een p
Page 51 and 52: evat deze godsdienst in onderlinge
Page 53 and 54: Een extra reden om deze vragen te s
Page 55 and 56: objectieve waarnemersperspectief zi
Page 57 and 58: toch een stroming van het verleden
Page 59 and 60: van hadden of hebben. ‘Man is an
Page 61 and 62: christelijke hiernamaals? Voor een
Page 63 and 64: mogelijkheden zien tot verbetering.
Page 65: om hen heen betekenis te geven. Zo
Page 69 and 70: tweemaal de afstand door de metersl
Page 71 and 72: aangepastheid van het leven te verk
Page 73 and 74: gehad. Het creationisme ging nog en
Page 75 and 76: prairiehondjes van de Amerikaanse s
Page 77 and 78: leeuw die na het overnemen van de m
Page 79 and 80: de zelfzuchtige genen. Het zijn de
Page 81 and 82: selfish genes zou betekenen. Daarna
Page 83 and 84: ze dan ook voor om de eenheid van s
Page 85 and 86: Korte geschiedenis van het culturee
Page 87 and 88: could be extended to such widely di
Page 89 and 90: transplanteren. 159 Het idee van Da
Page 91 and 92: opnieuw onherroepelijk de memen zij
Page 93 and 94: geselecteerd en behouden blijven. O
Page 95 and 96: waarmee we route 3 begonnen. Bij de
Page 97 and 98: niet wordt opgemerkt hoe goed het r
Page 99 and 100: het nageslacht namelijk de zogenaam
Page 101 and 102: verdringen. 187 Het is een gedachte
Page 103 and 104: hedendaagse menswetenschappen kenne
Page 105 and 106: Deze verklaring voor het incesttabo
Page 107 and 108: Aan het vangen van levende vijanden
Page 109 and 110: de adel en ook voor een aanzienlijk
Page 111 and 112: onder vele namen heeft geopereerd,
Page 113 and 114: mening absurd als we in ogenschouw
Page 115 and 116: kon leggen, die door de mensen zelf
Page 117 and 118:
van Sahlins waarom ze een piramide
Page 119 and 120:
Midden-Amerikaanse mensenoffers cru
Page 121 and 122:
geheim zijn. Want hoe zit het met t
Page 123 and 124:
Het moet verschillende oude functio
Page 125 and 126:
De derde invalshoek tot slot, die d
Page 127 and 128:
hebben ontwikkeld, dan een wetensch
Page 129 and 130:
suppose it is Lamarck's revenge on
Page 131 and 132:
epalen is in welke mate culturele f
Page 133 and 134:
iologe Lynn Margulis die hiervoor i
Page 135 and 136:
straffen ze in stand hielden. De fu
Page 137 and 138:
‘Darwinism. The fittest survive.
Page 139 and 140:
ewijzen. 254 ‘If you think you un
Page 141 and 142:
dieren inderdaad snel zijn, en waar
Page 143 and 144:
eproductiestrategieën onvermijdeli
Page 145 and 146:
sabbat vergezellen en de heksen bel
Page 147 and 148:
zijn dood woekerde de jacht nog eni
Page 149 and 150:
een geliefd wetenschapstheoretisch
Page 151 and 152:
autoriteiten de nieuwe orde. ‘Les
Page 153 and 154:
of, en dat is de meest genoemde, ee
Page 155 and 156:
volk of man-vrouw. Protestanten en
Page 157 and 158:
overeen hoeven te stemmen met wat e
Page 159 and 160:
steken in de verbijstering van de v
Page 161 and 162:
estond al voor de vijftiende eeuw.
Page 163 and 164:
De mensen die het beeld van de heks
Page 165 and 166:
Daarbij roept een dergelijke vergel
Page 167 and 168:
macht van de duivel raakte uit de m
Page 169 and 170:
formuleren. En Darwin was natuurlij
Page 171 and 172:
springen echter in het oog. Het eer
Page 173 and 174:
In het eerste hoofdstuk kwam een so
Page 175 and 176:
Bolhuis, Johan, ‘Gissen naar de g
Page 177 and 178:
Dawson, Doyne, ‘The marriage of M
Page 179 and 180:
Harris, Marvin, Cows, pigs, wars an
Page 181 and 182:
Kottak, Conrad Philip, Cultural ant
Page 183 and 184:
Pinker, Steven, Jews, genes and int
Page 185 and 186:
Tollebeek, Jo, ‘Het Duitse debat:
Page 187:
AUTEURSRECHT
show all

Steije Hofhuis (pdf) - Jonge Historici Schrijven Geschiedenis

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?